Фанни Типология
Рефератхо ва лексияхои точики аз фанни Типология
-
ТИПАЛОГИЯ забонҳо
Типологияи забонҳо ҳамчун як бахши забоншиносӣ Типологияи забонҳо як қисмати забоншиносӣ буда, забонҳоро дар муқоиса бо ҳамдигар ба мақсади муайян намудани хусусиятҳои умумӣ ва фарқкунандаи онҳо меомўзад. Муқоиса яке аз методҳои асосии омӯзиши забонҳо ба шумор меравад ва аз рӯи мақсаду объекти омӯзиш ду хел мешавад: методи муқоисавӣ-таърихӣ, ки хешигарии…
Муфассалтар » -
Таснифоти типологии забонҳо
Таснифоти типологии забонҳо.Мақсадки таснифоти типологии забонҳо аз муайян намудани навъи забон аз рўи сохтори грамматикии он иборат аст. Навъи типологии забон аз рўи шаклдигаркунии калимаҳо, калимасози ва синтаксис муайян карда мешавад.Забонҳои дунё, аз як тараф, агар шаклан мухталиф бошанд, аз тарафи дигар бисёр умумиятҳо дар сохтори онҳо ба назар мерасанд.Бештар…
Муфассалтар » -
ТАСНИФОТИ ФУНКСИОНАЛИ ЗАБОНХО
2.Таснифоти функсионалии забонҳоТаснифоти функсионалии забонҳо аз рӯи маъёрҳои мухталиф сурат мегирад. Асосан, аз рўи меъёрҳои зерин дар ин таснифот забонҳо гурўҳбанди мешаванд:Робитаи забон ба умумияти этникие, ки он забон ба он мансуб аст.Вазифае, ки забон дар ҷомеа иҷро мекунад. Густариши забон берун аз ҳудуди соҳибзабонон.Аз рўи мансубияти забон ба умумияти…
Муфассалтар » -
ТАСНИФОТИ ЧУГРОФИИ ВА ФУНКСИОНАЛИ ЗАБОНХО
Таснифоти ҷуғрофии забонҳо Дар забоншиносӣ чанд хели таснифоти забонҳо мавҷуд аст,ки муҳимтаринашон инҳо мебошанд: ҷуғрофӣ, функсионалӣ, типологӣ ва гениологӣ Таснифоти ҷуғрофии забонҳо харитаи густариши забонҳо, паҳншавии забонҳои алоҳида ва ё гурўҳи забонҳо, шарҳи хусусиятҳои кишварҳои мухталиф аз нигоҳи истифодаи забонҳо ва масъалаҳои дигари амсоли инҳоро меомўзад. Масалан, дар ҳудуди Тоҷикистон…
Муфассалтар » -
Типологияи қабати луғавии забонҳо
Нақшаи мавзӯъ: 1.Аломатҳое, ки барои типологияи қабати луғавии забонҳо муҳим мебошанд. 2.Ҳаҷми фонди асосии луғавӣ 1.Аломатҳое, ки барои типологияи қабати луғавии забонҳо муҳим мебошанд. Типологияи қабати луғавии забонҳо дар муқоиса бо типологияи дигар қабатҳои сохтори забон соҳаи нисбатан нави типологияи забоншиносӣ ба шумор меравад ва дар охирҳои солҳои 50-уми асри…
Муфассалтар » -
Тағйироти таърихии навъи морфологии забонҳо
Нақшаи мавзӯъ: 1.Ақидаи забоншиносони асри XIX дар бораи инкишофи пайдарҳамии забонҳо 2. Ақидаи забоншиносони муосир дар бораи тағйир ёфтани навъи морфологии забонҳо 1.Ақидаи забоншиносони асри XIX дар бораи инкишофи пайдарҳамии забонҳо Ҳанӯз дар асри XIX дар забоншиносӣ чунин ақидае ба вуҷуд омад, ки мувофиқи он забонҳо гӯё хусусияти худро тағйир…
Муфассалтар » -
Типология аз рӯи маъно ва ифодаи он
Нақшаи мавзӯъ: 1.Шарҳи мафҳуми “воҳиди асосии забонӣ” 2.Таснифоти маъноҳои забонӣ 1.Шарҳи мафҳуми “воҳиди асосии забонӣ” Маънои асосии забонӣ, ки муносибати маъно ва ифодаро нишон медиҳад, воҳиди асосии забонӣ ба шумор меравад. Воҳиди аз ҳама хурдтарини маънодори забон морфема мебошад. воҳиди мазкур дар натиҷаи тақсимшавии синтагматикию семантикӣ ҳосил мешавад. Мисолҳо: хон-…
