Месяц: Февраль 2020
-
Ашъори устоди сухан Ҳаким Абулқосими Унсуриро
Аз ташбиби қасидаҳо Дили маро аҷаб ояд ҳаме зи кори ҳаво, Ки мушкбӯй салаб шуд зи машкбӯй сабо. Зи рангу бӯй ҳамедонаму надонам аз он-к Чунин ҳаво зи сабо гашт ё сабо зи ҳаво. Дарахт агар олами парниён кушод равост, Ки хок боз кушодаст мафраши дебо. Ба нуру зулмат монад…
Муфассалтар » -
Фидоии Балхӣ
Аз шуъарои қарни даҳуми ҳиҷрист. Таваллуд ва нашъунамои ӯ дар Балх шудааст. Боре азми сафари Ҳиндустон намуда ва муддатҳо дар он диёр ба сайру саёҳат ба сар бурда, баъд аз бозгашт аз сафар дар Кобул пешаи тиҷорат дошта ва сурудани ашъор табъи равон доштааст. Ин пора шеър намунае аз осори…
Муфассалтар » -
Ҳабиби Балхӣ
Сайид Ҳабибуллоҳ аз содоти Мирҳайдарии Балх аст ва дар қарни сездаҳи ҳиҷрӣ зиндагӣ ба сар бурдааст. Дар бораи ҳаёт ва эҷодиёти ӯ маълумоти хеле кам дастрас аст ва гоҳе ашъори диловез месуруда. Ғазали зерин аз вай аст: Ҷудо аз фикри ҷаҳон шав ба фикри Субҳон бош, Гадои ӯ шаву бар…
Муфассалтар » -
Луғатнома аз фанни Адабиёт
А Абар – бар, болои…, рӯйи, дар, мувофиқи. Абе – бе. Або – бо. Абдон – баданҳо. Аблақ – ҳарчизи дуранга, сафеду сиёҳ, ало; маҷ. аспи чавкар, тезрав. Абҳар – равшантар. Авон – замон, ҳангом, вақт. Ағёр – ҷамъи ғайр, бегонагон. Адам – нестӣ, нобудӣ. Анбар – моддаи хушбӯй, ки…
Муфассалтар » -
Шеърхо аз Абуали ибни Сино
Аз қаъри гили сиёҳ то авҷи Зуҳал, Кардам ҳама мушкилоти гетиро ҳал. Берун ҷастам зи қайди ҳар макру ҳиял, Ҳар банд кушода шуд магар банди аҷал. *** Бо ин ду – се нодон, ки чуунин медонанд, Аз ҷаҳл, ки донои ҷаҳон ононанд. Хар бош, ки ин ҷамоъа аз фарти харӣ,…
Муфассалтар » -
М А Р Г ДАР МЕЗАНАД
Ба номи Худованди бахшандаву меҳрубон Сухани худро бо касоне оғоз мекунам, ки дар адои намоз сустӣ мекунанд. Закотро зиён мепиндоранд. Қуръонро аз худ дур қарор додаанд. Дуруғро пеша ва вазифаи худ кардаанд. Бутҳои дохилро ба ибодат гирифтаанд. Волидайнро оқ шудаанд. Дар дарёи гуноҳ ва маъсият ғутавар шудаанд. Шабро бар мусиқӣ…
Муфассалтар » -
Агар гуянд фардо хоҳӣ мурд, чӣ мекунӣ?
Агар молу сарват ва сохтмонҳои як шаҳрро ба ту бибахшанд, оё хушҳол мешавӣ? Агар туро ҳокими он мамлакат қарор диҳанд оё қабул мекунӣ? Агар беҳтарин лаҳзаҳо ва хуштарин барномаҳоро иҷро кунанд шод мешавӣ? Агар беҳтарин таом ва хурданиҳоро бароят омода кунанд, мехурӣ? Агар беҳтарин филм ва мусиқиро биоваранд, гуш мекунӣ?…
Муфассалтар » -
Достони мохии хурдак
Рузе, моҳӣ кудаки хуро насиҳат мекард ва мегуфт; писарам, ҳаргиз болои об ва бар сатҳи дарё шино макун! Зео онҷо мавҷуде ба номи инсон вуҷуд дорад. У бо турҳои пайвастшуда моҳиҳоро шикор мекунад ва чун ба манзилаш орад шиками онҳоро пора мекунад. Бар онҳо намак ва адвияҷот пошида ва бо…
Муфассалтар » -
Эй мискини ғарк дар гунох ту кистӣ?
