Год: 2017
-
САРНАВИШТИ СУЛҲ. ҲИССИЁТ ВА ВОҚЕИЯТ.
«Чуноне, ки офтоб ба ҳар як атоми эфир курраи ба худии худ мукаммал ва дар баробари ҳамин танҳо атоми як воҳиди томи аз ҷиҳати бузургиаш барои инсон ақлнорасе мебошад, ҳамин тавр ҳар як шахсият дар дил мақсадҳои худро мепарварад ва зимнан онҳоро барои он мепарварад, ки ба мақсадҳои умумии барои…
Муфассалтар » -
Глобализатсия ва шаклҳои идоракунии олам
Мулоҳизаҳои муосир, ки ба раванди муносибатҳои ҷаҳонӣ аз нуқтаи назари амрикомарказӣ ва махсусияти он сарчашма мегиранд, такя ба ғояҳо ва тарҳҳои тотаҷрибавӣ ва махфидории ҳолати объективӣ мекунанд, ки ҳокимияти умумиҷаҳонии барои глобалистон (глобократия) лозимаро пешбинӣ менамояд. Глобализатсия ё худ раванди ҷаҳонишавӣ, ки асосҳои идеологии онро ғояҳои неолиберализм, сотсиал-дарвинизм, неокнсерватизми амрикоӣ,…
Муфассалтар » -
Саволномаҳои тести аз фанни фалсафаи забон
#Забон дар чамъият кадом вазифаро адоъ мекунад? — воситаи донишомузи ; + воситаи мубодилаи афкори одамон; — воситаи нигариш ; — воситаи эҷоди осори бадеӣ. #Сарчашмаҳои асосии инкишофи фалсафаи забони тоҷики кадомхоянд ? + адабиёти точик ва эчодиёти дахонии халк ; — адабиёти классикии тоҷик, эҷодиёти даҳанаки ва забони зиндаи…
Муфассалтар » -
Тести Сиёсатшиноси
# Сиёсати иҷтимоӣ чиро дар бар мегирад? + таъмини озодӣ, ҳуқуқи интихоб, ҳуқуқ ба меҳнат, тайёр намудани кадрҳо, таъмини кафолати иҷтимои (нафакахурон,маҷруҳон),имконияти таъмини маош; — таъмини озодӣ, ҳуқуқ ба меҳнат, гирифтани маош, истироҳат; — ҳуқуқи интихоби меҳнат,таъмини маош,истироҳат , озодии фаъолият; — таъмини озодӣ, ҳуқуқ ба меҳнат, озодии шахс, гирифтани …
Муфассалтар » -
Тести Сиёсати дохили ва хориҷии Тоҷикистон
#Назарияҳои асосии равобити байналмиллал кадомҳоянд? + глобализм,низоъшиносӣ, реализми сиёсӣ; — реализми сиёсӣ, идеализм, марксизм — анархизм , транснационнализм,модернизм — нормативизм, морализм ,леберализм # Методхои асосии тахлили вазъият дар МБ инхоянд; — Мушоҳида,муқоиса,омузиши санадхо — Озмоиш ,тарҳрези ,методи Дельфи + Контент-анализ , мукоиса,пешгуи кардан #Ин мақола пурмўҳтавотарин мақолаест, ки бахшида ба…
Муфассалтар » -
Тести Фарҳангшиноси
#Ин гуфтаҳо ба кӣ таалуқ дорад? «Гарбиёнро зиракӣ сози ҳаёт, Шарқиёнро ишқ рози коинот»: + Муҳаммад Иқбол; — Муҳаммад Афғонӣ; — Лоиқ; — Саъдӣ. #Ин гуфтаҳо ба кӣ тааллуқ доранд? «Акнун бозори ҷаҳонӣ дар ҳақиқат ҳам вуҷуд дорад. Бо ворид шудани Калифорния ва Япония ба бозори ҷаҳонӣ, ҷаҳонишавӣ ба вуқўъ…
Муфассалтар » -
Тести Протокол ва этикет
#. Ба фикри шумо дар чӣ қадар вақт шахс метавонад таассуроти аввалини худро дар бораи дигар шахс омода созад? +дар як нишаст — дар ду нишаст — дар се нишаст — дар чор нишаст #. Оё соҳибхонаҳо (мизбонон) метавонанд меҳмонҳоро ба сари миз даъват намоянд, дар ҳолате, ки ҳамаи даъватшудагон…
Муфассалтар » -
Тести Этикаи касби
