-
НОМҲОИ ИХТИСОРШУДАИ ТАШКИЛОТҲОИ УМУМИҶАҲОНӣ
ABRIVATION NAMES OF INTERNATIONAL ORGANIZATION НОМҲОИ ИХТИСОРШУДАИ ТАШКИЛОТҲОИ УМУМИҶАҲОНӣ СОКРАЩЕННЫЕ ИМЕНА МЕЖДУНАРОДНЫХ ОРГАНИЗАЦИИ AAPSO Afro–Asian Peoples solidarity Organization Организация солидарности народов Азии и Африки Ташкилоти ҳамфикрии халқҳои Осиё ва Африқо ACC Administrative Committee on Coordination Административный комитет (ООН) покоординации Кумитаи маъмурии (СММ) оиди мутобиқат ADB African Development Bank Африканский банк…
Муфассалтар » -
Тавозуни озуқавори
Аз иттилооти дар Буллетени бехатарии озуқа ва камбизоатӣ дар ҷумҳурӣ овардашуда маълум мешавад, ки ба бехатарии озуқаворӣ ҳосилнокии пасти зироаткорӣ ва маҳсулнокии чорво таҳдид мекунад. Дар солҳои 1990-1997 ҳаҷми истеҳсоли кишоварзӣ дар мамлакат 2 баробар кам гашта буд. Ба беҳбудие, ки дар солҳои минбаъда доир гардид, нигоҳ накарда ҳаҷми истеҳсоли…
Муфассалтар » -
Бехатари озуқаворӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон
Бехатарии озуқаворӣ дастрас будани озуқавориро ба мардуми ҷомеа барои пеш бурдани ҳаёти солим ва фаъолонаи онҳо мефаҳмонад. Таҳти мафҳуми бехатарии озуқаворӣ мавҷудияти маводи хӯрока ба миқдори кофӣ, дастрасии он ба хонаводаҳо, новобаста аз он ки аз бозор мехаранд ё аз дигар манбаъ, имконияти харидорӣ намудан он, инчунин ба миқдори зарурӣ…
Муфассалтар » -
Ташкил ва истифодаи роҳҳои бақайдгирии аҳолӣ
Омӯзиш муҳоҷират барои ҳисоби ҷорӣ ва перспективи шумора ва таркиби аҳолӣ ва инчунин барои омӯзиш равандҳои ҷойивазкунии аҳолӣ Аҳамияти калон дорад. Вазифаҳои бақайдгирии дории муҳоҷирон аз инхо иборат аст. Мувофиқи маълумотҳои бақайдгирии дории ҳаракати табиӣ ба даст овардани маълумотҳои оид ба шумора ва таркиби аҳолии ин ё он сарзамин дар…
Муфассалтар » -
Низоми чорабинихо оид ба истифодаи самараноки ва мухофизати захирахои замин
Низоми чорабинихо оид ба истифодаи самараноки ва мухофизати захирахои замин. Захирахои замин махдудияти замин мафхуми нисбӣ мебошад.Аммо аз нуктаи назари иқтисодӣмахдудияти замин мафхуми нисбӣ мебошад,чунки тавассути маблағгузорихои иловагӣ истеҳсоли маҳсулотро аз воҳиди майдои кишт мунтазам зиёд намудан мумкин аст.Нерӯи истеҳсолии замин дар амал беҳудуд аст.Ҳар як марҳилаи нав дар тарақиёти қувваҳои…
Муфассалтар » -
Воситаҳои мултимедиа
Воситаҳоимултимедиа.Мафҳуми «мултимедиа» аз калимаи лотинии media – муҳит (барандаи информатсия) гирифташудааст. Мултимедиа имконияти бо информатсияи табиати гуногун дошта коркарданро фароҳам меоварад. Агар воситаҳои муқаррарии компютер, танҳо бо информатсияи ададӣ имконияти коркарданро фароҳам меоварда бошанд, он гоҳ мултимедиа, пеш аз ҳама, имконияти бо информатсияи садойӣ ватасвирӣ (аудио-вавидеоинформатсия) кор карданро фароҳам меоваранд.…
Муфассалтар » -
Намунаи навиштани «Баёнот»
Ба ректори ДДОТ Ба номи С. Айнӣ Муҳтарам Раҳимов А.А Баёнот Бо сабаби, ки ба фармони алоҳидаи моҳи апрели ба пурра шинос нашудам бо шогирдонам танҳо доир ба матнҳои интернетӣ сару кор доштам файлҳои алоҳидаҳо онҳо дар корҳдаман сабт намуда буданд.Ман овардани конспектро аз онҳо хатъӣ талаб накрдам. Алибеков Ҳ
Муфассалтар » -
Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон Дар Бораи Бехатарии Радиатсионӣ
Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон Дар Бораи Бехатарии Радиатсионӣ (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон соли 2003, №8, мод.465) Маҷлиси намояндагон қабул намуд – 26 июни соли 2003 Маҷлиси миллӣ ҷонибдорӣ намуд – 16 июли соли 2003 БОБИ 1 МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ Моддаи 1. Мақсади Қонуни мазкур Мақсади Қонуни мазкур аз танзими ҳуқуқии муносибатҳое,…
Муфассалтар » -
Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон Дар Бораи Йоднокгардонии Намак
Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон Дар Бораи Йоднокгардонии Намак (Қонун аз 12.05.2007 № 264) Конуни мазкур асосхои хукуки, ташкили ва иктисодии тадбирхои вобаста ба иоднокгардонии намакро бо максади пешгири аз беморихои норасоии иод дар Чумхурии Точикистон мукаррар, намуда, муносибатхои дар ин соха ба миенояндаро танзим мекунад. Моддаи 1. Мафхумхои асоси Дар Конуни…
Муфассалтар » -
Таърихи оли Бармак
Манбашиносӣ ва таърихнигории мавзуъ Аз оғози зуҳури ислом то имрӯз садҳо хонадонҳо дар кишварҳои исломӣ бархоста, ки ҳар кадом тавонистанд ба василаи кордонӣ ва ташкилотчигӣ мавқеи худро дар ҳукумат пурзур созанд. Акнун бояд бидонем, ки кадом нависандагони тоҷику-форс таърихи Бармакиёнро омӯхта дар асарҳои худ зикр кардаанд. “Сиёсатнома”- и Абуалӣ Ҳасан…
Муфассалтар » -
Низоми Ҳукумати Бармакиён
Пас аз марги Мусӣ умури идорӣ ва интизомоти кишвар ба дасти модари халифа Хизрон афтод, вале дар айни ҳол Яҳё ба корҳои хилофат расидагӣ мекард ва ҷаласаҳои машваратии ӯ бо писаронаш ҳама рӯз ташкил мешуд. Баъд ӯ номаҳоро назди модари халифа мебурд ва пас аз тасвиб, ӯ худ онҳоро имзо…
Муфассалтар » -
Ибтидои давлати Бармакиён
Яке аз хонадонҳои машҳури тоҷик — хонадони Бармакиёни Балх буд, ки онҳо дар ташаккули давлатдорию пешрафти илму фарҳанг ба арабҳо муаллим гаштанд. Ин хонадони бонуфуз ҳоло дар замони давлатдории Сосониён (819-999) машҳуру маълум гашта буд. Сарсулолаи ин авлод Бармак аз илми фалсафа, нуҷум бохабар буда, дар замони Сосониён истеъдоди баланди…
Муфассалтар » -
Суқути хонадони тоҷикии Бармакӣ
Қудрат, шукӯҳ ва сарвати афсонавии оли Бармак тадриҷан ҳусни рақобат ва ҳасодати бузургони арабро барангехт. Ва ин боиси душмании онҳо бо Бармакиён шуд. Ин шахсони бадандеш Бармакиёнро назди халифа Ҳоруннарашид сиёҳ мекарданд. Саранҷоми ин душманиҳо муассир афтод ва халифаро нисбат ба хонадони Бармакиён бадгумон сохт. Дар ҳамин замон достони Ҷаъфар…
Муфассалтар » -
Ҳикояти карами Ҷаъфари Бармакӣ
Аз ҷумлаи ҳикоятҳо ин аст, ки халифа Ҳорунаррашид чун Ҷаъфари вазири Бармакиро бикушт, фармуд, ки ҳар кас аз барои Ҷаъфар гиря кунад ва ё марсия гӯяд ӯро низ бикушанд. Пас мардумон худро аз ин кор боздотанд. Иттифоқо араби бодиянишинро одат ин буд, ки ҳар сол қасидае дар мадҳи Ҷаъфар гуфта…
Муфассалтар » -
Ҳикояти пирамарди Димишқӣ
Масрур ривоят мекунад, ки рӯзе халифа Маъмун маро талабид ва аз ман пурсид: Тавре ба ман хабар доданд, ҳар шаб пирамарде дар поси шаб аз хонаҳои фурурехтаи Бармакиён дидан карда, ба хотири онҳо марсияҳо мехонад. Пас аз оромиши хотир аз онҷо берун омада, дунболи кори худ меравад. Маъмун гуфт: мехоҳам…
