Фанни Таърих
Рефератхо ва лексияхои точики аз фанни Таърихи точик ва чахон
-
Илму адабиёт
Забони тоҷкӣҳанӯз аз замони Ғазнавиёну Ғӯриён дар Ҳиндустон паҳн гардида, ба забони илму адаб табдил ёфта буд. Дар давлати Салтанати Ҳинд[1], ки аз тарафи Қудбиддини Ойбек асос гузошта шуда буд, забони тоҷикӣҳам забони давлатӣва ҳам забони илму адаб буд. Адибони зиёде дар асрҳои Х1 — Х111 ва то таъсиси давлати…
Муфассалтар » -
Шӯриши сипоҳиён
Дар Ҳиндустон соли 1820 аввалин шахтаи ангиштсанг, соли 1853 нахустин роҳи оҳан (байни Мумбай ва Тхан), солхои 50-ум телеграфи электрикӣва соли 1854 аввалин фабрикаи газворбарорӣ(дар Мумбай) сохта мешавад. Соҳибони ҳама корхонахои саноатӣанглисҳо буданд. Маҳз аз ҳамин давра, яъне нимаи дуюми асри Х1Х сар карда, дар Ҳиндустон капитализм ба ривоҷёбӣшуруъ мекунад…
Муфассалтар » -
Ошубҳои мардумӣва таназзули давлати Муғулҳои Ҳинд
Истилогарони англис то миёнаи асри Х1Х қисми зиёди Ҳиндустонро ба тасарруфи худ дароварда, аз болои мардуми маҳаллӣҷабру зулмро пеш мегиранд. Мустамликачиён аз Ҳиндустон – биринҷ, гандум, пахта, пашм, қанд, матоъҳои абрешимӣва дигар боигариҳои онро кашонида ба манфиати буржуазияи Англия истифода мекарданд. Муаррих Антонова К. А. қайд мекунад, ки «аз тарафи…
Муфассалтар » -
Ба мустамликаи англисҳо табдил ёфтани Ҳиндустон
Иттиҳоди ширкатҳои харидории Англия, ки дар соли 1708 таъсис ёфта буданд, дар соли 1717 аз Фаррух Сияр 3 — фармон гирифтанд. Мувофиқи ин фармонҳо ба ширкат ҳуқуқ дода шуда буд, ки бе гумрук бо иҷозати расмӣба Дакан ва Бангола мол биёранд (бояд дар як сол 3-ҳазор рупия андоз медоданд). Гумрук…
Муфассалтар » -
Забткориҳои Нодиршоҳ ва Аҳмадшоҳи абдолӣдар Ҳиндуситон
Чизи аз ҳама муҳим мустақилияти князигариҳори Муғулҳои Ҳинд буд, ки дар даҳсолаи охир дар Ҳиндустони шимолӣнақши бузург бозиданд. Гуфтан мумкин аст, ки дар миёнаи асри XVIII низоми империявӣдар Ҳиндустон аз байн рафт ва идораи давлат аз марказ қатъ гардид. Инқирози империяи Муғулҳои Ҳинд дар натиҷаи ҳуҷуми Нодиршоҳ – ғосиби тахти…
Муфассалтар » -
Давлати Муғулҳои Ҳинд дар аҳди ворисони Аврангзеб. Боло рафтани нуфузи ҳокимони маҳаллӣ
Нимаи аввали асри XVIII дар таърихи Ҳиндустон давраи ноустувории империяи Муғулҳои Ҳинд қайд гардидааст, ки ба таназзули империя оварда расонд. Нишонаҳои ин дар замони ҳукмронии Аврангзеб (1658-1707) ба назар мерасиданд. Аз рӯи маълумоти Ҳафихон ягон подшоҳи Деҳлӣмонанди Аврангзеб тақводор, адолатхоҳ ва дар диловарӣнадошт, аммо миёни амирону наздикони ӯ ихтилоф мавҷуд…
Муфассалтар » -