# «Насиҳатнома» ба кадоме аз мутафаккирони асримиёнагии форсигў таалуқ дорад? — Низомулмулк; -Њ.Кошифӣ; + Унсур-ул-маолии Кайковус; — Абўалӣ ибни Сино. # Кадом мутафаккир таносуби сиёсат ва ахлоқро мавриди омўзиш қарор дода, нақши асосии зўриро дар сиёсат эътироф мекард. Вале, ў сиёсат ва ахлоқро тавассути тақсими соҳаҳои фаъолияти онҳо ба ҳам…
Муфассалтар » -
Саволномаҳо аз фанни Фалсафаи ҳуқуқ
Фалсафаи ҳуқуқ чист? +Фалсафаи ҳукуки илмест,ки мохият, маъно ,мафхуми хукук ,арзишу ахамият ва накши онро дар хаёти инсон ,чомеа ва давлат ,дар сарнавишти халкхо ва умуман тамоми инсоният тахлил ва барраси мекунад; — Фалсафаи хукуки илмест,ки хаёти харрузаи инсон,иштироки фард дар чамомадхо ва доир ба фаъолияти шахсро меомузад; — Фалсафаи…
Муфассалтар » -
Тестҳои санчишӣ аз фанни сиёсати дохили ва хориҷи
# «Сиёсати мо дарҳои кушод аст, ки он баъд аз иҷлосияи тақдирсоз оғоз гардид» мегўяд: + Э.Раҳмон; — А.Турсон; — К.Олимов; — Њ.Зарифӣ # Ташкилоте, ки тамоми системаи ҷомеаро барраси намуда сиёсати дохиливу хориҷии онро муайян менамояд: — СММ; — СЊШ; + Давлат; — Маҷлиси намояндагон #Низоми муосири муносибатҳои байналхалқӣ…
Муфассалтар » -
Тестҳо аз фанни мантиқ
# 1. Кадоме аз ин олимон ин таърифро пешниҳод намудаанд: «Илме, ки забонро хамчун системаи аломат хаматарафа тадкик менамояд семиотика(юнонӣ-аломат) ном дорад.». + В.И. Кириллов ва А.А. Старченко; — В. Ломоносов ва В.И. Кириллов; — В. Ломоносов ва А.А. Старченко; — Д. Кораблев ва В. Ломоносов; — Н.Лермантов ва А.Некрасов:…
Муфассалтар » -
МЕТОДИКАИ ТАЪЛИМИ СИНТАКСИС
Синтаксис, ҳамчун қисмати дуюми грамматика, сараввал, таълимот дар бораи ҷумла аст, ки ин воҳиди забон, яъне ҷумла, дар ҷараёни нутқ воситаи асосӣ ва хурдтарин робитаи (алоқаи) байни одамон ба шумор меравад[1]. Дар баробари ин, синтаксис илмест, ки дар он, ба ҷуз ҷумла, аз охирҳои солҳои 60-ум ва ибтидои солҳои 70-уми…
Муфассалтар » -
Ҳиссаҳои нутқ
Омӯхтани ҳиссаҳои нутқ ба хонандагон барои боз ҳам беҳтар аз худ намудани меъёрҳои грамматикии нутқи адабӣ кӯмак мерасонанд[1], ба шарте ки аз ин пеш масъалаҳои марбути фонетика, калима (луғат ва луғатомӯзӣ), сохт (калимасозӣ) ва таркиби калима самаранок таълим дода шуда бошад. Дар ин бобат, чунон ки маълум аст, омӯзиши ҳар…
Муфассалтар » -
МЕТОДИКАИ ТАЪЛИМИ МОРФОЛОГИЯ
Дар фасли «Масъалаҳои умумии таълими грамматика» таъкид намуда будем, морфология як қисмати грамматика буда, дар мактаб масъалаҳои мавриди омӯзиши он аксар дар алоқамандӣ бо фаслҳои қисмати дуввуми грамматикӣ, яъне дар алоқамандӣ бо мавзӯъҳои таркибии фаслҳои синтаксис таълим дода мешаванд. Яъне ин ду соҳаи забон – морфология ва синтаксис – дар…
Муфассалтар » -
Оид ба истилоҳоти грамматикӣ
Яке аз роҳҳои аз тарафи хонандагон шуурона азхуд намудани мавзӯъҳои назариявии забони тоҷикӣ ин аст, ки агар дар ҷараёни баён мафҳумҳо ё худ истилоҳоти забоншиносии марбути ин ё он мавзӯъ низ шарҳу эзоҳ дода шаванд. Чунки «Истилоҳоти грамматикӣ чун ҳама гуна истилоҳоти илмӣ калимаҳои басо мушаххас ифодакунандаи мафҳумҳои махсус буда,…
