Фанни Сотсиология
Рефератхо ва лексияхои точики аз фанни Сотсиология
-
Чомеашиносии амали(эмпирики), хусусият ва навъхои он
Тахти унвони сотсиологияи амали мо он сохаи инкишофи чомеашиносиро мадди назар дорем, Ки алокаманд бо кушиши дарёфти дониши фактогафии дар натичаи татбики пажухишхои махсуси эмпирики аст. Дар навбати худ пажухиши эмпирики маънои омушиши масъалахои мушаххаси ичтимои, Ки барои халлзии вазифахои назариявию амали, ба танзим даровардани муносибатхои байнигрухию дохилигрухи ва соири…
Муфассалтар » -
Тартиби ташкил ва гузаронидани тахкикоти сотсиологи
Усулхои чамъи ахбор дар тадкидкодхои ичтимои. Дар илми сотсиология асосан чахор усули чамъи далелхо мавчуд аст: пурсиши ичтимои, мушохида, тахлили хуччатхо ва санчиш (эксперимент), имруз назар ба дигар усулхои зикрдошта, методи пурсиш (опрос) мавкеъи хоса пайдо карда мебошад. Пурсиш, ин тарзи бевоситаи чамъ ё гирифтани ахбори аввалин оиди хайёти ичтимои,…
Муфассалтар » -
Чанъбахои сотсиологияи сохаи демографи ва мухити зист
Демография аз калимаи юнонии «демос» – халк, «графия» — навиштан, таркиббанди шуда, маънояш дар бораи халк навиштан, хисобгирии ахоли мебошад. Конуниятхои таракиёти хамачонибаи ба ахоли дахл дошта: сохтор, ходисот, афзоишро меомузад. Нахустин бор дар асари олими фаронсави А. Гийар «Унсурхои статистикаи омори ахоли ё демографияи мукоисави», ки соли 1985 ба…
Муфассалтар » -
Чомеъа ва иктисод
Кисме аз чомеъашиносони муосир назарияхое эчод намудаанд, ки дар онхо масоили марбут ба алокамандии сатхи рушди хаёти чомеъа бо иктисод макоми асосиро ишгол мекунанд. Назарияи «махорати рушд», ки онро У. Ростоу пешниход кардааст, аз чумлаи хаминхост. Тибки ин назария таърихи чомеъаи инсони дар инкишофи худ панч мархиларо пушти сар кардааст:…
Муфассалтар » -
Тагйиротхои ичтимои
Тагйиротхои ичтимои Таваччухи чомеъашиносии муосир ба масоили тагйири ичтимои руз аз руз меафзояд. Онхо такомули ичтимоиро як раванди мудавоми таъгири ичтимоие медонанд, ки аз таъгироти каме ташкилшуда ва ин таъгироти ками ба хеч тагйири кайфи ва асоси дар чомеа табдил намеёбад ва тоза вакте, ки тагйироти кайфиро мепазиранд, онхоро мархилаи…
Муфассалтар » -
Ниходхои ичтимои
Чомеа аслан ин мачмуи ниходхои ичтимои аст. Уорну – хукукшиноси фаронсави, поягузори мактаби «Ниходи» ба шумор рафта, у ин мафхумро дар робита бо идеяхои афлотуни маънидод мекунад. Вай дар китобхои худ «Назарияи ниход ва созмонхо» менависад, ки идеяхои айни калб аз пайдоиши замину осмон вучуд доштанд ва ниходхои ичтимои бо…
Муфассалтар » -
Тахарруки ичтимои
Дар олами гайризинда харакати чисмхои материали тавассути таъсироте, ки сарчашмаашон фаротар, хорич аз сархадоти онхо аст, сурат мегирад. Вале объектхои зинда мустакилона харакат мекунанд ва сарчашмаи харакати онхо аз дохилашон огоз мегирад. Тахарруки объектхои зинда ба хотири идомаи хаёташон нигаронида шудааст. Инро ба инсон низ нисбат додан мумкин аст. Вале…
Муфассалтар » -
Синф, табака ва кишрхои ичтимои
Дар мавзуъи гузашта мо ёдовар шудем, ки одамон дар чомеъа вобаста ба муносибатхои назди шахси ва ё манфиатхои гуруххои ичтимоиро созмон медиханд, вале на хар кадоме аз фардхои ин умумиятхоро ташкилдиханда дар ин гуруххо макому мартабаи ягона доранд. Дорои ин нишонахоро афрод вобаста ба захирахои дар ихтиёри худ доштааш (сарват,…
