Месяц: Февраль 2020
-
Хусусиятхои рушду нумуи тахайюл дар зинахои гуногуни синнусол
Нақша: 1. Хусусиятҳои рушди тахайюл ва фантазия дар синни томактабӣ ва синни хурди мактабӣ. 2. Хусусиятҳои хаёл ва фантазия дар синни наврасӣ ва зинаи камолот. Ибтидои тараққиёти хаёл дар охирҳои зинаи барвақтӣ-бачагӣ шакл гирифта,бо аломатҳо,символҳо алоқаманд аст.Минбад хаёли кӯдакон дар заминаи васеъшавии доираи дониш ва таҷрибаи ҳаётии ӯ вобаста буда,акнун…
Муфассалтар » -
Таърихи хулафои рошидин:Абубакр (р) ва Умар (р)
Таърихи хулафои рошидин: Абубакр (р) ва Умар (р) (зиндагонӣ, футуҳот, шаҳодат) Муаллиф: Сайид Абдурраҳими Хатиб Баргардонанда: Муҳаммадиқболи Садриддин Ба номи Худованди бахшандаи меҳрубон Худоро шукр мегӯям, ки китоби «Шайхайн»-и Абдураҳими Хатибро, ки аз зиндагонии комили Абубакри Сиддиқ (р) ва Умари Форуқ (р) баҳс мекунад аз ҳуруфи форсӣ ба алифбои кириллӣ…
Муфассалтар » -
Саду як киcса аз хаёти Абубакри Сиддиқ (р)
Мутарҷим: Муҳаммад Сиддиқи Миншовӣ. Пешгуфтори мутарҷим барои чопи дуввум Ҳамду сано ва сипосу ситоиш мар офаридгори осмонҳову заминро ва дуруду раҳмати ҳамешагӣ бар беҳтарини маҳлуқот ва ашрафи анбиё ва мурсалин ҳазрати Муҳаммади мустафо саллаллоҳу ъалайҳи ва саллам ва хулафои рошидин ва асҳоби гиромияшон разияллоҳу ъанҳум аҷмаъин ва ҷумла дӯстдорону пайравони…
Муфассалтар » -
Саду як кисса аз хаёти Муҳаммад (с)
Гирдоваранда: Муҳаммадиқболи Садриддин Ба номи Худованди ҷонофарин, Ҳакими сухан дар забон офарин. Пешгуфтори гирдоваранда Ҳамду ситоиши бепоён Парвардигори оламиёнро ва дуруду салом бар равони поки Расули Худо (с), ки ҳидоятгару роҳнамои башарият ва наҷотдиҳандаи инсоният аз торикиҳои ҷаҳолат ва нодонӣ ба сӯи нури ҳидоят ва рушноӣ ва инчунин дуруду саломҳои…
Муфассалтар » -
Абӯалӣ ибни Сино
Абӯалӣ ибни Сино Шайхурраис Абӯалӣ ибни Сино олим, табиб, файласуф ва адиби бузурги ҷаҳонӣ ба ҳисоб меравад. Падараш аслан аз тоҷикони Балх буда, бо даъвати амирони сомонӣ, ки худ балхиасл буданду бо ҳамдигар шиносоӣ доштанд, ба Бухоро – пойтахти давлати Сомониён меравад ва вазифаи давлатии омили молиётро ба ӯҳда мегирад.…
Муфассалтар » -
Абдулвоҳиди Сарири Балхӣ
Абдулвоҳиди Сарири Балхӣ Қозӣ Абдулвоҳиди Сарир дар соли 1224 ҳиҷрии қамарӣ дар Балх таваллуд ёфта ва ҷиҳати фаро гирифтани улум вориди Бухоро мегардад. Мавсуф шахси каримуттабъ ва порсо будааст. Дар илми фиқҳ ва фалсафа ва тасаввуф сахт ворид буд. Дар назм ва насри арабиву форсӣ қудрати комил дошт. Дар Мовароуннаҳр…
Муфассалтар » -
Абулмуайяди Балхӣ
Абулмуайяди Балхӣ Абулмуайяди Балхӣ аз ҷумлаи шоирон ва нависандагони шинохтаи қарни даҳи милодӣ мебошад. Давраи зиндагии ӯ ба замони ҳукмронии Абулқосим Нӯҳ ибни Мансури Сомонӣ (976- 997 милодӣ) рост меояд, зеро ӯ асари худ «Аҷоибу-л-дон» ба ин амир бахшидааст. Дар ин асос тахмин кардан мумкин аст, ки қисми умдаи ҳаёти…