Муфассалтар » -
Омӯхтани таърифу қоидаҳои грамматикӣ
Чунон ки маълум аст, ҳар як мафҳум ё ҳодисаи забон (фонетикӣ, лексикӣ, грамматикӣ), дар мадди аввал, бо шарҳу тавзеҳи мисолҳои барҷаста ва ҳатман бо баровардан ё худ гуфтани таърифу қоидаҳои мантиқан мувофиқ баррасиву ҷамъбаст карда мешавад. Аз ин ваҷҳ, амали мазкур – дар алоқамандӣ бо таърифу қоидаҳои грамматикӣ маънидод намудани…
Муфассалтар » -
Принсипҳои асосии таълими грамматика
Дар фасли «Принсипҳои умумидидактикии таълими забони тоҷикӣ» таъкид намуда будем, ки дар таълими забони тоҷикӣ муаллим бояд ба принсипҳои муайяни таълим такя намояд, ки онҳо дар амал санҷида шуда, натиҷаҳои ҷамъбасти илмии психологию педагогӣ бошанд. Дар ин бобат, яъне марбут ба хусусиятҳои ҳар яке аз он принсипҳо (принсипи илмӣ ва…
Муфассалтар » -
Аҳамият ва мавқеи грамматика дар омӯзиши забони тоҷикӣ
Дар илми фалсафа таъкид мешавад, ки фанни мазкур, яъне фалсафа, «сутунмӯҳраи илмҳои ҷамъиятӣ» ба шумор меравад. Марбут ба ҳамин нукта хато намекунем, агар гӯем, ки фанни забони модарӣ (тоҷикӣ) дар мактаб низ дар байни дигар фанҳои таълимӣ чунин мақомро доро мебошад. Ва беҳуда нест, ки дар нақшаи таълими мактабҳои таҳсилоти…
Муфассалтар » -
Воҳидҳои фразеологӣ (таъбирҳо)
Маълум аст, ки воҳидҳои фразеологӣ ва ё худ таъбирҳо дар маҷмӯъ ба калимаҳои маҷозӣ аз рӯи ифодаи маъно қаробати хеле наздик доранд. Чунки воҳидҳои фразеологӣ ҳам ба монанди калимаҳои маҷозӣ дар нутқ ба маънои ғайриҳақиқӣ омада, барои пуртаъсиру пуробуранг намудани фикр дар гуфтори, хусусан, одамони як андоза таҷрибаи кору зиндагӣ…
Муфассалтар » -
Калимаҳои шевагӣ ва соҳавӣ
Дар як ё ду дарси навбатӣ бахшида ба таълими калима (луғат) (дар синфи VII) ба хонандагон дар бораи калимаҳои шевагӣ ва соҳавӣ маълумот дода мешавад. Барои дастраси хонандагон намудани масъалаҳои мазкур, пеш аз ҳама, фаҳмонидан лозим аст, ки барои дараҷаи истеъмоли калимаҳоро дар нутқ ва навиштаҷот муайян намудан онҳоро (калимаҳоро)…
Муфассалтар » -
Калимаҳои аслан тоҷикӣ ва иқтибосӣ
Чунон ки маълум аст, мувофиқи барномаи солҳои охир идомаи боби «Калима (луғат)» дар синфи VII таҳти унвони «Калима ва фразеология (таъбирҳо)»* зимни 14 соат таълим дода мешавад, ки бо истифода аз ин миқдори соатҳо ба хонандагон дар бораи калимаҳои аслан тоҷикӣ, иқтибосӣ, калимаҳои шевагӣ ва соҳавӣ (касбӣ), таърихи баромад (этимология)-и…
Муфассалтар » -
Антонимҳо
Таълими ин мавзӯъ нисбат ба таълими мавзӯи «Омонимҳо» ва ҳатто дар муқоиса ба таълими мавзӯи «Синонимҳо» на он қадар душвор аст. Зеро дар нутқи аксари хонандагон нисбат ба синониму омонимҳо калимаҳои антонимӣ бештар мавриди истифода мебошанд. Масалан, мушоҳидаҳо собит менамояд, ки ҳар доим хонандагон дар нутқашон калимаҳои антонимии калон- хурд,…
Муфассалтар » -
Синонимҳо