Акбар ва ислоҳотҳои ӯ дар давлат
Баъди марги Ҳумоюн (1556) наздикони ӯ дар лагери Каланпур (Панҷоб) маросими ба тахт нишастани писари 13- солаи ӯ Акбарро ташкил намуданд. Васии Акбар шоир ва сарлашкари машҳур Байрамхон буд, ки ба ҷои ӯ давлатро идора мекард. Дар ин вақт лашкари 50 – ҳазорнафараи Хему шаҳрро муҳосира карданд ва Хему худро…
Муфассалтар » -
Давлати Муғулҳои Ҳинд баъди Акбар. Аврангзеб ва боло рафтани таассуб
Баъди марги Акбар (1605) писараш Салим дар Агра бо номи Нуруддин Муҳаммад Ҷаҳонгир- подшоҳи ғозӣба тахт нишаст. Баробари ба тахт нишастанаш ӯ бисёр навовариҳои Акбарро бекор намуд. Масалан, сиёсате, ки нисбати эътиқодмандон равона шуда буд. Ин амали ӯ миёни сарлашкарони ҳинду норозигиро ба миён овард. Бо дастгирии яке аз шахсони…
Муфассалтар » -
Давлати Муғулҳои Ҳинд дар аҳди Ҳумоюн. Табадуллоти Шерхон
Пеш аз вафоташ Бобур бойигарӣва давлатро байни писаронаш тақсим намуд. Баъди вафоти Бобур Ҳиндустон ба писари калонии ӯ Ҳумоюн гузашт. Бародарони дигар дар Панҷоб, Кобул ва Қандаҳор ҳоким таъин шуданд. Мувофиқи васияти падар бародарон ба бародари калонӣ, яъне Ҳумоюн итоат мекарданд. Ҳумоюн дар симои бародарони худ дар баробари иттифоқчӣва ёвар…
Муфассалтар » -
Заҳируддин Муҳаммади Бобур ва таъсиси давлати Муғулҳои Ҳинд
Падари Бобур Умаршайх Мирзо ҳокими Фарғона чун ҳомии шоирону олимон машҳур буд. Ӯ дар дарбораш олимону шоирони зиёдеро ҷамъ намуда, онҳоро аз ҳар ҷиҳат дастгирӣмекард. Маҳз дар чунин муҳит истилогари ояндаи Ҳиндустон, асосгузори давлати Муғулҳои Ҳинд–Бобурмирзо тарбия гирифта ба воя мерасад. Баъди вафоти падараш Умаршайх Бобур ҳокими Фарғона гардид, аммо…
Муфассалтар » -
Вазъи сиёсии Ҳиндустон дар ибтидои асри ХVІ
Дар оғози асри XVI Ҳиндустон дар худ як манзараи парокандагии сиёсиро инъикос мекард. Дар раванди азбайнравии баъзе аз кишварҳои бузург, ба монанди шоҳигарии Брахманҳо дар Дакан (Декан), якчанд давлатҳои хурд таъсис ёфтанд. Яке аз ҳамин гуна давлатҳо Биҷапур буд, ки соли 1490 аз тарафи сулолаи Одилшоҳ забт гардид. Дар ҳамон…
Муфассалтар » -
Давлати Муғулҳои Ҳинд дар аҳди ворисони Аврангзеб
Боло рафтани нуфузи ҳокимони маҳаллӣ Нимаи аввали асри XVIII дар таърихи Ҳиндустон давраи ноустувории империяи Муғулҳои Ҳинд қайд гардидааст, ки ба таназзули империя оварда расонд. Нишонаҳои ин дар замони ҳукмронии Аврангзеб (1658-1707) ба назар мерасиданд. Аз рӯи маълумоти Ҳафихон ягон подшоҳи Деҳлӣ монанди Аврангзеб тақводор, адолатхоҳ ва дар диловарӣ надошт,…
Муфассалтар » -
Давлати Муғулҳои Ҳинд баъди Акбар. Аврангзеб ва боло