Муфассалтар » -
Гуруххои ичтимои
Одатан миёни хама тахти мафхуми «гурух» чамъи одамони дар фазои муайяни физики карор доштаро мефахманд. Масалан, гурухи донишчуён, гурухи варзишгарон, гурухи хамсухбатон ва гайра. Аммо дар чомеъашиноси чунин таваччухи одамонро аз сабаби он ки миёнашон хамкорию хамгаройии мувофики максад вучуд надорад, гурухи ичтимои меноманд. Агар ин тачаммуъ дар асоси ягон…
Муфассалтар » -
Сохтори ичтимоии чомеа
Сохтори ичтимои яке аз мафхумхои бунёди дар мавриди дарки мохияти чомеа ва тарзи мавчудияти он ба шумор меравад. Бидуни тахлили он донистани хусусияти муносибатхои роич дар чомеа ва дурнамои тагирёбии онхо гайриимкон аст. Аз ин ру омузиши хама гунна раванду падидаи ичтимои одатан махз аз омузиши сохтори ичтимои огоз меёбад.…
Муфассалтар » -
Шахсият ва чомеъа
Барои донистани хусусияти алокаву муносибатхои миёни одамон амал кунанда донистани омилхои уро ба ин амал хидояткунанда зарур аст, ки ин бидуни омузиши фардияту шахсияти инсон муяссар намешавад. Бинобар хамин хам дар чомеашиноси бештар барои ошкорсозии мухаррики рафтори одамон ва соири падидахои ичтимои ба масъала руй меоранд. Одами мушаххас барои ифодаи…
Муфассалтар » -
Муносибат ва алокахои ичтимои
Чуноне, ки мо дар бахсхои кабли ёдовар шудем, чомеъа руи баркарории муносибату алокахои ичтимоии одамон суббот дорад. Пас саволе ба миён меояд, ки одамон чи тавр ба доираи ин муносибату алокахо фаро гирифта мешаванд. Мусаллам аст, ки хеч инсон наметавонад зиндагии хешро бидуни ин падидахо ба рох монад ва бинобар…
Муфассалтар » -
Маданият дар низоми ичтимои
Андешаи инсон ба зимни кушишу дарёфти мафхуми фарханг ин тааммадунест, ки руи маънии хастияшон карор мегирад. Зеро у хамчун шахсият шахсият дар ин маврид чуён нишонахое аз осори масири таърих паймудаи ниёгонаш гашта, махз дар он имкони дурнамои пешрафти чомеа ва шахсияти хешро пайдо мекунад. Аз ин хотир, фархангхо на…
Муфассалтар » -
Маданият хамчун механизми арзиши меъёри танзими ичтмоиёт
Маданият дар илми ичтимои хамчун танзимгари меъёрхои ахлокии гуруххои ичтимои ва чомеъа баромад мекунад. Бояд кайд намуд, ки маданият дар ин чо суи рамзи танзими арзишхо ва меъёрхои ахлоки барои ба танзим даровардани фаъорлияти одамон баромад мекард. Маданият чунин танзимгари арзишу меъёрхо ва муносибатхои ичтимоии таъмияти одамон баромад мекард. Маданият…
Муфассалтар » -
Шаклгирии илми сотсиология ва назарияхои умуми
Инсоният хамчун вучуди тафаккуркунанда тули таърих натавонистааст аз андешаи дарёфти сабаби баркарори чамъият, зарурати хамзистиаш бо шахсони дигар худро канор гирад ва бинобар хамин хам барои дарёфти ин асрор пайваста сарони фикриаш дар доираи илмхои мухталиф чустучухои фикри ба харч додаанд. Ин чустучухо тули таърих бо мурури васеъ ва мураккаб…
Муфассалтар » -
Мавзуи омузиши чомеашиноси
Дар сухбати кабли ёдовар шудем, ки таваччухи мавзуи илми мазкур ба фарогирии хаёти чомеъаи инсони марбут аст, вале мантикан суоле пеш меояд, ки ба чуз илми чомеашиноси хастанд боз дигар илмхои чомеаро омузанда? пас дар миёни шеваи омузиши онхо ягон фаркияте хаст ё на? Барои рушан сохтани ин суол ру…
