Ноҳияи иқтисоди Кӯлоб
Ноҳияи иқтисоди Кӯлоб
Ин ноҳияи иқтисодӣ дар қисмати Ҷанубу ғарбии Тоҷикистон воқеъ гардида шароитҳои хоси табиию географиро дорост. Масоҳати он ба 12,6 км квадрати баробар буда релефи муракаб дорад. Баландии миёнаи куҳу қатор куҳҳо аз 500то 2300 метр расида, дар қисмати шимолу шарқии ин нишондиҳанда аз 2500 то 4000 метрро дар бар мегирад.
Ноҳияи иқтисодии Кӯлоб мавқеъи мувофиқӣ географӣ дошта, он бо роҳҳои автомобилгард бо ноҳияҳои Вахшу Ҳисор робитаҳои хубу иқтисодӣ дорад. Роҳи оҳани Қурғонтеппа-Кулоб ва шоҳроҳи Кӯлоб-Қалъаихум-Хоруғ-Мурғоб-Кулма дар баробари алоқаҳои дохили, боз муносибатҳои берунмарзи ноҳияро мустаҳкам намуда барои пешрафти соҳаҳои муҳими саноту кишоварзи шароитҳои муҳим фароҳам меофарад.
Шароит ва сарватҳои табии: Шароитҳои табиии ноҳия вобаста ба мавқеъи географии он гуногун аст. Ин ноҳия бо ҳавои гар ва миқдори ками боришот дар қисмати ҳамворӣ фарқ мекунад. Ҳарорати миёнаи солона ба +16+17 градус селсия баробар буда, миқдори боришот аз дар ҳамвориҳои аз 250мм расида, дар қисмати ноҳияҳои кӯҳсор аз 400то600мм минусро ташкил медиҳад. Маҷмӯи ҳарорати мусбӣ дар водиҳои Яхсу, Қизилсу ва Тоирсу то 5000градус -5350градус мерасад. Ноҳияи Кӯлоб аз сарватҳои зери замини бой аст. Дар ҳудуди он нефт, газ, намаки ошӣ, тилло, селестин ва миқдори зиёди масолеҳи сохтумон тадқиқ карда шудааст.
Дар ноҳияи Кӯлоб зиёда аз 30 кони зери заминӣ кашф шудааст, ки танҳо 6-тои он истифода бурда мешавад. Аз рӯи тадқиқоти геологҳо дар ин минтақа 25% захираҳои конҳои тиллои пароканда, 95% конҳои намаки ошӣ ва қариб 60% захираи нефту гази мамлакат ҷойгир шудааст. Шароит ва сарватҳои табиии ноҳия барои парвариши пахта, шолӣ, боғу токзор ва кишти зироатҳои лалмӣ (ғалла дона, зағир)имконият медиҳад.
Обҳои дохилӣ ноҳияро шабакаи дарёҳо, обанборҳо ва обҳои зери заминӣ ташкил менамояд. Захираи умуми обҳо дар ноҳия ба 4000млн. Мкуб баробар аст, ки ин 8% ҳаҷми умуми обҳои кишварро дар бар мегирад. Ноҳия қисмати резишгоҳи поёнии дарёи Панҷро бо шохаҳои Қизилсу, Кӯлоб дара, Яхсу, Тоирсу ишғол мекунад. Дар ҳудуди ноҳия 2 обанбор Муъминобод ва селбур вуҷуд дорад, ҳаҷми оби онҳо ба 54,6 млн.мс баробар меояд.Захираи истифода шавандаи обҳои зери замини 328,0млн.мс баробар аст.
Барои инкишофи саноати химия ғайр аз конҳои нефт,боз захираҳои бузурги намакҳои ошӣ мавҷуд аст. Конҳои калонтарини он Хоҷамуъмин ( бо захираи зиёда аз 30млрд тонна), Хоҷасартез ва Тутбулоқ баҳисоб мераванд.
Ноҳияи иқтисоди Кӯлоб дорои шабакаи инкишофёфтаи нақлиёт мебошад. Ноҳия аз ҷиҳати таъмин будани роҳ дар байни ноҳияҳои иқтисоди яке аз ҷойҳои аввалро ишғол мекунад. Дар баробари роҳҳои маҳалли автомобили, боз аз ҳудуди ноҳия шоҳроҳи байналмилали Кӯлоб – Қалъаихумб- Хоруғ- Мурғоб-Кулма ва роҳи оҳани Кӯлоб Қурғонтепа мегузарад. Айрапорти байналмилали шаҳри Кӯлоб ба бисёр шаҳрҳои бурунмарзи роҳи баромад дорад. ҲАмин тавр, пешрафти минбаъдаи соҳаҳои саноату кишоварзи ноҳияи Кӯлоб ба самаранок истифодабари сарватҳои табии ва оқилона ҷойгир кунии соҳаҳои муҳими истеҳмолот зич алоқаманд мебошад.