Муфассалтар » -
Типологияи воситаҳои калимасозӣ
Калимаҳои сохта дар ҳамаи забонҳо аз морфемаҳои зерин иборат аст: реша (R), ки маънои луғавиро ифода мекунад; пасванд (S), ки баъд аз реша мебиёяд ва ё пешванд (P), ки пеш аз реша мебиёяд. Дар забонҳои агглютинативӣ ва флективӣ реша метавонад ҳам пешванд ва ҳам пасвандро қабул кунад. Дар натиҷаи пайвастшавии…
Муфассалтар » -
Типологияи калима ва таркиби морфологии он
Навъҳои калимаҳои (аз ҷиҳати таркиб) дар боло зикршуда хусусияти типологии худро на танҳо дар мавриди қабули морфемаҳои шаклсоз, балки ҳангоми қабули морфемаҳои калимасоз ҳам нигоҳ медоранд. Масалан, калимаи русии цвет- о- вод- ств-о калимаи мураккаб буда, аз ду реша (цвет, вод), морфемаи калимасози – ств ва морфемаи падежии –о иборат…
Муфассалтар » -
Типологияи калима ва таркиби морфологии он
Навъҳои калимаҳои (аз ҷиҳати таркиб) дар боло зикршуда хусусияти типологии худро на танҳо дар мавриди қабули морфемаҳои шаклсоз, балки ҳангоми қабули морфемаҳои калимасоз ҳам нигоҳ медоранд. Масалан, калимаи русии цвет- о- вод- ств-о калимаи мураккаб буда, аз ду реша (цвет, вод), морфемаи калимасози – ств ва морфемаи падежии –о иборат…
Муфассалтар » -
Типологияи қабати луғавии забонҳо
Нақшаи мавзӯъ: 1. Калима ҳамчун воҳиди асосии типологияи қабати луғавии забонҳо 2.Лексема ва фарқияти он аз калима 1. Калима ҳамчун воҳиди асосии типологияи қабати луғавии забонҳо Калима воҳиди асосии забон мебошад ва аз замонҳои қадим диққати забоншиносонро ба худ ҷалб кардааст. Назар ба воҳидҳои қабатҳои дигари сохтори забон калима метавонад…
Муфассалтар » -
Типологияи қабати синтаксиси забонҳо. Типологияи ибора
Нақшаи мавзӯъ: 1.Мафҳуми қабати синтаксиси забонҳо 2. Хусусиятҳои типологияи ибора 3. Меъёрҳо барои муайян намудани навъи типологии ибора 1. Мафҳуми қабати синтаксиси забон Синтаксис яке аз бахшҳои забон буда, бо воҳидҳои нисбатан калони сохтори забон, яъне ибора ва ҷумла сарукор дорад. Ба ғайр аз воҳидҳои мазкур ба қабати синтаксиси забон…
Муфассалтар » -
Типологияи ҳиссаҳои нутқ
Нақшаи мавзӯъ: 1. Меъёрҳои типологӣ барои муқоисаи ҳиссаҳои нутқ. 2. Таркиби ҳиссаҳои нутқ дар базъе забонҳои сохтори морфологиашон гуногун. 1.Меъёрҳои типологӣ барои муқоисаи ҳиссаҳои нутқ Ҳиссаҳои нутқ гурӯҳи калони луғавие мебошанд, ки ҳамаи калимаҳои дар забон мавҷудбуда аз рӯи ду меъёри асосӣ- ифодаи маъно ва хусусиятҳои морфологӣ ба онҳо тақсим…
Муфассалтар » -
Типологияи қабати морфологии забонҳо
Нақшаи мавзӯъ: 1. Мафҳуми қабати морфологии забон 2. Интихоби воҳидҳои зарурӣ барои муайян намудани типологияи морфологии забонҳо. 1.Мафҳуми қабати морфологии забон Дар ин бахши забон таркиби морфологии калима, калимасозӣ, воситаҳои ифодаи маъноҳои грамматикӣ ва таснифоти калимаҳо ба ҳиссаҳои нутқ баррасӣ мешаванд. Воҳиди асосии қабати морфологии забон ин морфема мебошад. Морфема…