Муфассалтар » -
Тарз ва усули ба даст даровардани иттилоотҳо дар зинаи аввали тадқиқот
1.Зарурати пеш аз тадқиқот муайян кардани тарзу усулҳои тадқиқотии гузаронидашаванда. Вазифаҳое, ки дар назди сотсиологҳо истодаанд ва ё ба миён омаданашон аз гумон дур нестанд, хеле ҳам бешумор буда, онҳо тарафҳои гуногуни ҳаёти иҷтимоии одамон, гуруҳҳо, табақаҳо, коллективҳоеро, ки дар ҷомеа амал мекунанд, дар бар мегиранд. Ҷомеа ҳамеша, дар ҳар…
Муфассалтар » -
Ҷанбаҳои (соҳаи) сотсиологияи амалӣ
1.Методология ва методикаи (усули) омузиш, таҳлил ва хулосагирӣ аз объект ва предмети тадқиқот. Объекти тадқиқотҳои сотсиологӣ ҳаёти мушаххаси ҳодисаҳое мебошанд, ки тарафҳои гуногуни фаъолияти шахсони алоҳида, коллектив, гурӯҳҳоро ифода менамоянд. Боиси тазаккур аст, ки ҳамаи ҳодисаю воқеаҳо сабабҳои асосӣ ва ғайриасосӣ, заминаҳои моддию маънавӣ ва воқеии ба амал омадани худро…
Муфассалтар » -
Мактабҳои сотсиологии фарҳангшиноси, таъмини сулҳу амният ва ваҳдати милли
1.Моҳият, мазмун ва фаҳмиши илмии фарҳанг. Ба омӯзиши сотсиологияи фарҳанг шурӯь карда, мо вориди бойтарину бонуфузтарини ҷабҳаҳои ҳаёти инсонӣ, тарафҳои гуногуну мураккабтарини фаъолияти одамон, гурӯҳҳо, табақа ва синфу ҳизбҳои дар ҷомеа амал карда истода мешавем, ки мислашро дарёфт кардан ғайри имкон аст. Кор, зиндагии одамон, системаи истеҳсолоту истеъмолот, вазъи иқтисодӣ,…
Муфассалтар » -
Мактабҳои сотсиологии демографи ва муҳитизист (экологи)
Проблемаҳои сотсиологии соҳаи демографи (ба ҳиссобгирии аҳоли). Демография, ки маънояш ба ҳисобгирии аҳолӣ (аз Юнонӣ— «демос»— халқ ва «графия»-идора гирифта шудааст) буда, қонуниятҳои тараққиёти ҳамаҷиҳатаи ба аҳолӣ дахл доштаро (сохтор, ҳодисот, афзоиш ва ғ…) меомӯзад, бори аввал аз ҷониби (мувофиқи иттилоотҳои таърихӣ ) олими франсӯз А.Гийар соли 1855 дар асараш…
Муфассалтар » -
Мактаби сотсиологии сиёсатшиносӣ ва « Сотсиологияи ҳуқуқ»
1.Мактаби сотсиологии сиёсатшиносӣ ва мақоми вай дар танзими муносибатҳои сиёсии ҷомеа. Ҳаёти сиёсӣ қисми таркибии ҳаёти иҷтимоӣ ба шумор рафта, дар бисёр ҳолатҳо инъикоскунандаи воқеаю ҳодисаҳое мебошанд, ки ба воситаи онҳо мақоми дар ҷомеа доштаи худро одамон хеле ҳам равшан баён месозанд. Ҳаёти сиёсӣ бештар дар ирода, қавл, ҳаракатҳои одамони…
Муфассалтар » -
Мактаби сотсиологии ҷавонон. Сотсиологияи илму маърифат ва тайёр намудани мутахассисони ҷавон
1. Мактаби сотсиологии ҷавонон ва ҷанбаҳои омӯзиши он. Ҷавонон дар сохтори иҷтимоии ҷомеа мақоми хосае доранд. Онҳо бонуфузтарин қисми аҳолии мамлакатро ташкил намуда, дар системаи муносибатҳои истеҳсолӣ, ҳаёти иҷтимоию иқтисодӣ, фарҳангию маърифатии ҷомеа қувваи ҳалкунанда мебошанд. Аз ин рӯ омӯзиш, таҳлил ва таҳқиқи сотсиологии ҷавонон аз ҷумлаи ҷанбаҳои хеле ҳам…
Муфассалтар » -
Мактаби сотсиологии оилаю оиладори ва тарбия
1.Оила — қисми таркиби, ячейкаи асосии ҷомеа. Оила аз ҷумлаи проблемаҳои илмию назариявӣ ва амалие мебошад, ки диққати олимони зиёди ҷомеашинос, аз ҷумла ҳуқуқшиносон, иқтисодчиён, рӯҳшиносон, педогогҳо, сотсиологҳо, файласуфон ва ғайраҳоро ба худ ҷалб кардааст. Намояндагон ҳар кадоме аз ин илмҳо, вобаста ба предмет ва мавзӯи соҳавии худ, ин ва…
Муфассалтар » -