Таълими ин мавзӯъ, ба шарте ки дар заминаи мисолҳои барҷаставу маълумоти мушаххаси назариявӣ ва иҷрои супоришҳои системанок ба роҳ монда шавад, аз ҷумлаи яке аз мавзӯҳои шавқовар ба шумор хоҳад рафт. Барои ин, то ин ки дар рафти таълими мавзӯи мазкур шавқу рағбати хонандагон ба вуҷуд оварда шавад, аз методу…
Муфассалтар » -
Калимаҳои сермаъно
Таълими калимаҳои сермаъно хонандагонро бо паҳлӯҳои дигар, вале муҳими лексикаи забони тоҷикӣ шинос намуда, донишу малакаи онҳоро марбут ба тобишҳои маъноии як силсила калимаҳо, ки дар илми забоншиносӣ бо истилоҳи сермаъноии калимаҳо ном мебаранд, афзун хоҳад кард. То ин ки дар қиёс бо дигар ҳодисаҳои лексикӣ силсилаи махсуси луғавии забон…
Муфассалтар » -
Маънои аслӣ ва маҷозии калима
Дар дарси навбатӣ, ки ба мавзӯи «Маънои аслӣ ва маҷозии калима» бахшида мешавад, дар маҷмӯъ низ донишу тасаввуроти хонандагон марбут ба маънои луғавии калимаҳо афзун гардонида мешавад. Зимни ин дарс бояд хонандагон амалан дарк намоянд,ки як силсила калимаҳои дорои маънои луғавӣ буда ба ҷуз маънои ҳақиқиро ифода намудан, дар ҷумла…
Муфассалтар » -
Калима ва маънои луғавии он
Мувофиқи тартиби баррасии мавзӯъҳои барномаи синфи V марбут ба ин қисмати забон – «Калима» (луғат) дар аввал ба хонандагон дар бораи калима ва маънои луғавӣ (лексикӣ)-и он маълумот додан талаб карда мешавад. Дар ин дарс додани маълумот дар бораи таърихи мафҳум ва ё истилоҳи калима, фарқи он аз овоз, луғат…
Муфассалтар » -
Таҳлили фонетикӣ
Самаранок ташкил намудани таҳлили фонетикӣ ва дар ин амал дар хонандагон тарбия намудани маҳорату малака аз ҷумлаи яке аз усулҳои натиҷабахш ва мустаҳкам намудани донишҳои фонетикии онҳо дониста мешавад. Албатта, гузаронидани ҳар як навъи таҳлил, марбут ба ин ё он ҳодисаи забон система ё худ низоми худро доро мебошад, ки…
Муфассалтар » -
Баъзе мулоҳизаҳо доир ба масъалаҳои асосии таълими фонетика
1.Дар дарси аввал ба хонандагон доир ба асли баромад ва маънои луғавии истилоҳи фонетика, таърифи он, дастгоҳи гуфтор, яъне узвҳои нутқ ва вазифаҳои онҳо дар ҳосил шудани овозҳо ва (агар синф пурқувват бошад) доир ба мафҳуми овоз ва ҳарф маълумот дода мешавад. Аз ҷумла, фаҳмондан лозим аст, ки фонетика аз…
Муфассалтар » -
Вазифа ва мақсади таълими фонетика
Чунон ки маълум аст, фонетика илмест, ки овозҳои нутқ ва ё системаи овозии забонро меомӯзад. Ин фан дар мактаб, аввал, ҳамчун фасли махсус, омӯхта шуда, сипас, дар рафти таълими морфология ва синтаксис ҷузъиёти он давра ба давра такрор ва мустаҳкам карда мешавад. Ҳаҷман маводи назариявии ин қисмати забон дар муқоиса…
Муфассалтар » -
Намунаи дарсҳо (план -конспекти намунавии дарсҳо)
Акнун, то ки масъалаи хел, сохту лаҳзаҳои дарс ва дар заминаи ҳар як лаҳзаи дарс вобаста ба хели он (дарс) чиҳо дар мадди назар буданаш аз тарафи муаллими ҷавону оянда дақиқтар тасаввур карда шавад, дар зер намунаи нақша (ё худ план-конспект) -и се хели асосии дарс: дарси додани дониши нав,…
Муфассалтар »