Муфассалтар » -
Типологияи системаи садонокҳо ва системаи ҳамсадоҳо
Нақшаи мавзӯъ: 1.Типологияи системаи садонокҳо 2.Типологияи системаи ҳамсадоҳо 1. Типологияи сисемаи садонокҳо Системаҳои садонокҳои забонҳо аз рӯи мавқеи тавлидшавии овозҳои садонок фарқ мекунанд ва аз ин ҷиҳат ба се гурӯҳ ҷудо мешаванд: системаи секунҷашакл, системаи чоркунҷашакл ва системаи хаттӣ. Аз ҷумлаи системаҳои секунҷашакл системаи 5- овоза бештар ба назар мерасад,…
Муфассалтар » -
Типологияи системаи фонологии забонҳо
Нақшаи мавзӯъ 1.Аз таърихи типологияи стстемаҳои фонологии забонҳо 2.Принсипҳои таснифоти системаҳои фонологии забонҳо 1.Аз таърихи типологияи стстемаҳои фонологии забонҳо Типологияи сохтори овозии забонҳо дар оғози асри XX ба вуҷуд омад. Ба ин масъала бори нахуст намояндагони мактаби забоншиносии Прага (В. Скаличка, Р.О.Якобсон, Н.С.Трубетской) таваҷҷуҳ зоҳир карданд. Таснифоти системаи садонокҳоро, ки…
Муфассалтар » -
Типологияи қабати овозии забонҳо
Нақшаи мавзӯъ: 1.Мафҳуми қабати овозии забон 2.Интихоби аломатҳо барои муайян намуданн типологияи қабати овозии ду забон 3.Хусусияти типологии зада ва оҳанг. 1.Мафҳуми қабати овозии забон Дар байни қабатҳои сохтори забон қабати овозӣ дар навбати аввал қарор дорад.Воҳиди асосии ин қабати забон фонема мебошад. Фонема ҳамчун воҳиди асосии қабати овозии забон…
Муфассалтар » -
Таснифоти умумиятҳои забонӣ (универсалияҳои забонӣ)
Нақшаи мавзӯъ: 1.Умумиятҳои забонии тасвирӣ ва таснифоти онҳо 2.Умумиятҳои забонии диахронӣ 1.Умумиятҳои забонии тасвирӣ ва таснифоти онҳо Муҳаққиқон аз рӯи ҳолати ҳозираи забонҳо намудҳои гуногуни умумиятҳои забониро кашф кардаанд.Чунин умумиятҳои забонӣ дар типология бо номи умумиятҳои тасвирӣ ёд мешаванд. Умумиятҳои забонӣ аз ҷиҳатҳои гуногун тасниф мешаванд. Аз ҷиҳати тарзи муайян…
Муфассалтар » -
Умумиятҳои забонӣ (унверсалияҳои забонӣ) ва нақши типологияи забоншиносӣ дар муайян намудани онҳо
Нақшаи мавзӯъ: 1.Тафсири мафҳуми умумиятҳои забонӣ (унверсалияҳои забонӣ) 2.Нақши типологияи забоншиносӣ дар муайян намудани умумиятҳои забонӣ 1.Тафсири мафҳуми умумиятҳои забонӣ (унверсалияҳои Агар мо сохтори якчанд забонро бо ҳам муқоиса кунем, ба осонӣ пай мебарем, ки дар онҳо баъзе хусусиятҳои умумӣ ба назар мерасанд. Масалан, ҳангоми муқоиса намудани сохтори забонҳои тоҷикӣ,…
Муфассалтар » -
Равияҳо ва навъҳои типологияи муқоисавӣ
Нақшаи мавзӯъ: 1. Равияҳо дар типоглияи забоншиносӣ 2.Навъҳои типологияи забоншиносӣ 1. Равияҳо дар типоглияи забоншиносӣ Дар омӯзиши типологии забонҳо дар давраи ҳозира ҳодисаҳои гуногуни забонӣ муқоиса ва таҳқиқ карда мешаванд. Аз ин рӯ, дар типологияи муосир равияҳои гуногуни таҳқиқот мавҷуданд. Вобаста аз предмети таҳқиқот типологияи забонҳо функсионалӣ ва сохторӣ мешавад.…
Муфассалтар » -
Аз таърихи омӯзиши муқоисавӣ – типологии забонҳо дар Тоҷикистон.