Оё медонӣ ту Худоеро нофармонӣ мекунӣ, ки аввалин ва охирин Уст. Қодир ва тавоност ва ҳеҷ амре бе иҷозати вай анҷом намегирад. Эй заифи нотавон! Ту Парвардигореро нофармонӣ мекунӣ, ки У подшоҳи қодир ва тавоност. Эй мутакаббир мағрур! Битарс, ки у каломатро мешунавад ва ҷойгоҳатро медонад ва огоҳ ба ҳама…
Муфассалтар » -
Ҷазираи вахшат
Дунё бо тамоми рангу ороиш ва зиннати худ бар мо руй овардааст. Он гунае, ки дину охирати худро ба матоъи ками он фурухтем. Муҳаббати онро тавре нушидаем, ки дар ҳар узви баданамон ва рагҳоямон ҷорӣ аст. Ба умри кутоҳ, ба пулу доллари он, ба рангу равғану мошини зебо ва ба…
Муфассалтар » -
Марг
Инсон аз марг мегурезад ва чун бемор шавад аз тарси он, ки мабодо бимирад, дарҳол худро муолиҷа мекунад. Ҷое, ки эҳсос мекунад буи марг меояд, он ҷо по намегузорад. Вале марг аз роҳи дигар ворид мешавад. Ҳар қадар доно бошӣ, марг аз ту боҳуштар аст. Ҳар қадар саркаш ва пулдор…
Муфассалтар » -
Аввалин шаби қабр
Дусти азизам! ту бештар аз ду шабро дар зиндагият таҷриба нахоҳӣ кард. Шабе бо хонавода ва дустонат дар хандаву шодӣ ва дар тансиҳатӣ, дар хушӣ ва сархушӣ ба ханда ва шаби дигар аввалин шаби қабр, ки дар хавфу ҳарос аз саволу ҷавоб. Шаби танҳоӣ ва беҳамсару фарзандон. Оре, аввалин шаби…
Муфассалтар » -
Китоби Маргу зиндаги
Муаллиф Сайд Қутб Тарҷума ва нигориш Нурмуҳаммад Умаро «Идаяҳо ва андешаҳоямон ҷусаҳои сарду хамуше беш нестанд… Лаҳзае, ки дар роҳашон ҷон диҳем ва ж бо хунамон серобашон кунем, ҷон мегиранд ва дар канори зиндагонк то абад мезиянд… Ислом муъомалаест байни ду шахс… Парвардигори якто муштариаст ва мӯмин фурушанда… байъатест бо…
Муфассалтар » -
Ақидахои педагогии Роберт Оуен
1. Фаъолияти Оуен дар Нҷю- Ленарк. 2. Оуен дар бораи инкишофи хислат. 3. Аҳамияти таҷриба ва идеяҳои педагогии Оуен. Роберт Оуен (1771- 1858) дар оилаи ҳунарманд таваллуд шудааст ва хеле барвақт бо меҳнати худ ба зиндагӣ шуруъ намудааст. Оуен ба қобилияти фавқулоддаи худ фарқ мекард ва дар синни бистсолагиаш аллакай…
Муфассалтар » -
Мактабу маорифи Тоҷикистон дар давраи Истиқлолияти Тоҷикистон
Нақша: 1. Барҳам хурдани Ҳукумати Шӯравӣ ва қонуну қоидаҳои ҳамондавра. 2. Қабули қонун «Дарбора имаориф» аз тарафи раёсати Шӯроиолии Тоҷикистон 3. Баровардани нақша – чорабиниҳои нави таълимии давраи истиқлолият. Пас аз табаддулоти моҳи августи соли 1991 Ҳукумати Шӯрав, моҳи декабри ҳамон сол барҳам хӯрд ва Ҷумҳурии Тоҷикистон 9-сентябри соли 1991…
Муфассалтар » -
Акидахои педагогии Абулкосим Фирдавсӣ (934 — 1020)
Нақша: 1. Ҳаёт ва фаъолияти Абулқосим Фирдавсӣ. 2. Абулқосим Фирдавсӣ дар бораи хирад ва хирадмандӣ. 3. Абулқосим дар бораи илму дониш ва тарбияи фарзанд. 4. Абулқосим Фирдавсӣ дар бораи тарбияи фарзанд. 5. Абулқосим Фирдавсӣ дар бораи ватандӯстӣ ва хислатҳои нек. Абулқосим Фирдавсӣ дар деҳаи Божи вилояти Туси Хуросон дар оилаи…