рафтани таассуб Баъди марги Акбар (1605) писараш Салим дар Агра бо номи Нуруддин Муҳаммад Ҷаҳонгир- подшоҳи ғозӣ ба тахт нишаст. Баробари ба тахт нишастанаш ӯ бисёр навовариҳои Акбарро бекор намуд. Масалан, сиёсате, ки нисбати эътиқодмандон равона шуда буд. Ин амали ӯ миёни сарлашкарони ҳинду норозигиро ба миён овард. Бо дастгирии…
Муфассалтар » -
Акбар ва ислоҳотҳои ӯ дар давлат
Баъди марги Ҳумоюн (1556) наздикони ӯ дар лагери Каланпур (Панҷоб) маросими ба тахт нишастани писари 13- солаи ӯ Акбарро ташкил намуданд. Васии Акбар шоир ва сарлашкари машҳур Байрамхон буд, ки ба ҷои ӯ давлатро идора мекард. Дар ин вақт лашкари 50 – ҳазорнафараи Хему шаҳрро муҳосира карданд ва Хему худро…
Муфассалтар » -
Заҳируддин Муҳаммади Бобур ва таъсиси давлати Муғулҳои Ҳинд
Падари Бобур Умаршайх Мирзо ҳокими Фарғона чун ҳомии шоирону олимон машҳур буд. Ӯ дар дарбораш олимону шоирони зиёдеро ҷамъ намуда, онҳоро аз ҳар ҷиҳат дастгирӣ мекард. Маҳз дар чунин муҳит истилогари ояндаи Ҳиндустон, асосгузори давлати Муғулҳои Ҳинд–Бобурмирзо тарбия гирифта ба воя мерасад. Баъди вафоти падараш Умаршайх Бобур ҳокими Фарғона гардид,…
Муфассалтар » -
Давлати Муғулҳои Ҳинд дар аҳди Ҳумоюн. Табадуллоти Шерхон
Пеш аз вафоташ Бобур бойигарӣ ва давлатро байни писаронаш тақсим намуд. Баъди вафоти Бобур Ҳиндустон ба писари калонии ӯ Ҳумоюн гузашт. Бародарони дигар дар Панҷоб, Кобул ва Қандаҳор ҳоким таъин шуданд. Мувофиқи васияти падар бародарон ба бародари калонӣ, яъне Ҳумоюн итоат мекарданд. Ҳумоюн дар симои бародарони худ дар баробари иттифоқчӣ…
Муфассалтар » -
Оё Искандар ба Панчакент омада буд?
Тибқи ривояте Искандар то болооби Зарафшон қадам ниҳодааст, ки ин дар номи Искандаркул акс ёфтааст. Дар китоби Бобоҷон Ғафуров «Искандари Мақидуни дар Шарқ » доир ба «сахраи Суғд»-ро , ки қалъаи куҳие дар дасти суғдон буд, гирифтани Искандар чунин овварда мешавад: Искандар бо қушунаш ба «аз сахраи Суғд» баҳорон наздик…
Муфассалтар » -
Роли Халқҳои Осиёи Миёна дар муборизаи байни Умавиҳо ва Аббосиён
Гурӯҳҳои мухолиф дар хилофат Рӯҳияи душманона нисбат ба ҳокимияти хилофат на танҳо дар Осиёи Миёна, балки дар дигар кишварҳои таҳти тасарруфи арабҳо низ хеле пурқувват буд. Усули идораи халифаҳои араб на фақат норизоияти оммаи меҳнаткашро ба вуҷуд меовард, дар айни замон, ба ашрофи заминдори маҳаллӣ ҳам намефорид. Зеро ашрофи маҳаллӣ…
Муфассалтар » -
Сохти иҷтимоию иқтисодӣ. Ташаккули муносибатҳои феодалӣ
