-
САДОНОКҲОИ КУТОҲ (ҲАРАКАТҲО) ДАР ҚОФИЯ
Дар системаи қофияи шеъри форсӣ — тоҷикӣ мафҳумҳои ҳ а р ф, ҳ а р а к а т ва ҳ и ҷ о мақоми махсус доранд. Ин қоида ба забоншиносӣ ва шеършиносии мо аз забони арабӣ омадааст. Дар алифбои арабӣ мафҳуми ҳарф ва мафҳуми ҳаракат аз ҳамдигар тафовут доранд.…
Муфассалтар » -
АДАБИЁТИ НИМАИ ДУЮМИ АСРИ XIX
АДАБИЁТИ НИМАИ ДУЮМИ АСРИ XIX Вазъияти сиёсии Осиёи Миёна Нимаи дуюми асри XIX дар ҳаёти халқҳои Осиёи Миёеа давраи нави сиёсӣ мебошад. Зеро Россия аз ибтидои асри XVII бо Осиёи Миёна робитаҳои тиҷоратӣ дошт. Аврупои Ғарбӣ низ ба Шарқ таваҷҷӯҳ мекард. Хусусан, Англия мехост нуфузи худро дар Осиёи Миёна бештар…
Муфассалтар » -
Ҳаёт ва эҷодиёти Мирзо Ҳабибуллоҳ (ҚООНИ)
ҚООНИ Адиби тавоно Мирзо Ҳабибуллоҳ мутахаллис ба Қоонӣ 20-уми октябри соли 1808 дар шаҳри Шероз ба дунё омадааст. Падари ӯ Мирзо Муҳаммад Алӣ худ шоир буда, бо тахаллуси Гулшан шеър мегуфтааст. Гулшан аслан аз Кирмоншоҳон буда, баътар ба Шероз меояд. Дар овони мактабхонии Коонӣ падараш аз олам гузаштааст. Қоонӣ баъдтар…
Муфассалтар » - Фанни Адабиёт
Ҳаёт ва эҷодиёти Муҳаммадшарифи Гулханӣ
ГУЛХАНИ Адиби зуллисонайн, шоир ва нависанда Муҳаммадшарифи Гулханӣ дар таърихи адабиёти тоҷик ҳам дар шаклҳои гуногуни назм ва ҳам дар наср мавқеи намоён дорад. Номи адиб Муҳаммадшариф ва тахаллуси адабии ӯ «Гулханӣ» буда, дар ин бора Фазлии Намангонӣ дар «Маҷмӯаи шоирон» мегӯяд: Хушо, Гулханӣ шоири пурфан аст, Чӣ гулхан, ки…
Муфассалтар » -
ҚОФИЯИ МУТЛАҚ ВА ҲАРФҲОИ ОН
Дар илми бадеъи классикӣ қофияеро мутлақ меноманд, ки агар ҳарфи р а в ӣ бо ҳарфи в а с л часпида бошад, яъне баъди ҳарфи равӣ ҳарфи дигаре омада бошад. Мисол: Раъият ба зулми ту чун олиманд, Зи зулми ту бар якдигар золиманд. Дар ин байт (вазнаш — Мутақориби мусаммани…
Муфассалтар » -
Ҳаёт ва эҷодиёти ҶУНАЙДУЛЛОҲИ ҲОЗИҚ
ҶУНАЙДУЛЛОҲИ ҲОЗИҚ Яке аз шоирони тавонои асри XIX Ҷунайдуллоҳ ибни Исломшайх Ҳозиқ буда, доир ба ному насаби хеш дар достони «Юсуф ва Зулайхо» мегӯяд: Ҳамин «Ҳозиқ» тахаллус дораму ном, Ҷунайдуллоҳи ибни Шайхислом. Инчунин Абдулкарим Фазлии Намангонӣ («Маҷмӯат-уш-шуаро») низ чунин таъкид кардааст: Ҷунайд он ҳакими билоди сухан, Ки шаҳри Ҳирот аст…
Муфассалтар » -
Ҳаёт ва эҷодиёти МИРЗОСОДИҚИ МУНШИ
МИРЗОСОДИҚИ МУНШИ Мирзо Муҳаммади Содиқи Муншӣ тақрибан байни солҳои 1753-58 дар деҳаи Ҷондори Бухоро таваллуд шудааст. Пас аз таҳсили ибтидоӣ Мирзосодиқ ба яке аз мадрасаҳои Бухоро дохил шуда, онро бомуваффақият хатм менамояд. Шоир пас аз хатми мадраса ҳамчун донишманди закӣ, олими тавоно, муаррихи пухтакор ва котиби чирадаст эътироф карда мешавад.…
Муфассалтар » -