Муфассалтар » -
Абушакури Балхӣ
Ӯ аз суханварони маъруфи адабиёти форсӣ ба шумор меравад ва кӣ будани падару модари вай ва ба кадом табақа ва қишри ҷомеъа мансуб будани хонаводаш маълуми муҳаққиқон нест. Аз рӯйи рақами 336 ҳиҷрии қамарӣ (947- 948 милодӣ), ки шоир онро соли таълифи асари худ «Офариннома» қарор додаст ва дар ин…
Муфассалтар » -
Шеърхо аз Абушакури Балхи
Паричеҳра фарзанд дорад яке, К-аз шӯхтар кам бувад кӯдаке. Мар ӯро хирад неву тимор не, Ба шӯхиш андар ҷаҳон ёр не. Шуд, омадаш бинам сӯйи заргарон, Ҳамора сутӯҳанд аз ӯ дилгарон. Бихонд он гаҳ заргари дандро, Зи ҳамсоягон ҳам тане чандро. *** Чаҳондидагонро ба нодидагон, Накарданд яксон писандидагон. Ки позаҳр…
Муфассалтар » -
Адои Мазорӣ
Адои Мазорӣ Мирзо Атоуллоҳ ки бо номи Шайх Атоуллоҳ низ шӯҳрат дошта, ба падараш яке аз шахсиятҳои маъруфи шаҳри Балх — Шайх Ҳабибуллоҳ писари Халифа Соҳиби Доруламон аст. Адо тахаллуси шоирии ӯст. Вай як шахсияти сӯфимашраб ва порсоманиш буда, аксар вақти худро ба таҳқиқ ва пажӯҳиши «Маснавии Маънави»-и Мавлоно Ҷалолиддини…
Муфассалтар » -
Аттори Балхӣ
Мавлоно Аттор Шайх Аттори Нишопурӣ нест ва ӯ дар қарни ёздаҳи ҳиҷрӣ муқими Балх будааст. Ӯ пешаи атторӣ дошта, гоҳ – гоҳе шеър месуруда, ки рубоии зерин аз табъи равони вай аст. Эй гашта хиҷил оби ҳаёт аз даҳанат, Сарв аз қаду маҳ аз руху сим аз баданат. Соҳибназаре куҷост…
Муфассалтар » -
Восифи Бохтарӣ
Восифи Бохтарӣ Аз суханварони машҳури муъосири Афғонистон маҳсуб меёбад. Ӯ соли 1942 таваллуд шуда, таҳсилоташро дар риштаи адабиёт дар Афғонистон ва Амрико ба поён расонидааст. Дар хушунатбортарин солҳо диёрашро тарк нагуфт, вале билохира, рӯ ба ҳиҷрат овард ва акнун дар шаҳри Лос- Анҷелеси Амрико зиндагӣ мекунад ва чун шоири боистеъдод…
Муфассалтар » -
Дақиқии Балхӣ
Дақиқии Балхӣ Абумансур Муҳаммад Аҳмади Дақиқӣ шоири бузурги аҳди Сомониён аст. Соли таваллуди ӯ дар «Намунаи адабиёти Эрон» 317 ҳиҷрии қамарӣ (929 — 930 милодӣ) қайд шудааст. Ҷойи таваллудаш аниқ маълум нест. Тазкиранависон дар ин масъала ихтилофи назар доранд. Бархе вайро аз Самарқанду Бухоро, баъзеҳо аз Балху Тӯс донистаанд. Вале…
Муфассалтар » -
Дарвеши Балхӣ
Номи аслияш Муҳаммад буда, Дарвеш тахаллуси адабии ӯст. Вай дар нимаи қарни даҳум мезист ва дар замони ҳукумронии Шайбониён муфтии Балх будааст. Гузашта аз улуми мухталиф, аз суханварони зариф ва хушкалом ба шумор меравад ва дар мавзӯъҳои ҳазлу шӯхӣ ва мутоъибот ашъори латиф ва мавзун сурудааст. Аз ҷумла мутоъиботи зарифонаи…
Муфассалтар » -
Илмии Балхӣ ва Имлои Балхӣ
Илмии Балхӣ Исмаш Мирчучак ва аз ҷумлаи содоти Балх аст. Аслан аз мавзеъи Сарипул мебошад. Мавсуф табъи равон ва истеъдоди хуб дар сурудани шеър доштааст. Ғазали зерин аз табъи саршори вай огоҳӣ медиҳад: Нуктаи сирри лабашро зи касе кун таҳқиқ, Ки некӯ ёфта бошад хабар аз кони ақиқ. Қадри зулфи…