Мактабҳои сотсиологии «Сотсиологияи меҳнат», «Сотсиологияи иқтисодиёт» ва «иқтисоди бозоргонӣ»
Мактаби сотсиалогии «Сотсиологияи меҳнат» ва доираи фаъолияти вай. Ҷанбаҳои омӯзиши сотсиологии иқтисодиёт. Меҳнат аз ҷумлаи қадимтарин категориаҳои (мафҳумҳои) иҷтимоӣ ба ҳисоб рафта, дар худ маъною маромеро ифода менамояд, ки дар он моҳияти инсон, фаъолияти мақсадноку фоидабахши ни ҳоии ӯ инъикос ёфтааст. Ва қте ки дар бораи меҳнат ҳ арф мезанем…
Муфассалтар » -
Мактабҳои бонуфузи сотсиологии замони ҳозира
Сабабҳои асосии ба миён омадани мактабҳои гуногуни сотсиологӣ. Чи тавре маълум аст, тамоми ҳаёти ҷамъиятиро қувваҳои гуногуни фаъолияти одамон: иқтисодӣ, сиёсӣ, ҳуқуқӣ, идеологӣ, маънавӣ, маданию маърифатӣ ва ғайраҳо ташкил медиханд. Маҳз дар раванди бевосита зоҳир ёфтани чунин фаъолият одамон дар байни худ муносибати мушаххаси характери моддию маънавӣ, техникию сиёсӣ, демографию…
Муфассалтар » -
Қисматҳои асосии ташкилию техникии иҷрои тадқиқотҳои сотсиологӣ. Сотсиология ва омор
Моҳият, мазмун ва мундариҷаи (қисматҳои) асосии ташкилию техникии иҷрои тадқиқотҳои сотсиологӣ. Сотсиология ҳамеша ба иттилоотҳои бешумор, ҳодисаю воқеаҳои ҳаёти иҷтимоие сару кор дорад, ки онҳо аз рӯи характеру хусусият, моҳияту мазмун ва тарзи зоҳиршавиашон гуногунмақом буда, омӯзиш, таҳлил ва хулосабарории ҳар яке тарзу усули амиқу равшани хосаи ташкили мушаххаси тадқиқотиро…
Муфассалтар » -
Вазифаҳои (функсияҳои) асосии илми сотсиология ва алоқамандии онҳо бо ҳаёти иҷтимоии одамон дар ҷомеа
Фаҳмиш, моҳият, мазмун ва мундариҷаи вазифаҳои (функсияҳои) сотсиология. Бодиққатона мавриди омӯзиш, таҳлил ва хулосагирӣ қарор додани вазъи илмҳо, аз ҷумлаи илмҳои соҳаи ҷомеашиносӣ, ба хусус сотсиология, маълум мегардад, ки ҳар як илм, вобаста ба он масъалаҳое, ки мавриди омӯзиш қарор додааст ва баҳри бомуваффақиятона ҳал кардани онҳо мақсадеро пеша кардааст,…
Муфассалтар » -
Омузиши сотсиология ҳамчун фани таълимй объект ва предмети омӯзиш
Предмет ва объекти омӯзиши сотсиология ҳамчун фанни таълимӣ. Мавзӯи омӯзиши ҳар як илм аз объект ва предмети тадқиқотҳои илмие, ки вай пеш мебарад, бар меояд. Объекти ҳамаи фанҳои ҷомеашиносӣ, аз ҷумла сотсиология ҷомеа мебошад. Аммо ҳар кадоме аз фанҳои ҷомеашиносӣ аз ин объекти умумӣ, яъне ҷомеа, кадом як масъалаеро мавриди…
Муфассалтар » -
Ақидаҳои иҷтимоии мутафаккирони форсу тоҷик
Асрҳои миёна бо як қатор хусусиятҳои иқтисодию сиёсӣ, илмию марифатӣ, фарҳангию иҷтимоиаш, ки дар саҳифаи таьрих, дар тараққиёти тамаддуни ҷахониӣ нақши худро гузоштааст нисбат ба давраҳои пешин ва минбаъдаи инкишофу такоммули ҳаёти иҷтимоӣ фарқ мекунад. Тазаккур бояд дод, ки дар ин давра асосан ҷаҳони маънавиетро пурра фалсафаи дин ташкил медод.…
Муфассалтар » -
Назария ва амалияи кори иҷтимои
Адабиёт: 1. Баҳромбеков В., Миров Ф. Асосҳои сотсиология. — Душанбе: “Матбуот”, 2015. 2. Баҳромбеков В.A., Зеваров Х., Миров Ф. ва диг. Муқаддимаи кори иҷтимоӣ. –Душанбе,2011. 3. Кори иҷтимоӣ: Фарҳанги мухтасари энсиклопедии тоҷикӣ-русӣ.-Душанбе,2010. 4. Новикова К.Н. Социология социальной защиты населения. — М.: РГСУ, 2013. Мафҳумҳои калидӣ: “Сотсиология”, “объект”, “предмет”, “категория”, “қонун”,…
Муфассалтар »