АДАБИЁТИ АСРИ XVIII ВА НИМАИ АВВАЛИ АСРИ XIX
Вазъияти сиёсии Осиёи Миёна Вазъияти сиёсию таърихӣ ва иҷтимоии Осиёи Миёна дар нимаи дуюми асри XVIII ва оғози асри XIX басо сангину мураккаб гардида, ин ҳолат ҳанӯз аз аҳди Абдулазизхони Аштархонӣ (1645-1680) ва Субҳонқулихон (1680-1702) шурӯъ шуда буд. Убайдуллоҳхон (1702-1711) кӯшиши пешгирӣ намудани онро карда бошад ҳам, натиҷа надод ва…
Муфассалтар » - Фанни Адабиёт
Ҳаёт ва эҷодиёти Бедили Деҳлавӣ
БЕДИЛИ ДЕҲЛАВИ Бедил, маро ҳарзасароӣ шон нест, Мадҳи миру ситоиши султон нест. Ҳаёт ва эцодиёти Бедили Деҳлавӣ Бузургтарин шоир, мутафаккир ва нависандаи забардаст Мирзо Абдулқодири Бедил, яке аз он эҷодкоронест, ки на танҳо ба адабиёти давр балки ба ҷараёни минбаъдаи таърихи адабиёт низ ҳамаҷониба таъсир расонидааст. Бедили Деҳлавӣ соли 1644…
Муфассалтар » -
Афсонаи Захми сухани бад
ЗАХМИ СУХАНИ БАД Буд-набуд, як марди ҳезумкаш буд. Ҳар пагоҳ бандутабарашро гирифта, ба кӯҳсор рафта, ҳезум ҷам мекард, бапушташ бардошта, ба бозор оварда, мефурӯхту ҳамин хел рӯзмегузарони, Рӯзе вай як дарахти хушки арчаро афтонида, майда кардаистода буд, ки аз куҷое як хирси калони бадҳайбате пайдошуда, ба пешаш омад. Ҳезумкаш хирсро…
Муфассалтар » -
Афсонаи точикии ХАРГӮШИ ШЕРДИЛ
ХАРГӮШИ ШЕРДИЛ Харгӯшчае буд, харгӯшчаи тарсончаке. Шохчае тирсӣ карда шиканад ё паррандае қанот занад ва ё порчаи барф дарахт афтад, як қад мепариду гирён мешуд. Баъд калон шуд, ҷасорат пайдо кард ва як рӯз калонӣ карда гуфт Ман аз ҳеҷ чиз наметарсам! Вай ин суханонро бо овози баланд такрор карда,…
Муфассалтар » -
Афсонаи точикии КАЙКАК
КАЙКАК Буд набуд, як замоне дар кунҷи як маконе як Кайкаку як Канаяк буд. Онҳо чунон дӯст буданд, ки ҳамдигарро ягон рӯз набинанд, бисёр зиқ мешуданд. Кайкак дасташ холӣ шавад, ба хонаи Канаяк мерафт. Онҳо дуру дароз аз дидори ҳамдигар ҳузур карда, чақ-чақ карда мешиштанд. Як рӯз Кайкак ба хонаи…
Муфассалтар » -
Афсонаи ДӮСТОНИ ХИЁНАТКОР ВА ДУХТАРИ ПОКДОМАНИ БОЗУРГОН
ДӮСТОНИ ХИЁНАТКОРВА ДУХТАРИ ПОКДОМАНИ БОЗУРГОН Буд-набуд, дар як замоне, дар як маконе як бозургон буду як қозӣ. Онҳо бо ҳам дӯст буданд, як пора нону як пиёла чойро бе ҳам намедиданд. Дӯстони бозургону қозӣ овозаи олам шуда буд. Ана, ин дӯстии ҳақиқӣ, дӯсти ҷонӣ ҳамин қадар мешудагист, — мегуфтанд мардум.…
Муфассалтар » -
Афсонаи РОБИЯИ ЧИЛГАЗАМ
РОБИЯИ ЧИЛГАЗАМ Буд-набуд, як подшоҳи сангдилу мағрур буд. Осори хашму газаб чеҳраи ӯро ҳеҷ гоҳ тарк намекард. Вай ҳамаро бад медид ва факат ягона касе, ки як андоза дӯст медошт, ин писараш -шоҳзода Бобораҳим буд. Вакте, ки Бобораҳим калон шуд, подшоҳ ӯро ба корҳои давлатиаш шиносо карда, ҳамаи боигариашро нишон…