Муфассалтар » -
Исломи Балхӣ
Исломи Балхӣ Аз зумраи он суханварони Балх аст, ки тақдири рӯзгор ва осораш ӯ хеле печида ва норавшан аст. Танҳо як байт аз ӯ дар тазкираҳо дида мешавад: На тори умр маҳкаму на тори дӯстӣ, Афсӯс аз ин ду ришта, ки бисёр нозук аст. Исои Балхӣ Муҳаммадисо ибни Муҳаммад Ниёзи…
Муфассалтар » -
Мавлоно Ҳамиддадини Балхӣ
Қозӣ Ҳамаддадин Умар ибни Маҳмуди Балхӣ яке аз олимон ва суханварони номӣ ба шумор рафта, дар замони Анварӣ ба ҳайси қозиюлқуззот (қозикалонӣ) дар Балх ифои вазифа менамуд. Мавсуф бар иловаи фақоҳат ва матонат дар улуми динӣ, ҳаким ва шоири ширинсухану шевобаён буд, ки бо Анварӣ мушоира дошта ва як бор…
Муфассалтар » -
Мавлоно Чалолиддини Балхи
Марде, андар ҷустуҷӯ оворае, Собите, бо фитрати сайёрае. Пухтатар кораш зи хомиҳои ӯ, Ман шаҳиди нотамомиҳои ӯ. Шишаи худро ба гардун баста тоқ, Фикраш аз Ҷибрил мехоҳад садоқ. Чун уқоб афтад ба сайди моҳу меҳр, Гармрав андар тавофи нӯҳ сипеҳр. Ҳарф бо аҳли замин риндона гуфт, Ҳуру ҷаннатро буту бутхона…
Муфассалтар » -
Шеърхо аз Мавлоно Чалолиддини Балхи
Аз ғазалиёт Чунин шабҳо шаби қадр аст моро, Ҳилоли дигарон бадр аст моро. Шабе, к- он дилбари айёр бо мост, На як шаб, сад шаби қадр аст моро. Ба гирди мо ҳаводис раҳ надорад, Фароғ аз ҳодиси даҳр аст моро. Зи фақру фоқа моро ор н-ояд, Ки ори дигарон фахр…
Муфассалтар » -
Мавлоно Шаҳиди Балхӣ
Мавлоно Муҳаммад Расули Шаҳид аз маҳаллаи Мормоли Балх аст. Ин мавзеъ то кунун номи таърихиашро ҳифз кардааст, ки дар «Муъзаму-л-булдон» ва «Ансоб»-и Самъонӣ низ ба ҳамин ном ёд шудааст. Шаҳид дар ҳудуди соли 1261 ҳиҷрии қамарӣ дар Балхи бостон чашм ба олами ҳастӣ кушудааст. Дар овони кӯдакиву наврасӣ маълумоти ибтидоиро…
Муфассалтар » -
Маъруфии Балхӣ
Абӯабдуллоҳ Муҳаммад ибни Ҳасани Маъруфӣ аз суханварони номии қарни даҳи милодӣ аст. Зодгоҳи ӯ ба иттифоқи тазкиранависон Балх аст. Дар замони салтанати Абдумалик ибни Нӯҳ ибни Наср ибни Аҳмади Сомонӣ дар доираи адабии Сомониён ширкат доштааст. Маъруфии Балхӣ аз ҳамсӯҳбатони устод Абӯабдуллоҳи Рӯдакӣ будааст. Дигар дар бораи рӯзгор ва осори…
Муфассалтар » -
Надими Балхӣ
Хоҷӣ Подшоҳхоҷа ибни Мирзо Раҳматуллоҳ мутахаллис ба Надими Балхӣ дар 1254 ҳиҷрии қамарӣ дар Балх чашм ба олами ҳастӣ кушодааст. Дар андак муддат аз улуми мутадовилаи исломӣ фароғат ҳосил кард ва дар дарбори амир Шералихон боиззат ва виқор муқарраб буд. Амир Абдураҳмонхон низ ба эҳтироми ӯ мекӯшид. Ӯ надими сардор…
Муфассалтар » -
Носири Хусрави Кубодиёнии Балхӣ
