Саволхои тести аз фанни Забоншиносии Умуми
#Кадом ҷараёни забоншиносӣ аниқ намудани аспекти тадқиқот ва таснифи фанни лингвистикаро масъалаи назариявии асосии забоншиносии умумӣ мешомориданд:
— ҷараёни ҷавонграмматикҳо;
+ ҷараёни неограмматистҳо;
— ҷараёни мантикӣ;
— ҷараёни психологӣ;
— ба ягон ҷараён вобаста нест.
# Фердинанд де Соссюр ва А. Мейеро асосгузори кадом ҷараён шуморида мешавад?
— ҷараёни ҷавонграмматикҳо;
— ҷараёни неограмматистҳо;
— ҷараёни мантикӣ;
— ҷараёни психологӣ;
+ ҷараёни сотсиологӣ.
# Ф.Ф.Фортунатовро асосгузори кадом мактаби забоншиносӣ медонанд?
— Қазон;
— неограмматистҳо;
+ Москва;
— ҷараёни психологӣ;
— ҷараёни сотсиологӣ.
# «Забон шакл аст, на асос» андешаи кист?
— Буслаев;
— Гумболд;
— Бодуэн;
+ Фердинанд де Соссюр;
— Г.Штейнтал.
# Дар садаи ХХ ҷараёни нави забоншиносӣ ба амал омада буд, чӣ ном дошт?
— ҷараёни ҷавонграмматикҳо;
— ҷараёни неограмматистҳо;
— ҷараёни мантикӣ;
+ҷараёни структуравӣ;
— ҷараёни сотсиологӣ.
#Кадоме аз олимони зерин ба забоншиносони давраи шӯравӣ марбутанд:
— Буслаев, Гумболд;
— Щерба, Бодуэн, Боп;
+ Мещанников, Виноградов;
— Фортунатов,Гумболдт, Крушевский;
— Штейнтал, Ф.Боп.
# Кадоме аз олимони тоҷики зерин ба забоншиносони давраи шӯравӣ марбутанд:
— Сино, Тӯсӣ;
— Айнӣ, Сино;
+Ш. Ниёзӣ,Д. Тоҷиев;
— Айнӣ, Б. Ғафуров, Маъсуми;
— Форобӣ, Розӣ.
# Аввалиин Грамматикаи забони тоҷикӣ (нашри академӣ) кай нашр шудааст?
+ 1956;
— 1960;
— 1985;
— 1989;
— 1961.
# Д. Тоҷиев, забоншиноси тоҷик бештар ба кадом қисмати забон кор кардааст?
— луғат;
— фонетика;
— морфология;
+ синтаксис;
— шева.
# Ш. Рустамов, забоншиноси тоҷик бештар ба кадом қисмати забон кор кардааст?
— луғат;
— фонетика;
+ морфология;
— синтаксис;
— шева.
# Сарвари мактаби забоншиносии Қазон кӣ буд?
— Ф.Бопп;
+ Бодуэн де Куртене;
— В.Виноградов;
— Ф.Фортунатов;
— Бругман.
# Дар Тоҷикистон пеш аз хатти кириллӣ бо кадом хат менавиштанд?
— Форсӣ;
— арабӣ;
+ лотинӣ;
— мехӣ;
— тоҷикӣ.
# Дар Тоҷикистон хатти кириллӣ кай ҷорӣ карда шуд?
— 1956;
+ 1940;
— 1911;
— 1928;
— 1989.
# Таълими хатти арабиасос то кадом сол дар Тоҷикистон роиҷ буд?
— 1956;
— 1940;
— 1911;
+ 1928;
— 1989.
# Кадоме аз ин олимон ба забоншиносии умумӣ асос гузоштаанд?
— Панинӣ
— А. Шлейхер
+ Гумболд
— Ф. де Соссюр
— Буслаев
# Методи муқоисавӣ-таърихӣ дар кадоме аз ин асрҳо ба вуҷуд омад?
— асрҳои 17-18;
+ асри 19;
— охири асри 20;
— асрҳои 18-16;
— асри 21.
# Намояндагони кадоме аз ҷараёнҳои зерин забонро чун фаъолияти фард ва инъикоси психологии халқ мешуморанд?
— ҷараёни ҷавонграмматикҳо;
— ҷараёни неограмматистҳо;
— ҷараёни мантикӣ;
— ҷараёни структуравӣ;
+ ҷараёни психологӣ.