Муфассалтар » -
Илму адабиёт
Забони тоҷкӣҳанӯз аз замони Ғазнавиёну Ғӯриён дар Ҳиндустон паҳн гардида, ба забони илму адаб табдил ёфта буд. Дар давлати Салтанати Ҳинд[1], ки аз тарафи Қудбиддини Ойбек асос гузошта шуда буд, забони тоҷикӣҳам забони давлатӣва ҳам забони илму адаб буд. Адибони зиёде дар асрҳои Х1 — Х111 ва то таъсиси давлати…
Муфассалтар » -
Шӯриши сипоҳиён
Дар Ҳиндустон соли 1820 аввалин шахтаи ангиштсанг, соли 1853 нахустин роҳи оҳан (байни Мумбай ва Тхан), солхои 50-ум телеграфи электрикӣва соли 1854 аввалин фабрикаи газворбарорӣ(дар Мумбай) сохта мешавад. Соҳибони ҳама корхонахои саноатӣанглисҳо буданд. Маҳз аз ҳамин давра, яъне нимаи дуюми асри Х1Х сар карда, дар Ҳиндустон капитализм ба ривоҷёбӣшуруъ мекунад…
Муфассалтар » -
Ошубҳои мардумӣва таназзули давлати Муғулҳои Ҳинд
Истилогарони англис то миёнаи асри Х1Х қисми зиёди Ҳиндустонро ба тасарруфи худ дароварда, аз болои мардуми маҳаллӣҷабру зулмро пеш мегиранд. Мустамликачиён аз Ҳиндустон – биринҷ, гандум, пахта, пашм, қанд, матоъҳои абрешимӣва дигар боигариҳои онро кашонида ба манфиати буржуазияи Англия истифода мекарданд. Муаррих Антонова К. А. қайд мекунад, ки «аз тарафи…
Муфассалтар » -
Ба мустамликаи англисҳо табдил ёфтани Ҳиндустон
Иттиҳоди ширкатҳои харидории Англия, ки дар соли 1708 таъсис ёфта буданд, дар соли 1717 аз Фаррух Сияр 3 — фармон гирифтанд. Мувофиқи ин фармонҳо ба ширкат ҳуқуқ дода шуда буд, ки бе гумрук бо иҷозати расмӣба Дакан ва Бангола мол биёранд (бояд дар як сол 3-ҳазор рупия андоз медоданд). Гумрук…
Муфассалтар » -
Забткориҳои Нодиршоҳ ва Аҳмадшоҳи абдолӣдар Ҳиндуситон
Чизи аз ҳама муҳим мустақилияти князигариҳори Муғулҳои Ҳинд буд, ки дар даҳсолаи охир дар Ҳиндустони шимолӣнақши бузург бозиданд. Гуфтан мумкин аст, ки дар миёнаи асри XVIII низоми империявӣдар Ҳиндустон аз байн рафт ва идораи давлат аз марказ қатъ гардид. Инқирози империяи Муғулҳои Ҳинд дар натиҷаи ҳуҷуми Нодиршоҳ – ғосиби тахти…
Муфассалтар » -
Давлати Муғулҳои Ҳинд дар аҳди ворисони Аврангзеб. Боло рафтани нуфузи ҳокимони маҳаллӣ
Нимаи аввали асри XVIII дар таърихи Ҳиндустон давраи ноустувории империяи Муғулҳои Ҳинд қайд гардидааст, ки ба таназзули империя оварда расонд. Нишонаҳои ин дар замони ҳукмронии Аврангзеб (1658-1707) ба назар мерасиданд. Аз рӯи маълумоти Ҳафихон ягон подшоҳи Деҳлӣмонанди Аврангзеб тақводор, адолатхоҳ ва дар диловарӣнадошт, аммо миёни амирону наздикони ӯ ихтилоф мавҷуд…
Муфассалтар » -
Акбар ва ислоҳотҳои ӯ дар давлат
Баъди марги Ҳумоюн (1556) наздикони ӯ дар лагери Каланпур (Панҷоб) маросими ба тахт нишастани писари 13- солаи ӯ Акбарро ташкил намуданд. Васии Акбар шоир ва сарлашкари машҳур Байрамхон буд, ки ба ҷои ӯ давлатро идора мекард. Дар ин вақт лашкари 50 – ҳазорнафараи Хему шаҳрро муҳосира карданд ва Хему худро…
Муфассалтар » -
Давлати Муғулҳои Ҳинд баъди Акбар. Аврангзеб ва боло рафтани таассуб