Мангар бад-ин заъиф танам з-он ки дар сухан, З-ин чархи пурситора фузун аст асар маро. Абумуъиннидин ибни Ҳорис ибни Ҳасан ибни Муҳаммад Носири Хусрави Қубодиёнӣ соли 1003 милодӣ, ки ба лақабҳои Ҳуҷҷат, Ҳуҷҷати Хуросон, Шоҳ Носири Хусрав ва ғайра шӯҳрат дорад, дар шаҳраки Қубодиёни Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки замоне яке аз…
Муфассалтар » -
Овораи Балхӣ
Абӯабдуллоҳ ибни Муҳаммади Балхӣ машҳур ба Овора аз шуъарои маъруфи аҳди Сабуктегини Ғазнавӣ ба шумор меравад. Қайд кардан лозим аст, ки бар асари дастбурди ҳаводиси рӯзгор ба ғайр аз чанд байт аз осори ин суханвар чизе боқӣ намондааст. Аз ҷумла ин ду байт аз чакидаи хомаи вай мебошад: Гар баркашам…
Муфассалтар » -
Робиъаи Балхӣ
Соли таваллуд ва вафоти Робиъаи Балхӣ ё ки Қаздорӣ аниқ маълум нест. Аз нақли саргузашти ӯ бо устод Рӯдакӣ ва бародараш — Ҳорис, ки амирзодаи замони Насри II аст, маълум мегардад, ки дар нимаи якуми қарни даҳи милодӣ зиндагӣ кардааст ва умри дароз ҳам надидааст, зеро дар айни ҷавонӣ ба…
Муфассалтар » -
Розиқи Рӯйини Балхӣ
Ӯ соли 1950 милодӣ дар шаҳри Мазори Шариф – маркази вилояти Балх чашм ба ҷаҳони ҳастӣ кушодааст. Факултаи забону адабиёти Донишгоҳи Кобул ва Академияи тарбияи муаллими Афғонистонро хатм кардааст. Розиқи Рӯйин соли 1992 дар Донишгоҳи Софияи Булғористон рисолаи докторӣ ҳимоя кард. Акнун дастандаркори интишори маҷаллаи «Хок»— нашрияи Конуни фарҳангии афғонистониҳои…
Муфассалтар » -
Саққоии Балхӣ
Исмаш Баҳром аст, шахси порсоманиш ва қаландар машраб буда, аксар ба сайру саёҳат мепардохтааст. Боре аз Балх ба Сарандеб (Целон) рафт ва муддатҳо дар паҳлӯи марқади ҳазрати Одам (а) ба муҷовират пардохт. Дар соли 980 ҳиҷрии қамарӣ Саққоӣ соқии аҷалро лаббайк гуфт. Ӯ шоири соҳибдевон аст, ки миқдори ашъораш сӣ…
Муфассалтар » -
Солики Мазорӣ
Марҳум Мавлавӣ Абдулҳайи Мазорӣ мулаққаб ба Солик аст. Ин родмарди таърих, ки Балхи бостон бо ӯ ифтихор дорад, дар соли 1330 ҳиҷрии қамарӣ, мутобиқ ба соли 1289 ҳиҷрии шамсӣ дар маҳаллаи Кашфкашон, аз тавобеъи Чаҳоркенти вилояти Балх дар як хонадони шарифу обрӯманд чашм ба ҷаҳон кушудааст. Таълимоти ибтидоиро аз Мулло…
Муфассалтар » -
Султони Балхӣ
Мавлоно Султон Муҳаммад ибни Мавлоно Дарвешмуҳаммади Мутфӣ аз суханварони бомаҳорати қарни даҳуми ҳиҷрии Балх аст. Муддате монанди падараш Мавлоно Дарвешмуҳаммад қозии ин шаҳр буда, то соли 959, ки эъмори муҷаддади мазори Хоҷа Абунасри Порсоро ба итмом расонида буданд, дар қайди ҳаёт буд ва таърихи онро ба ҳисоби абҷад ба назм…
Муфассалтар » -
Унсурии Балхи
Ӯ аз бузургтарин суханварони доираи адабии Ғазнин дар нимаи авали қарни ёздаҳуми милодӣ ба ҳисоб меравад. Унсурӣ маликушшуъарои дарбори Султон Маҳмуди Ғазнавӣ буда, ба қавли Муҳаммад Авфӣ: «устоди шуъаро ва муқаддами арбоби ин шева аст». Соли таваллуди вайро маъхазҳои адабӣ ва таърихӣ ба таври аниқ зикр накардаанд. Муҳаммад Авфии Бухороӣ…
Муфассалтар »