Накшаи мавзӯъ: 1.Падидаҳои нахустини омӯзиши муқоисавии забонҳо дар Осиёи Миёна то замони Шӯравӣ 2.Омӯзиши муқоисавӣ — типологии забонҳо дар Тоҷикистон дар замони Шӯравӣ ва замони ҳозира. 1.Падидаҳои нахустини омӯзиши муқоисавии забонҳо дар Осиёи Миёна то замони Шӯравӣ Падидаҳои нахустини омӯзиши муқоисавии забонҳо дар Осиёи Миёна ба асрҳои XI-XII рост меояд.…
Муфассалтар » -
Таснифоти типологии Климов Г. А.
Климов Г.А. дар омӯзиши типологии забонҳо ба мундариҷаи калимаҳо таваҷҷуҳ зоҳир мекунад, ки баъдан ба тарзҳои ифодаи шаклии он алоқаманд мешавад. Ба сифати меъёри асосии таснифоти забонҳо олими номбурда принсипи ташкили лексикаро истифода мекунад. Дар асоси ин принсип вай панҷ хели забонҳоро муайян кардааст: забонҳои нейтралӣ, гурӯҳӣ, фаъол, эргативӣ, номинативӣ.…
Муфассалтар » -
Таснифоти типологии забонҳо дар Россия. Ф.Ф.Фортунатов ва И. Мешанинов
Нақшаи мавзӯъ: 1.Таснифоти типологии Фортунатов Ф.Ф. 2.Таснифоти типологии Мешанинов И.И. 1.Таснифоти типологии Фортунатов Ф.Ф. Дар забоншиносии рус таҳқиқотҳои типологӣ дар охири асри XIX оғоз ёфтанд. Фортунатов Ф.Ф. дар асоси меъёри сохтори шакли калима ва таносуби ҷузъҳои морфологии он таснифоти Ҳумболтро пурра карда, забонҳои сомиро ба гурӯҳи махсус — флективию-агглютинативӣ ҷудо…
Муфассалтар » -
Таснифоти типологии Э. Сепир, Ҷ. Гринберг ва В. Скаличка
Нақшаи мавзӯъ: 1.Таснифоти типологии Э.Сепир 2.Таснифоти типологии Ҷ.Гринберг 3.Таснифоти типологии В.Скаличка 1.Таснифоти типологии Э.Сепир Дар охири асри XIX меъёрҳои дигари таснифоти типологии забонҳо пешниҳод карда шуданд. Олими америкоӣ Э.Сепер пешниҳод кард, ки навъи типологии забон бояд аз рӯи ин се меъёр муайян карда шавад: 1. Тарзҳои ифодаи мафҳумҳои гуногун дар…
Муфассалтар » -
Хусусиятҳои типологии забонҳои инкорпоративӣ (полисинтетикӣ)
Нақшаи мавзӯъ: 1.Тафсири истилоҳоти “забонҳои инкорпоративӣ” ва “забонҳои полисинтетикӣ” 2.Хусусиятҳои типологии забонҳои инкорпоративӣ (полисинтетикӣ) 1.Тафсири истилоҳоти “забонҳои инкорпоративӣ” ва “забонҳои полисинтетикӣ” Истилоҳи“ забонҳои инкорпоративӣ” аз калимаи лотинии “incorpoatio” –дар таркиби худ фаро гирифтан гирифта шудаст.Хусусиятҳои типологии ин навъи типологии забонҳоро бори нахуст В. Ҳумболдт муайян карда буд. Дар типологияи забоншиносӣ…
Муфассалтар » -