# «Забон ҳодисаи ҷамъиятист»- андешаи кадом олим буд?
— Панинӣ
— А. Шлейхер
— Гумболд
— Буслаев
+Ф.де Соссюр
# Ҷиҳати синхронии забонро тадқиқ кардан ба кадом ҷараён вобаста аст?
— ҷараёни ҷавонграмматикҳо;
— ҷараёни неограмматистҳо;
— ҷараёни мантикӣ;
— ҷараёни сотсиологӣ;
+ ҷараёни структурализм.
# Сарвари мактаби забоншиносии Прага кӣ аст?
— Панинӣ
— А. Шлейхер
— Гумболд
— Буслаев
+Ф.де Соссюр
# Бодуэн де Куртене забонро чӣ гуна маънидод мекард?
— оғоз, саршавӣ, нестшавӣ;
— саршавӣ, гулгулшукуфӣ ва нестшавӣ;
— тағйирнаёбанда;
+ ҳамеша дар инкишоф;
— шахшуда.
# Бодуэн де Куртене ба забоншиносӣ кадом истилоҳотро илова намуд?
— фонетика, морфология ва синтаксис;
+ фонема, морфема, лексема;
— фонетика, лексикология, морфология, синтаксис;
— фонема, лексикография, ономия;
— фонетика, лексикография, морфология.
# «Курси забоншиносии умумӣ» асари кист?
— Ф. Фортунатов
— А. Шлейхер
— Гумболд
— Бодуэн де Куртене
+Ф.де Соссюр
# Қисмати дохиливу берунии забонро кадом олим ҷудо кардааст?
— Ф. Фортунатов
— А. Шлейхер
— Гумболд
— Бодуэн де Куртене
+ Ф.де Соссюр
# Ду аспекти забон- диахрония ва синхронияро аввалин маротиба кадом олим фарқ мекард.
— Ф. Фортунатов
— А. Шлейхер
— Гумболд
+ Бодуэн де Куртене
— Ф.де Соссюр
# Забони тоҷикӣ кай мақоми давлатӣ гирифт?
— 1956;
— 1940;
— 1911;
— 1928;
+ 1989.
# «Забон кулл бошад, нутқ ҷузъ» -андешаи кист?
— Панинӣ
— А. Шлейхер
— Гумболд
— Буслаев
+ Ф.де Соссюр
# Сарвари мактаби забоншиносии Женева кӣ буд?
— Панинӣ
— А. Шлейхер
— Гумболд
— Буслаев
+ Ф.де Соссюр
# Ду аспекти забон- диахрония ва синхронияро дар асоси консепсияи кадом олим ҷудо мегардад.
— Ф. Фортунатов
— А. Шлейхер
— Гумболд
— Ниёзмуҳаммадов Б.
+ Ф.де Соссюр
# Дар охири асри Х1Х ва ибтидои асри ХХ кадом ҷараёни забоншиносӣ ба амал омад кадомҳо буданд?
— давраи шӯравӣ;
— ҷараёни сотсиологӣ, биологӣ?
— ҷараёни мантикӣ ва психологӣ ва миллӣ;
+ ҷараёни неограмматистҳо ва сотсиологӣ;
— намояндаи ягон ҷараён набуд.
# Омӯзиши ҷиҳати фалсафии забон дар нимаи аввали асри 19 дар чанд ҷараён инкишоф ёфта буд?
+ 2 ҷараён;
— 3 ҷараён;
— 4 ҷараён
— 5 ҷараён;
— ҳеч ҷараёни инкишофёфта набуд.
# Ф.И. Буслаев намояндаи кадом ҷараёни забоншиносӣ буд?
— давраи шӯравӣ;
— ҷараёни сотсиологӣ?
+ ҷараёни мантикӣ;
— ҷараёни психологӣ;
— намояндаи ягон ҷараён набуд.
# Бештар ба кадом қисмати забон Буслаев диққат медод?
— фонетика;
— лексикология;
— морфология;
— фразеология;
+ синтаксис.
# Андешаи кадом олим: «Морфология мисли калима як қисми синтаксис аст»?
+ Буслаев;
— Гумболд;
— Бодуэн;
— Фердинанд де Соссюр;
— Г.Штейнтал.