Маъхазҳои хаттӣ дар бораи сохти иҷтимоию иқтисодии давраҳои аввали асримиёнагии Осиёи Миёна он қадар маълумоти воқеӣ намедиҳанд, ки сохти иҷтимоию иқтисодии асрҳои V–VIII Осиёи Миёнаро, алалхусус, рафти инкишофи онро муфассал тадқиқ кардан мумкин бошад. То ба қарибиҳо муаррихон маҷбур буданд, ки танҳо ба маълумоти ниҳоят кам, ба маълумоти, бе муболиға,…
Муфассалтар » -
Уструшан
Дар маъхазҳои хитоӣ ин ноҳия Сао (Саои шарқӣ), ё худ Су-дуй-ша-на (Sғо-tғâi-şа-nâ)[1] номида шудааст. Маълумоти маъхазҳо дар бораи ин ноҳия ниҳоят кам аст. «Тан-шу» хабар медиҳад, ки қароргоҳи малик дар ёнаи шимолии кӯҳи Боси (ё Поси) мебошад (эҳтимол, қаторкӯҳи Туркистон бошад.– Б.Ғ.). Ин маҳал дар қадим ба шаҳри Арши, яъне…
Муфассалтар » -
Маълумоти умуми дар бораи ҷашни Наврӯз
ДИЛОРОЮ ОЛАМАФРУЗӢ, НАВРУЗӢ, ИМРУЗ! Боиси хурсандии мардуми Тоҷикистон гашт, ки 30 сентябри соли 2009 аз тарафи ЮНЕСКО Наврӯз дар баробари 76 унсури мероси ғайримоддӣ аз тамоми ҷаҳон ба феҳристи намояндагии (репрезентативии) мероси ғайримоддии маданияти башар дохил карда шуд. 23 феврали соли 2010 дар Иҷлосияи 64-уми Кулли СММ зери мавзӯи 49-уми…
Муфассалтар » -
Мақоми Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҷаҳони имрӯза
Нақша: 1.Ваҳдати милли ва ҷараёни бунёди давлати соҳибихтиёри Тоҷикистон. 2.Дастовардҳои даврони истиқлол. Пас аз пош хӯрдани ИҶШС ва воқеаҳои 8-21 августи соли 1991 дар Москва соҳибистиқлолии Россия эълон гардид. Тоҷикистон низ роҳи соҳибистиқлолиро пеш гирифт. 24 августи соли 1990 иҷлосияи дуюми Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи соҳибистиқлолии ҷумҳурӣ Эъломия…
Муфассалтар » -
Ҷумҳурии Тоҷикистон – давлати соҳибистиқлол
1.Заминаҳои ташкилёбии Ҷумҳурии соҳибистиқлоли Тоҷикистон. 2.Иҷлосияи тақдирсоз ва натиҷаҳои таърихии он. Бозсозӣ, ки такмил ва инкишофи давлати сотсиалистиро дар назар дошт, ҷомаи амал напӯшид. Бо сабабҳои объективӣ ва субъективӣ ислоҳоти сиёсӣ, иқтисодӣ ва фарҳангӣ вазъи рукудро (карахтиро) барҳам надода, мамлакатро ба бӯҳрони умумӣ овард. Ба ивази ИҶШС Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил…
Муфассалтар » -
Ҷумҳурии Тоҷикистон дар солҳои 1929-1990
Нақша: 1.ҶШС Тоҷикистон дар давраи бунёди ҷомеаи сосиалистӣ. 2. Халқи тоҷик дар солҳои Ҷанги Бузурги Ватанӣ. 3.Тоҷикистон дар давраи демократикунонии ҳаёти ҷамъиятикунонии ҳаёти ҷамъиятӣ. Даврони бозсозӣ. Адабиёт: 1. История таджикиского народа. – М., 1990. Том 5. 2.История таджикской ССР – под ред. Антоненко Б.А. – Душанбе: 1983. 3.Мухторов А. Раҳматуллоев…
Муфассалтар » -
Тақсимоти ҳудуди миллӣ дар осиёи миёна