Муфассалтар » -
Афсонаи ҶАЗОИ ДЕВКАМПИР
ҶАЗОИ ДЕВКАМПИР Буд-набуд, як подшоҳбача буд, як зани хушрӯй дошт.ҳардуяшон бо ҳамдигар бисёр меҳрубон буданд. Як рӯз занушавҳармеҳмонӣ рафтанд. Меҳмонӣ нағз гузашту вакти бозгаштҳаво торик шуд, подшоҳбача ба занаш гуфт: Дар ин торикӣ азоб кашиданамон мумкин, ман туродар ягон ҷой монда мераваму баъд, пагоҳ омада гирифтамебарам. Занаш розӣ шуд, баъд…
Муфассалтар » -
Афсонаи ЛАКУ ПАК
ЛАКУ ПАК Буд-набуд, як Лаку як Пак буд. Онҳо зану шавҳар буданд. Лаку Пак духтари дӯстрӯе доштанд. Ҳуснаш расо буд, вале ақлаш норасо буд. Зебоии духтар ба дуру наздик овоза шуду ба хонаи Лаку Пак хостгор омад. Духтарам, — гуфт Лак, -ба ту хостгор омад. Рафта об биёр. Чаққон бош,…
Муфассалтар » -
Ташкили тайёрӣ, омӯзиши аҳолӣ ва баҳисобгирии нерӯҳои ғайриҳарбии мудофиаи гражданӣ оид ба ҳолатҳои фавқулодда ва мудофиаи гражданӣ
Саволҳои таълимӣ: Тайёрии ҳайати роҳбарикунанда, фармондеҳӣ ва сардорони МГ.Воситаҳои ҳимояи фардӣ.Вазифаҳои асосии тайёри ва омӯзиши донишҷӯён оид ба ҲФ ва МГ. Адабиёт: Қонуни ҶТ «Дар бораи мудофиаи гражданӣ » Душанбе, 2004с.Қонуни ҶТ «Дар бораи ҳифзи аҳолӣ ва ҳудуд аз ҳолатҳои фавқулоддаи дорои хусусияти табӣ ва техногенӣ» Душанбе, 2004с.«Курси мухтасари МГ»…
Муфассалтар » -
Ба худ ва ҳамдигар расонидани ёрии аввалин ҳангоми рух додани ҳолатҳои фавқулодда, садама, фалокат ва рафти амалиётҳои оташнишонӣ
Саволҳои таълимӣ: Расонидани ёрии аввалин ҳангоми сӯхтан, хомӯш намудани оташи либоси дар бадани одамон сӯхтаистода бо ашёҳои мавҷудбуда;Чорабиниҳои таъхирнопазири оташнишонӣ. Адабиёт: Қонуни ҶТ «Дар бораи мудофиаи гражданӣ » Душанбе, 2004с.Қонуни ҶТ «Дар бораи ҳифзи аҳолӣ ва ҳудуд аз ҳолатҳои фавқулоддаи дорои хусусияти табӣ ва техногенӣ» Душанбе, 2004с.«Курси мухтасари МГ» Ғафуров…
Муфассалтар » -
Ба худ ва ҳамдигар расонидани ёрии аввалин ҳангоми рух додани ҳолатҳои фавқулодда, садама, фалокат ва рафти амалиётҳои ҷангӣ
Саволҳои таълимӣ: Тартиби расонидани ёрии аввалин дар мавриди садама;Тартиби расонидани ёрии аввалин ҳангоми хунравӣ;Тартиби расонидани ёрии аввалин ҳангоми шикастан;Расонидани ёрии аввални ҳангоми сӯхтан, хомӯш намудани оташи либоси дар бадани одамон сӯхтаистода бо ашёҳои мавҷудбуда. Адабиёт: Қонуни ҶТ «Дар бораи мудофиаи гражданӣ » Душанбе, 2004с.Қонуни ҶТ «Дар бораи ҳифзи аҳолӣ ва…
Муфассалтар » -
Маълумоти умумӣ оид ба воситаҳои ҳозиразамони зарбазан