# Мафҳуми – «Калима- мафҳум, ҷумла –муҳокима ва ҷумлаҳои мураккабу матн хулосабарорӣ» ба кадом ҷараён вобаста аст?
— мактаби лингвистии Москва;
— ҷараёни сотсиологӣ?
+ ҷараёни мантикӣ;
— ҷараёни психологӣ;
— ба ягон ҷараён вобаста нест.
# Асосгузори ҷараёни психологӣ кӣ буд?
— Буслаев;
— Гумболд;
— Лейбсиг;
— Фердинанд де Соссюр;
+ Г.Штейнтал.
# Кадоме аз олимони зерин намояндаи ҷараёни ҷавонграмматикҳост?
— Буслаев;
— Гумболд;
+ Лейбсиг;
— Фердинанд де Соссюр;
— Г. Штейнтал.
# Ҷараёни ҷавонграмматикҳо кай ба амал омадааст?
— асрҳои 17-18;
+ охири асри 19;
— охири асри 20;
— асрҳои 18-19;
— асри 21.
# «Курси забоншиносии умумӣ»-ро кадом олим навиштааст, ки аз он дар донишгоҳхо дарс медод?
— Ф. Фортунатов
— А. Шлейхер
— Гумболд
— Бодуэн де Куртене
+ Ф.де Соссюр
# Асосгузори мактаби забоншиносии Казон кист?
— Ф. Фортунатов
— А. Шлейхер
— Гумболд
+ Бодуэн де Куртене
— Ф.де Соссюр
# Забоншиносии давраи Таҷаддуд кадом асрҳоро дар бар мегирад?
— асрҳои 5-4 пеш аз милод;
— то асрҳои XV;
+ асрҳои XV-XVIII;
— ХХ-ХХ1;
— ягон давраеро дар бар намегирад.
# Дар кадом давра ба тартиб додани грамматикаҳо шурӯъ мекунанд?
— давраи пеш аз милод;
+ давраи Эҳё;
— асрҳои 5-4 то милод;
— давраи неограмматистҳо;
— асрҳои 7-8 ва Таҷассум.
# Забонҳои англисӣ, испанӣ, славянӣ, фаронсавӣ… дар кадом давра тартиб дода шудааст?
— давраи пеш аз милод;
+ давраи Таҷаддуд;
— асрҳои 5-4 то милод;
— давраи неограмматистҳо;
— асрҳои 7-8.
# Кадом олимро сарвари мактаби забоншиносии Прага медонанд?
— Панинӣ
— А. Шлейхер
— Гумболд
— Буслаев
+ Ф.де Соссюр
# Олимон- забоншиносони давраи шӯравиро ҷудо кунед:
— Буслаев, Гумболд;
— Щерба, Бодуэн, Боп;
+ Щерба, Мещанников, Виноградов;
— Фортунатов, Крушевский,Гумболд;
— Штейнтал, Ф.Боп, Лейбсиг.
# Забоншиносони давраи шӯравиро ҷудо кунед.
— Сино, Тӯсӣ;
— Айнӣ, Сино;
+Ниёзӣ, Тоҷиев;
— Айнӣ, Б. Ғафуров;
— Форобӣ, Розӣ.
# Кадоме аз ин ҷараёнҳои забоншиносӣ забонро ҳодисаи ҷамъиятӣ медонистанд ва мавҷудияти онро берун аз ҷамъият эътироф намекарданд;
ҷараёни натуралистӣ;
— ҷараёни психологӣ;
— ҷавонграмматикҳо;
+ ҷараёни сотсиологӣ;
— неограмматикҳо;
# Сарвари мактаби забоншиносии Москва кадоме аз олимони зерин маҳсуб меёбад:
— Шахматов А.А.
— Пешковский А.М.
— Крушевский В.А.
+ Фортунатов Ф.Ф.
— Бодуэн де Куртенэ;
# Кадоме аз ҷараёнҳои зерини забоншиносӣ назарияи забонро проблемаи илми мантиқ мешуморанд:
+ ҷараёни мантиқӣ;
— ҷараёни психологӣ;
— ҷараёни натуралисӣ;
— ҷавонграмматикҳо;
— ҷараёни структурализм.
# Асари «Синтаксиси забони русӣ»-ро кадом олим навиштааст?
+ Шахматов А.А.
— Пешковский А.М.
— Крушевский В.А.
— Фортунатов Ф.Ф.
— Бодуэн де Куртенэ.
#Асосгузори мактаби забоншиносии сотсиологӣ кадом олим аст?