Хусусиятҳои типологии забонҳои решагӣ (изолятивӣ)
Нақшаи мавзӯъ: 1.Хусусиятҳои типологии забонҳои решагӣ тибқи таҳқиқоти пештара 2.Хусусиятҳои типологии забонҳои решагӣ тибқи таҳқиқоти муосир 1.Хусусиятҳои типологии забонҳои решагӣ тибқи таҳқиқоти пештара Тавре ки маълум аст ин навъи типологии забонҳоро бори нахуст Август Шлегел дар ибтидои асри XIX муайян карда буд ва ба сабаби шаклан тағйир наёфтани калимаҳояшон ба…
Муфассалтар » -
Хусусиятҳои типологии забонҳои агглютинативӣ
Нақшаи мавзӯъ: 1.Тафсири истилоҳи “забонҳои агглютинативӣ”ва хусусиятҳои муҳимтарини забонҳои агглютинативӣ 2.Фарқияти сохтории забонҳои агглютинативию флективӣ 1.Тафсири истилоҳи “забонҳои агглютинативӣ”ва хусусиятҳои муҳимтарини забонҳои агглютинативӣ Истилоҳи “забонҳои агглютинативӣ” аз калимаи забони лотинии agglutinato-часпидан гирифта шудааст. Дар забоншиносии тоҷик ин забонҳо бо номи “забонҳои часпанда” ҳам ёд мешаванд. Бори нахуст хусусиятҳои типологии ин…
Муфассалтар » -
Хусусиятҳои типологии забонҳои флективӣ
Нақшаи кор: 1.Тафсири истилоҳи «забонҳои флективӣ, флексия ва навъҳои он 2.Хусусиятҳои типологии забонҳои флективӣ 1.Тафсири истилоҳи «забонҳои флективӣ, флексия ва навъҳои он Истилоҳи “забонҳои флективӣ” аз калимаи забони лотинии flexio – қатъ шудан, чандир будан гирифта шудааст, яъне забонҳои сарфӣ, забонҳое, ки калимаҳояшон тасриф мешаванд ва як калима метавонад шаклҳои…
Муфассалтар » -
Аз таърихи омӯзиши типологии забонҳо дар Аврупо
Нақшаи мавзӯъ: 1.Нахустин падидаҳои омӯзиши муқоисавии забонҳо дар Ҳинди қадим ва Рими қадим 2.Пайдоиши омӯзиши типологии забонҳо дар Аврупо дар ибтидои асри XIX 1.Нахустин падидаҳои омӯзиши муқоисавии забонҳо дар Ҳинди қадим ва Рими қадим Намунаҳои нахустини истифодаи методи муқоисаи забонҳо ҳанӯз дар асарҳои олими Ҳинди қадим Панини (асри IV пеш…
Муфассалтар » -
Хусусиятҳои изоморфизм , алломорфизм, синтетизм ва аналитисизм дар забонҳо
Нақшаи мавзӯъ: 1.Хусусиятҳои изоморфизм ва алломорфизм дар забонҳо. 2.Хусусиятҳои синтетизм ва аналитизм дар забонҳо. 1.Хусусиятҳои изоморфизм ва алломорфизм дар забонҳо Чунон ки дар боло зикр рафт, ҳар як забон аз маҷмӯи типҳои гуногуни забонӣ иборат буда, онҳо типи забонро муайян мекунанд. Типҳои хоссаи як забон одатан дар системаи чанд забон…
Муфассалтар »
- 1
- 2