Саволҳои таълимӣ: Яроқи ядроӣ;Яроқи кимиёвӣ;Яроқи биологӣ;Намудҳои нави яроқҳои ҳозиразамони зарбазан. Адабиёт: Қонуни ҶТ «Дар бораи мудофиаи гражданӣ » Душанбе, 2004с.Қонуни ҶТ «Дар бораи ҳифзи аҳолӣ ва ҳудуд аз ҳолатҳои фавқулоддаи дорои хусусияти табӣ ва техногенӣ» Душанбе, 2004с.«Курси мухтасари МГ» Ғафуров Ф. Г. Малахов Ф. А. Душанбе, 2007с.«Мудофиаи гражданӣ» нашриёти «Ирфон»…
Муфассалтар » -
Маълумоти умумӣ дар бораи кӯлҳо обанборҳо ва пиряхҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон
Саволҳои таълимӣ: Маҳал ва сабаби пайдоиши кӯлҳо;Сабабҳои эҳтимолии рахнашавии кӯлҳо;Маълумоти мухтасар дар бораи обанборҳо ва пиряхҳои ҷумҳурӣ;Чорабиниҳои андешидашуда оид ба ҳифзи аҳолӣ ҳангоми рахнашавии кӯлҳо. Адабиёт: Қонуни ҶТ «Дар бораи мудофиаи гражданӣ » Душанбе, 2004с.Қонуни ҶТ «Дар бораи ҳифзи аҳолӣ ва ҳудуд аз ҳолатҳои фавқулоддаи дорои хусусияти табиӣ ва техногенӣ»…
Муфассалтар » -
Хатарҳои нав, вобаста ба амалҳои террористӣ
Саволҳои таълимӣ: Маълумот дар бораи терроризм;Тартиби риояи чорабиниҳои эҳтиёти оид ба пешгирии амалҳои террористӣ. Адабиёт: Қонуни ҶТ «Дар бораи мудофиаи гражданӣ » Душанбе, 2004с.Қонуни ҶТ «Дар бораи ҳифзи аҳолӣ ва ҳудуд аз ҳолатҳои фавқулоддаи дорои хусусияти табӣ ва техногенӣ» Душанбе, 2004с.«Курси мухтасари МГ» Ғафуров Ф. Г. Малахов Ф. А. Душанбе,…
Муфассалтар » -
Тартиби истифодабарии воситаҳои ҳифзи инфидорӣ ва дастаҷамъӣ ҳангоми ба муҳити атроф ихроҷ гардидани моддаҳои сахттаъсири заҳролудкунанда
Саволҳои таълимӣ Хатарноки паст – аммиак, оксиди карбон;Воситаҳои ҳифзи узвҳои нафаскашӣ, чашм, пӯсти рӯй;Воситаҳои оддии ҳифзи узвҳои нафаскашӣ;Воситаҳои ҳифзи пӯст;Тартиби рафтори аҳолӣ дар иншоотҳои муҳофизатӣ. Адабиёт: Қонуни ҶТ «Дар бораи мудофиаи гражданӣ » Душанбе, 2004с.Қонуни ҶТ «Дар бораи ҳифзи аҳолӣ ва ҳудуд аз ҳолатҳои фавқулоддаи дорои хусусияти табӣ ва техногенӣ»…
Муфассалтар » -
Асосҳои ташкили чорабиниҳои ҳифзи аҳолӣ аз ҳолатҳои фавқулоддаи дорои хусусиятҳои табиӣ ва техногенӣ
Саволҳои таълимӣ: Иншоотҳои муҳофизатии мудофиаи гражданӣ;Эвакуасияи аҳолӣ аз минтақаҳои хатарнок ва ҷойгиркунии онҳо дар минтақаҳои бехавф;Истифодаи воситаҳои ҳифзи инфиродӣ ва воситаҳои тиббӣ; 4. Принсипи афзалиятноки давлатӣ. Адабиёт: Қонуни ҶТ «Дар бораи мудофиаи гражданӣ » Душанбе, 2004с.Қонуни ҶТ «Дар бораи ҳифзи аҳолӣ ва ҳудуд аз ҳолатҳои фавқулоддаи дорои хусусияти табӣ ва…
Муфассалтар » -
Ҳолатҳои фавқуллода дорои хусусиятҳои техногенӣ, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон имкони рух доданро доранд
Саволҳои таълимӣ: Усули пешгӯии оқибати имконпазир ва муайян намудани зараре, ки бар асари офатҳои табиӣ, садама ва фалокатҳо ба миён меоянд;Масъулияти шахсони мансабдор дар ташкили чорабиниҳо оид ба пешгирӣ ва рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда;Ташкили чорабиниҳо ҷиҳати бартараф намудани оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда. Адабиёт: Қонуни ҶТ «Дар бораи мудофиаи гражданӣ » Душанбе,…