— Шахматов А.А.
— Пешковский А.М.
— Крушевский В.А.
+ Ф. де Соссюр
— Бодуэн де Куртенэ;
# Кадом ҷараён ба диалектҳо бештар диққат медоданд?
— ҷараёни мантиқӣ;
— ҷараёни психологӣ;
— ҷараёни натуралисӣ;
+ ҷавонграмматикҳо;
— ҷараёни структурализм.
# Ҷиҳати синхронии забонро тадқиқ намудан, забонро чун система донистан, кадом ҷараён зарур медонистанд?
+ҷараёни ҷавонграмматикҳо;
— ҷараёни неограмматистҳо;
— ҷараёни мантикӣ;
— ҷараёни психологӣ;
— ҷараёни сотсиологӣ.
# Забонҳоро аз рӯйи хусусияти грамматикиашон Август Шлейхер ба кадом гурӯҳҳо ҷудо мекунад?
— оғоз, гулгулшукуфӣ, нестшавӣ;
— ҳамеша дар инкишоф;
+ решагӣ, агллютинативӣ, флективӣ;
— тағйирёбанда;
— зинда, забонҳои рӯ ба рушд, мурда.
# «Грамматикаи забони немисӣ»-ро (соли 1819) кадом олим менависад?
— Гумболд;
+Я.Грим ;
— Бодеэн;
— Фортунатов;
— А. Востоков.
# «Грамматикаи забони русӣ»-ро (соли 1831) кадом олим менависад?
— Щерба;
— Я.Грим ;
— Бодеэн де Куртене;
— Фортунатов;
+ А. Востоков.
# Хоҷа Ҳасани Нисорӣ кадом ҳиссаҳои нутқро нишон дода буд:
— исм, сифат, феъл;
+исм, феъл ва ҳарф;
— исм, сифат, шумора, ҷонишин;
-исм, сифат ва калимаҳои ёридиҳанда;
— исм, сифат, шумора ва феъл.
# Хоҷа Ҳасани Нисорӣ исмро ба чанд гурӯҳ нишон дода буд:
+ 8 — зот, сафот, зарф, адад, ҷамъ, ҷинс, масдар, фоил;
— 4 — сифот, зарф, масдар, фоил;
— 6 — зот, сафот, зарф, адад, ҷамъ, ҷинс;
-5 – хос, адад, ҷамъ, ҷинс, фоил;
-7 — сафот, зарф, адад, ҷамъ, ҷинс, масдар, фоил;
# Саҳми кадоме аз олимони зерин ба забони точикӣ бештар аст:
+ Эделман;
— Франс Бопп;
— Герман Остгоф;
— Лейбсиг;
— Гумболдт.
# Кадоме аз олимони зеринро асосгузори методи муқоисавӣ-таърихӣ меноманд?
— Лейбсиг;
+Ф.Бопп;
-Гумболдт;
— Буслаев Ф.И.;
— Ф.Соссюр.
# «Дар хусуси морфологияи забон» асари кадом олим аст?
— Г.Штейнтал;
+ А. Шлейхер
— Гумболд
— Ф. де Соссюр
— Буслаев
# «Грамматикаи муқоисавии забонҳои ҳиндугерманӣ» асари кадом олим аст?
— Г.Штейнтал;
+ А. Шлейхер
— Гумболд
— Ф. де Соссюр
— Буслаев.
# «Дар бораи забони кави аз ҷазираи Ява» асари кадом олим аст?
— Г.Штейнтал;
— А. Шлейхер
+ Гумболд
— Ф. де Соссюр
— Буслаев
# А. Шлейхерро асосгузори кадом ҷараёни забоншиносӣ медонанд?
+ҷараёни натурбиологӣ;
— ҷараёни психологӣ;
— ҷавонграмматикҳо;
— ҷараёни сотсиологӣ;
— неограмматикҳо;
# «Грамматика бояд ба мантиқ такя намояд» андешаи кадом олим аст?
— Г.Штейнтал;
— А. Шлейхер
— Гумболд
— Ф. де Соссюр
+ Буслаев
# «Таснифоти ҳиссаҳои нутқ ва мавқеи исм» асари кадоме аз олимони зерин мебошад?
— Ш. Ниёзӣ,
— Д. Тоҷиев;
-Б. Ғафуров,
— Н.Маъсумӣ;
+ Ш.Рустамов.