Мавзуҳои тоҷикӣ
109 элементи химияви
109 элементи химиявӣ
| Номи унсурҳои кимиёвӣ | Аз кадом забон гирифта шудааст | Маънои калима | Дар системаи даврӣ ҷойи ин унсури кимиёвӣ |
| Актиний(актинос) | юнонӣ | нур | 89 |
| Алюминий(алюмен) | лотинӣ | замч | 13 |
| Америтсий | аз номи қитъаи Америка | 95 | |
| Аргон (аргос) | юнонӣ | нофаъол | 18 |
| Арсен | марги муш | 33 | |
| Астат(астатос) | юнонӣ | ноустувор | 85 |
| Барий (барис) | юнонӣ | вазнин | 56 |
| Бериллий (глитсиний) | юнонӣ | ширин | 4 |
| Берклий | ш. Берклий (ИМА) | унсури радиоактивӣ | 97 |
| Бор (борум) | кислотаи борат | ||
| Борий | асосгузораш Нилс Бор | 107 | |
| Бром(бромос) | юнонӣ | бадбӯй | 35 |
| Ванадий | аз номи шаҳри қадимаи Ванадис | 23 | |
| Висмут (вис мат) | олмонӣ | моддаи сафед | 83 |
| Волфрам(тунг стен) | шведӣ | санги вазнин | 74 |
| Гадолиний | бо номи олими финӣ Годолин | 64 | |
| Галлий(галлиа) | лотинӣ | Фаронса | 31 |
| Гассий | аз калимаи Гессе (вилоят дар Олмон) | 108 | |
| Гафний(гафниа) | лотинӣ | Копенгаген(пойтахти Дания) | 72 |
| Гелий(гелиос) | юнонӣ | Офтоб | 2 |
| Германий(германиум) | лотинӣ | Олмон | 32 |
| Гидроген(ҳидро генес) | юнонӣ | тавлидкунандаи об | 1 |
| Голмий(Ҳолмиа) | юнонӣ | стокголм | 67 |
| Диспрозий(ҳаний) | аз ҷониби ИБХН номи дубний гузошта шуд | 105 | |
| Европий (европиум) | лотинӣ | Аврупо | 63 |
| Индий(Индиум) | лотинӣ | хатҳои спектралии кабудранг(ранги Индиго) | 49 |
| Иридий (ирис) | юнонӣ | тиру камон | 77 |
| Иттербий | деҳаи Иттербию дар Шветсия | маъдани иттербит | 70 |
| Иттрий | деҳаи Иттербию дар Шветсия | маъдани иттербит | 39 |
| Йод (йодес) | бунафш | 53 | |
| кадмий (кадмиа) | лотинӣ | маъдани руҳ | 48 |
| Калий (алкалий) | арабӣ | ишқор | 19 |
| Калифорний (Калифорния) | англисӣ | унсури радиоактивӣ бо роҳи сунъӣ ҳосилшуда мебошад | 98 |
| Калсий (калкс) | лотинӣ | оҳак | 20 |
| Карбон (карбо) | лотинӣ | ангишт | 6 |
| Кобалт (кобалд) | олмонӣ | “гном”(паканаи бадафти ришдор дар асотири Аврупои Ғарбӣ) | 27 |
| Криптон (криптос) | юнонӣ | пинҳоншуда | 36 |
| Ксенон (ксенос) | юнонӣ | ношинос | 54 |
| Кюрий | бо номи Пйер ва Мария Кюриҳо | унсури радиоактивӣ | 96 |
| Қалъагӣ | аз англисии саксонии “тин” ва лотинии станнум | маълум нест | 50 |
| Лантан (лантано) | юнонӣ | пинҳон шудан | 57 |
| Литий (литос) | лотинӣ | санг (филизи ишқорӣ) | 3 |
| Лоуренский | бо номи Лоуренс-кашфкунандаи сиклотрон | дар оилаи актиноидҳо | 103 |
| Лютетсий (лутетиа) | лотинӣ | Париж | 71 |
| Магний (магнезиа) | юнонӣ | номи карбонати асосии магний | 12 |
| Манган (магнес) | лотинӣ | магнит | 25 |
| Мейтнерий | бо номи Лиза Мейтнер-физики австрягӣ | 109 | |
| Менделеевий | бо номи Д.И Менделеев | унсури радиоактивии оилаи актиноидҳо аст | 101 |
| Мис (купрум) | лотинӣ | Кипр(мамлакат дар баҳри Миёназамин) | 29 |
| Молибден (молобдос) | юнонӣ | сурб | 42 |
| Натрий (нитрон) | юнонӣ | сода | 11 |
| Неодим | юнонӣ (неос-нав, дидимос-дугоник) | дугоники нав | 60 |
| Неон(неос) | юнонӣ | нав (навъи гази асил) | 10 |
| Нептуний | бо номи сайёраи Нептун | 93 | |
| Никел (купфернискел) | олмонӣ | миси шайтон | 28 |
| Ниобий (ниобе) | юнонӣ | духтари Тантал (номи минералҳо) | 41 |