Муфассалтар » -
Шеърхои шоир Абуабдуллохи Рудаки
Шеърхои шоир ва сардафтари адабиёти классики точик Устод Абуабдуллохи Рудаки Чун теғ даст орӣ, мардум натавон кушт, Наздики худованд бадӣ нест фаромушт! Ин теғ на аз баҳри ситамкорӣ карданд, Ангур на аз баҳри набид аст ба чархушт! Исо ба раҳе дид яке кушта фитода, Ҳайрон шуду бигрифт ба дандон сари…
Муфассалтар » -
Акидахои педагогии Абуабдуллохи Рудаки (858 – 941)
Нақша: 1. Зодгоҳ ва айёми ҷавонӣ. 2. Рӯдакӣ асосгузори адабиёти тоҷику форс. 3. Ташаккули шахсият дар пандҳои Рӯдакӣ. 4. Эҷодиёти А. Рӯдакӣ. 5. Илму дониш дар эҷодиёти А. Рӯдакӣ. Абӯабдулло Ҷаъфар Муҳаммади Рӯдакӣ соли 858 дар деҳаи Панҷрӯди ноҳияи Панҷакенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба дунё омадаст. Ӯ таҳсили илми худро дар…
Муфассалтар » -
Масъалахои таълиму тарбия дар Авесто
Нақша: 1. Китобат шудани Авесто. 2. Авестои замони Сосониён аз замони Ҳахоманишиҳо бо фарқияташ. 3. Масъалаи таълиму тарбия дар Авесто. Дар замони Сосониён Маздоясно дини расмии мамлакат ва миллати мо буд. Вожаи Маздоясно авестоӣ буда, маздо ба маънои Худованди доно ва ягона аст ва ясно ситоишро ифода мекунад. Дини зардуштиро…
Муфассалтар » -
Акидахои педагогии Садриддин Айнӣ (1878 – 1954)
Нақша: 1. Фаъолият ва ақидаҳои педагогии Садриддин Айнӣ. 2. Садриддин Айнӣ дар бораи илму дониш. Садриддин Айнӣ баъди инқилоби Бухоро соли 1920 дар идораҳои гуногуни фарҳангии Ҷумҳурии Худмухтори Советии Бухоро кор кардааст. Баъди ташкилёбии Ҷумҳурии Худмухтори Сотсиалистии Тоҷикистон соли 1924 ба фаъолияти илмию бадеӣ машғул шуда, асарҳои пурқимате эҷод кардааст.…
Муфассалтар » -
Акидахои педагогии Саъдии Шерози (1204 – 1282)
Нақша: 1. Фаъолият ва ақидаҳои педагогии Саъдии Шерозӣ. 2. Саъдии Шерозӣ дар бораи илму ҳунар. 3. Саъдии Шерозӣ дар бораи тарбияи фикрӣ, ахлоқӣ ва меҳнатӣ. 4. Саъдии Шерозӣ дар бораи омӯзгор. 1с. Шайх Муслиҳиддин Саъдии Шерозӣ соли 1204 дар Шероз пой бар арсаи зиндагӣ мондааст. Таълими умумии худро дар ин…
Муфассалтар » -
Акидахои педагогии Абуали ибни Сино (980 – 1037)
Нақша: 1. Фаъолият ва ақидаҳои педагогии А. Сино. 2. А. Сино дар бораи тарбияи ахлоқӣ, тарбияи ҷисмонӣ, тарбияи оилавӣ ва тарбияи меҳнатӣ. 3. А. Сино дар бораи қаноатмандӣ ва саховатмандӣ. 4. А. Сино дар бораи инсондӯстӣ. 5. А. Сино дар бораи муаллим. 1с. А. Сино дар деҳаи Афшинаи Бухоро таваллуд…
Муфассалтар » -
Ақидаҳои педагогии Абдурахмони Чоми (1414 — 1492)
Нақша: 1. Ҳаёт ва фаъолияти ақидаҳои педагогии Абдураҳмони Ҷомӣ. 2. Абдураҳмони Ҷомӣ дар бораи илму дониш ва тарбияи фарзанд. 3. Абдураҳмони Ҷомӣ дар бораи тарбияи инсондӯстӣ. 4. Абдураҳмони Ҷомӣ дар бораи касби омӯзгорӣ. Мутафаккири бузурги тоҷику форс Абдураҳмони Ҷомӣ дар деҳаи харгарди вилояти Ҷом таваллуд шудааст. Таълими ибтидоиро дар назди…
Муфассалтар » -
Акидахои педагогии Ахмади дониш (1826 — 1897)