Нақша: 1. Зарурияти гузаронидани тақсимоти миллӣ- марзӣ дар Осиёи Миёна. 2. Камбудӣ ва норасигиҳо дар вақти гузаронидани тақсимот. 3. Ташкилёби Ҷ.М.Ш.С. Тоҷикистон. Дар сарзамини Осиёи Миёна баъд аз барпо намудани тартиботи Шӯравӣ то тақсимоти ҳудуди миллӣ се ҷумҳурӣ: Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии сотсиалистии Туркистон (Дар ҳайати ҶФШСР) ва ҷумҳуриҳои мустақили халқии…
Муфассалтар » -
Барқароршавии Ҳокимияти Шӯравӣ дар Тоҷикистон
Нақша: 1.Ғалабаи Инқилоби Октябр ва таъсири он дар Осиёи Миёна. 2.Барпошавии Ҳокимияти Шӯравӣ дар Тоҷикистони Шимолӣ ва Бадахшон. 3. Ҷанги шаҳрвандии солҳои 1918-1924. Дар аввали асри ХХ дар ҳаёти халқҳои Россия ва канораҳои он таъғиротҳои ҷиддии сиёсӣ — иқтисодӣ ба амал омаданд. Шӯриши мусаллаҳҳонае, ки бо сарварии бевоситаи болшевикон тайёр…
Муфассалтар » -
Аморати Бухоро дар охири асри Х1Х ибтидои асри ХХ
Нақша: 1.Вазъи сиёсии Аморати Бухоро. 2.Амалиётҳои ҷангӣ дар Бухорои Шарқӣ. 3.Шӯриши Восеъ. 4.Ҷараёни маорифпарварӣ. То охири солхои 60-уми асри XIX дар ҳудуди Бухорои Шарқӣ якчанд ҳокимияти феодалии мустақилу ниммустақил вуҷуд дошт, ки бо мурури замон ба аморати Бухоро ҳамроҳ карда шуданд. Ба онҳо ноҳияҳои Ҷанубу Шарқӣ ва Марказии Тоҷикистон, аз…
Муфассалтар » -
Истилои Осиёи Миёна аз тарафи Русияи подшоҳӣ
Нақша: 1.Сабабҳо ва амалиётҳои ҷангии Россияи подшоҳӣ дар қаламрави Осиёи Миёна. 2.Таъсисёбии генерал – губернатории Туркистон. 3.Масъалаи Помир ва ҳалли он. Дар миёнаи асри ҶlҶ дар сарзамини Осиёи Миёна ба ғайр аз се давлати мустақил: аморати Бухоро, хонигариҳои Қӯқанд ва Хева, боз як қатор мулкҳои ниммустақил, ба монанди Шаҳрисабз, Шаҳри…
Муфассалтар » -
Ҳаёти халқи тоҷик дар асрҳои ХV-нимаи авали асри Х1Х
Нақша: 1.Тоҷикон дар ҳайати давлати Шайбониён. 2.Осиёи Миёна дар ҳайати давлати Аштархониён. 3. Халқи тоҷик дар аҳди сулолаи манғитиён. Давлати Шайбониён солҳои 1501-1599 Воқеаҳои авали асри XVI дар ҳаёти халқҳои Мовароуннаҳр ва Хуросон аз бисёр ҷиҳатҳо ба дигаргуниҳои ҳаёти халқҳои бодиянишини Дашти Кинҷақ ва бастаги доштанд. Дашти Кипчоқ гуфта, замини…
Муфассалтар » -
Халқи тоҷик дар ҳайати давлати Темур ва Темуриён
Нақша: 1.Вазъи сиёсии Осиёи Миёна дар асри ХlV. 2.Шӯриши сарбадорон ва моҳияти он. 3.Ба сари ҳокимият омадани Тему рва ҷангҳои ғоратгаронаи ӯ. 4.Осиёи Миёна дар аҳди Темуриён. Дар нимаи дуюми асри Х1У дар Мовароуннаҳр парокандагии мулкҳо дида мешуд.Ҳокимони маҳаллӣ барои ба даст овардани истиқлолияти ба муқобили ҳукумати марказии муғулҳо мубориза…
Муфассалтар »