Баъди марги Акбар (1605) писараш Салим дар Агра бо номи Нуруддин Муҳаммад Ҷаҳонгир- подшоҳи ғозӣба тахт нишаст. Баробари ба тахт нишастанаш ӯ бисёр навовариҳои Акбарро бекор намуд. Масалан, сиёсате, ки нисбати эътиқодмандон равона шуда буд. Ин амали ӯ миёни сарлашкарони ҳинду норозигиро ба миён овард. Бо дастгирии яке аз шахсони…
Муфассалтар » -
Давлати Муғулҳои Ҳинд дар аҳди Ҳумоюн. Табадуллоти Шерхон
Пеш аз вафоташ Бобур бойигарӣва давлатро байни писаронаш тақсим намуд. Баъди вафоти Бобур Ҳиндустон ба писари калонии ӯ Ҳумоюн гузашт. Бародарони дигар дар Панҷоб, Кобул ва Қандаҳор ҳоким таъин шуданд. Мувофиқи васияти падар бародарон ба бародари калонӣ, яъне Ҳумоюн итоат мекарданд. Ҳумоюн дар симои бародарони худ дар баробари иттифоқчӣва ёвар…
Муфассалтар » -
Заҳируддин Муҳаммади Бобур ва таъсиси давлати Муғулҳои Ҳинд
Падари Бобур Умаршайх Мирзо ҳокими Фарғона чун ҳомии шоирону олимон машҳур буд. Ӯ дар дарбораш олимону шоирони зиёдеро ҷамъ намуда, онҳоро аз ҳар ҷиҳат дастгирӣмекард. Маҳз дар чунин муҳит истилогари ояндаи Ҳиндустон, асосгузори давлати Муғулҳои Ҳинд–Бобурмирзо тарбия гирифта ба воя мерасад. Баъди вафоти падараш Умаршайх Бобур ҳокими Фарғона гардид, аммо…
Муфассалтар » -
Вазъи сиёсии Ҳиндустон дар ибтидои асри ХVІ
Дар оғози асри XVI Ҳиндустон дар худ як манзараи парокандагии сиёсиро инъикос мекард. Дар раванди азбайнравии баъзе аз кишварҳои бузург, ба монанди шоҳигарии Брахманҳо дар Дакан (Декан), якчанд давлатҳои хурд таъсис ёфтанд. Яке аз ҳамин гуна давлатҳо Биҷапур буд, ки соли 1490 аз тарафи сулолаи Одилшоҳ забт гардид. Дар ҳамон…
Муфассалтар » -
Давлати Муғулҳои Ҳинд дар аҳди ворисони Аврангзеб
Боло рафтани нуфузи ҳокимони маҳаллӣ Нимаи аввали асри XVIII дар таърихи Ҳиндустон давраи ноустувории империяи Муғулҳои Ҳинд қайд гардидааст, ки ба таназзули империя оварда расонд. Нишонаҳои ин дар замони ҳукмронии Аврангзеб (1658-1707) ба назар мерасиданд. Аз рӯи маълумоти Ҳафихон ягон подшоҳи Деҳлӣ монанди Аврангзеб тақводор, адолатхоҳ ва дар диловарӣ надошт,…
Муфассалтар » -
Давлати Муғулҳои Ҳинд баъди Акбар. Аврангзеб ва боло
рафтани таассуб Баъди марги Акбар (1605) писараш Салим дар Агра бо номи Нуруддин Муҳаммад Ҷаҳонгир- подшоҳи ғозӣ ба тахт нишаст. Баробари ба тахт нишастанаш ӯ бисёр навовариҳои Акбарро бекор намуд. Масалан, сиёсате, ки нисбати эътиқодмандон равона шуда буд. Ин амали ӯ миёни сарлашкарони ҳинду норозигиро ба миён овард. Бо дастгирии…
Муфассалтар » -
Акбар ва ислоҳотҳои ӯ дар давлат
Баъди марги Ҳумоюн (1556) наздикони ӯ дар лагери Каланпур (Панҷоб) маросими ба тахт нишастани писари 13- солаи ӯ Акбарро ташкил намуданд. Васии Акбар шоир ва сарлашкари машҳур Байрамхон буд, ки ба ҷои ӯ давлатро идора мекард. Дар ин вақт лашкари 50 – ҳазорнафараи Хему шаҳрро муҳосира карданд ва Хему худро…
Муфассалтар » -
Заҳируддин Муҳаммади Бобур ва таъсиси давлати Муғулҳои Ҳинд
Падари Бобур Умаршайх Мирзо ҳокими Фарғона чун ҳомии шоирону олимон машҳур буд. Ӯ дар дарбораш олимону шоирони зиёдеро ҷамъ намуда, онҳоро аз ҳар ҷиҳат дастгирӣ мекард. Маҳз дар чунин муҳит истилогари ояндаи Ҳиндустон, асосгузори давлати Муғулҳои Ҳинд–Бобурмирзо тарбия гирифта ба воя мерасад. Баъди вафоти падараш Умаршайх Бобур ҳокими Фарғона гардид,…
Муфассалтар »