Нақша: 1. Фаъолият ва ақидаҳои педагогии Аҳмади Дониш. 2. Аҳмади Дониш дар бораи тарбияи ахлоқӣ. 3. Аҳмади Дониш дар бораи тарбияи меҳнатӣ. 4. Аҳмади Дониш дар бораи интихоби касбу ҳунар. 1с. Аҳмади Дониш соли 1826 дар оилаи Носир ном мулло таваллуд шудааст. Маълумоти ибтидоиро дар назди модараш гирифтааст ва баъд…
Муфассалтар » -
Мактабу маориф дар Аморати Бухоро то Револутсияи Кабири Сотсиалистии Окятбр
Нақша: Мувофиқи сарчашмаҳо мактабҳо дар Осиёи Миёна дар асри VIII баъди забти арабҳо аз тарафи мисиёнерҳои араб сохта шудаанд. Мактабҳо дар нази масҷидҳо, дар кӯчаҳо ва таги дарахтон сохта шуда буданд. Мақсад аз он иборат буд, ки арабҳо фарзандони худро дар мактабҳо таълим диҳанд. Фарзандони халқҳои маҳаллиро ба мактабҳо ҷалб…
Муфассалтар » -
Мактабу маорифи Ҷумҳурии Сотсиалистии Тоҷикистон дар замони Шурави
Нақша: 1. Масъалаи мактабу маориф дар давлати Шуравӣ. 2. Қарору фармонҳо ва аз навсозии маорифи тоҷикон. 3. Сохтмони аввалин мактабҳо дар Бухорои Шарқӣ. Дар натиҷаи ғалабаи инқилоби Октябр бо роҳбарии партияи болшевикон ва ёрии самими халқи рус солҳои 1917 ва 1918 дар ноҳияҳои шимолӣ соли 1919 дар Помир ва сентябри…
Муфассалтар » -
Фаъолият ва ақидаҳои педагогии Василий Александрович Сухомлинский (1918 – 1970)
Нақша: 1. Фаъолияти педагогии В. А. Сухомлинский. 2. В. А. Сухомлинский дар бораи дарс. 3. В. А. Сухомлинский дар бораи коллектив. 4. В. А. Сухомлинский дар бори ҷараёни таълиму тарбия. 5. В. А. Сухомлинский дар бораи тарбияи меҳнатӣ. 6. В. А. Сухомлинский дар бораи илми педагогка. Василий Алексадрович Сухомлинский дар…
Муфассалтар » -
Системаи педагогии Антон Семиёнович Макаренко
Нақша: 1. Ҳаёт ва фаъолияти педагогии А. С. Макаренко. 2. Нуқтаҳои асосии системаи назарияи педагогии Антон Семиёнович Макаренко. 3. Тарбия кардан дар коллектив ва дар меҳнат. Педагоги намоёни шуравӣ Антон Семиёнович Макаренко (1888 – 1939) дар шаҳри Белополе, собиқ губернаи Харков дар оилаи устои роҳи оҳан таваллуд шудааст. Баъди тамом…
Муфассалтар » -
Акидахои педагогии Константин Дмитрович Ушинский (1824 – 1870)
Нақша: 1. Ҳаёт ва фаъолияти педагогии К. Д. Ушинский. 2. К. Д. Ушинский дар бораи илми педагогӣ ва санъати тарбия. 3. Идеяи халқияти тарбия дар педагогикаи К. Д. Ушинский. 4. Мақсадҳо ва воситаҳои тарбияи маънавӣ. 5. Меҳнат ва аҳамияти тарбиявии он. 6. Ақидаҳои дидактики К. Д. Ушинский. 7. К. Д.…
Муфассалтар » -
Фаъолияти педагоги ва акидахои педагогии Адолф Дистервег (1790 – 1866)
Нақша: 1. Ҳаёт ва фаъолияти ҷамъиятӣ – педагогии Адолф Дистервег. 2. Моҳияти тарбия, мақсад ва принсипҳои асосии он. 3. Маълумоти фикрӣ. Педагоги намоёни немис Дистервег дар шаҳри Зиген дар оилаи ҳуқуқшинос таваллуд шудааст. Соли 1808 ба Унуверситети Герборн дохил мешавад. Ӯ дар ин ҷо илмҳои математика, философия, ва таърихро меомӯзад.…
Муфассалтар »