| Нитроген (нитрум, геннао) (гази беҳаёт) (азот-ҳиссачаи инкорӣ ва зоос-ҳаёт) | лотинӣ | тавлидкунандаи селитра | 7 |
| Нобелий | бо номи Алфред Нобел | ба оилаи актиноидҳо дохил аст | 102 |
| Нуқра (аргентум) | лотинӣ | равшан, сафед | 47 |
| Оксиген (оксигенес) | юнонӣ | кислотаҳосилкунанда | 8 |
| Осмий (осме) | юнонӣ | бӯй | 76 |
| Оҳан (фарс) | юнонӣ-лотинии “фарс” | сахт будан | 26 |
| Плутоний | ба шарафи сайёраи Плутон номгузорӣ шудааст | ба оилаи актиноидҳо дохил аст | 94 |
| Полоний (полониа) | лотинӣ | Лаҳистон (Полша) | 84 |
| Паразеодим (парасиос ва дидумос) | юнонӣ | дугоники сабз (ба гурӯҳи лантаноидҳо дохил аст) | 59 |
| Прометий (прометиум) | юнонӣ | унсури радиоактивӣ(бо номи қаҳрамоне, ки гӯё оташро аз Худоён дуздидааст) | 61 |
| Протактиний (протос) | юнонӣ | аввалин | 91 |
| Радий (радиус) | юнонӣ | шуоъ, нур (гази асил) | 88 |
| Радон | юнонӣ | шуоъ, нур (гази асил) | 86 |
| Резерфордий | аз тарафи олими Россия Флёров Г.Р. кашф шуда, баътар бо қарори ИБХНА номгузорӣ шуд. | 104 | |
| Рений (рениум) | лотинӣ | аз номи вилояти Рейн гирифта шудааст | 75 |
| Родий (родон) | юнонӣ | гулобӣ | 45 |
| Рубидий(рабидус) | лотинӣ | сурхи тира | 37 |
| Рутений(рутениа) | лотинӣ | Россия | 44 |
| Руҳ (рӯй) | олмонии “синк” | рӯйандудан | 30 |
| Самарий | аз номи инжинери рус Самарский | маъдуни смарскит | 62 |
| Сезий (сезиус) | лотинӣ | кабуди осмониранг | 55 |
| Селен (селене) | юнонӣ | моҳ | 34 |
| Серий | бо номи сайёраи Сесера | ба оилаи лантаноидҳо дохил аст | 58 |
| Сиборгий | дар собиқ Иттиҳоди шӯравӣ кашф шудааст | 106 | |
| Селитсий (силикис) | лотинӣ | санги чақмоқ | 14 |
| Симоб (хидраргирум) | лотинӣ | нуқраи моеъ | 80 |
| Скандий(скандиа) | лотинӣ | аввалин бор ин маъдан дар Скандивия ёфт шудааст | 21 |
| Сирконий (заргун) | форсӣ | санги тиллогин | 40 |
| Стронсий (стронтиум) | лотинӣ | бо номи деҳаи Стронсиаи Шотландия | 38 |
| Сулфур | лотинӣ | зарди равшан | 16 |
| Сурб (плумбум) | лотинӣ | 82 | |
| Сурма (стибиум) | лотинӣ | ягона не | 51 |
| Таллий(таллос) | юнонӣ | сабз | 81 |
| Тантал (танталум) | лотинӣ | бо номи падари Ниобий | 73 |
| Теллур(теллус) | лотинӣ | замин | 52 |
| Тербий (тербиум) | лотинӣ | номи маъдани иттербит (номи деҳаи Иттербиюи Шветсия) | 65 |
| Технетсий (техникос) | юнонӣ | сунъӣ | 43 |
| Тилло | -лотинӣ(аурора) ва ҳинду-аврупоӣ | шафақи субҳ, (намак “сол”)- офтоб | 79 |
| Титан | бо номи писарҳои худозан Гей номгузорӣ шудааст | 22 | |
| Торий | ба шарафи Тора-худои ҷанги Скандинавия номгузорӣ шудааст | 90 | |
| Тулий (туле) | юнонӣ | номи қадимаи Скандавия | 69 |
| Уран | бо номи сайёраи Уран номгузорӣ шудааст | 92 | |
| Фермий | бо номи физики машҳур Энрико Фермӣ | 100 | |
| Фосфор (фофорос) | юнонӣ | барандаи рӯшноӣ | 15 |
| Франсий (франсиум) | лотинӣ | ба шарафи кишвари Франсия | 87 |
| Фтор | аз лотинии (флюер), юнонии (фторос) | -ҷоришавӣ, ҷоришаванда — ҳалокат, вайрон кардан | 9 |
| Хлор (хлорос) | юнонӣ | зарди сабзмонанд | 17 |
| Хром (хрома) | юнонӣ | ранг | 24 |
| Эйнштейний | ба шарафи физик Алберт Эйнштейн номгузорӣ шудааст | 99 | |
| Эрбий | ба шарафи Иттерби (Шветсия) номгузорӣ шудааст | 68 |