Муфассалтар » -
Ҳолатҳои фавқуллода дорои хусусиятҳои табиӣ, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон имкони рух додан доранд
Саволхои таълимӣ: Хусусиятҳои заминларза ва оқибатҳои он;Хусусиятҳои сел ва оқибатҳои он;Хусуситяҳои эпидемияҳо ва оқибатҳои он;Хусусиятҳои тарнадо ва сунами ва оқибатҳои он. Адабиёт: Қонуни ҶТ «Дар бораи мудофиаи гражданӣ » Душанбе, 2004с.Қонуни ҶТ «Дар бораи ҳифзи аҳолӣ ва ҳудуд аз ҳолатҳои фавқулоддаи дорои хусусияти табӣ ва техногенӣ» Душанбе, 2004с.«Курси мухтасари МГ»…
Муфассалтар » -
Хадамотҳои мудофиаи гражданӣ
Вазифаҳои онҳо ҳангоми рух додани ҳолатҳои фавқулодда. Саволҳои таълимӣ: 1. Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи тасдиқи Низомномаи хадамотҳои МГ» аз 3 июни соли 2006 №229; 2.Тартиби таъсис додани хадамотҳои мудофиаи гражданӣ; Роҳбарӣ ва идоракунии хадамотҳои мудофиаи гражданӣ;Вазифаҳои хадамотҳои мудофиаи гражданӣ ҳангоми рух додани ҳолатҳои фавқулодда. Адабиёт: Қонуни ҶТ «Дар…
Муфассалтар » -
Роҳбарӣ ва идоракунии МГ
Саволхои таълимӣ: Принсипхои умумии ташкилёби ва сохтори мудофиаи гражданӣ;Идоракунӣ ва рохбарии мудофиаи гражданӣ.. Адабиёт: Қонуни ҶТ «Дар бораи мудофиаи гражданӣ » Душанбе, 2004с.Қонуни ҶТ «Дар бораи ҳифзи аҳолӣ ва ҳудуд аз ҳолатҳои фавқулоддаи дорои хусусияти табӣ ва техногенӣ» Дукшанбе, 2004с.«Курси мухтасари МГ» Ғафуров Ф. Г. Малахов Ф. А. Душанбе, 2007с.«Мудофиаи…
Муфассалтар » -
Нақш ва вазифаҳои МГ дар замони муосир
Саволхои таълимӣ: Заминахои таъсисёбии МГ.Вазифаҳои асосии мудофиаи гражданӣ дар давраи осоишта ва ҷангАсосҳои ташкил ва ҷорӣ намудани мудофиаи гражданӣ. Адабиёт: Қонуни ҶТ «Дар бораи мудофиаи гражданӣ » Душанбе, 2004с.Қонуни ҶТ «Дар бораи ҳифзи аҳолӣ ва ҳудуд аз ҳолатҳои фавқулоддаи дорои хусусияти табӣ ва техногенӣ» Душанбе, 2004с.«Курси мухтасари МГ» Ғафуров Ф.…
Муфассалтар » -
Санадҳои меъёрӣ-ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба ҳолатҳои фавқулодда ва мудофиаи гражданӣ
Саволҳои таълимӣ: Таърихи ташаккули мудофиаи гражданӣ .Қонуни ҶТ «Дар бораи МГ-мудофиаи гражданӣ;Қонуни ҶТ «Дар бораи ҳифзи аҳолӣ ва ҳудуд аз ҳолатҳои фавқулоддаи дорои хусусияти табиӣ ва техногенӣ»;Қонуни ҶТ «Дар бораи хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ, сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ ва вазъи ҳуқуқии наҷотдиҳандагон»;Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар соҳаи ҳолатҳои фавқулодда ва мудофиаи гражданӣ».…
Муфассалтар »