Месяц: Март 2021
-
Илму адабиёт
Забони тоҷкӣҳанӯз аз замони Ғазнавиёну Ғӯриён дар Ҳиндустон паҳн гардида, ба забони илму адаб табдил ёфта буд. Дар давлати Салтанати Ҳинд[1], ки аз тарафи Қудбиддини Ойбек асос гузошта шуда буд, забони тоҷикӣҳам забони давлатӣва ҳам забони илму адаб буд. Адибони зиёде дар асрҳои Х1 — Х111 ва то таъсиси давлати…
Муфассалтар » -
Шӯриши сипоҳиён
Дар Ҳиндустон соли 1820 аввалин шахтаи ангиштсанг, соли 1853 нахустин роҳи оҳан (байни Мумбай ва Тхан), солхои 50-ум телеграфи электрикӣва соли 1854 аввалин фабрикаи газворбарорӣ(дар Мумбай) сохта мешавад. Соҳибони ҳама корхонахои саноатӣанглисҳо буданд. Маҳз аз ҳамин давра, яъне нимаи дуюми асри Х1Х сар карда, дар Ҳиндустон капитализм ба ривоҷёбӣшуруъ мекунад…
Муфассалтар » -
Ошубҳои мардумӣва таназзули давлати Муғулҳои Ҳинд
Истилогарони англис то миёнаи асри Х1Х қисми зиёди Ҳиндустонро ба тасарруфи худ дароварда, аз болои мардуми маҳаллӣҷабру зулмро пеш мегиранд. Мустамликачиён аз Ҳиндустон – биринҷ, гандум, пахта, пашм, қанд, матоъҳои абрешимӣва дигар боигариҳои онро кашонида ба манфиати буржуазияи Англия истифода мекарданд. Муаррих Антонова К. А. қайд мекунад, ки «аз тарафи…
Муфассалтар » -
Ба мустамликаи англисҳо табдил ёфтани Ҳиндустон
Иттиҳоди ширкатҳои харидории Англия, ки дар соли 1708 таъсис ёфта буданд, дар соли 1717 аз Фаррух Сияр 3 — фармон гирифтанд. Мувофиқи ин фармонҳо ба ширкат ҳуқуқ дода шуда буд, ки бе гумрук бо иҷозати расмӣба Дакан ва Бангола мол биёранд (бояд дар як сол 3-ҳазор рупия андоз медоданд). Гумрук…
Муфассалтар » -
Забткориҳои Нодиршоҳ ва Аҳмадшоҳи абдолӣдар Ҳиндуситон
Чизи аз ҳама муҳим мустақилияти князигариҳори Муғулҳои Ҳинд буд, ки дар даҳсолаи охир дар Ҳиндустони шимолӣнақши бузург бозиданд. Гуфтан мумкин аст, ки дар миёнаи асри XVIII низоми империявӣдар Ҳиндустон аз байн рафт ва идораи давлат аз марказ қатъ гардид. Инқирози империяи Муғулҳои Ҳинд дар натиҷаи ҳуҷуми Нодиршоҳ – ғосиби тахти…
Муфассалтар » -
Давлати Муғулҳои Ҳинд дар аҳди ворисони Аврангзеб. Боло рафтани нуфузи ҳокимони маҳаллӣ
Нимаи аввали асри XVIII дар таърихи Ҳиндустон давраи ноустувории империяи Муғулҳои Ҳинд қайд гардидааст, ки ба таназзули империя оварда расонд. Нишонаҳои ин дар замони ҳукмронии Аврангзеб (1658-1707) ба назар мерасиданд. Аз рӯи маълумоти Ҳафихон ягон подшоҳи Деҳлӣмонанди Аврангзеб тақводор, адолатхоҳ ва дар диловарӣнадошт, аммо миёни амирону наздикони ӯ ихтилоф мавҷуд…
Муфассалтар » -
Акбар ва ислоҳотҳои ӯ дар давлат
Баъди марги Ҳумоюн (1556) наздикони ӯ дар лагери Каланпур (Панҷоб) маросими ба тахт нишастани писари 13- солаи ӯ Акбарро ташкил намуданд. Васии Акбар шоир ва сарлашкари машҳур Байрамхон буд, ки ба ҷои ӯ давлатро идора мекард. Дар ин вақт лашкари 50 – ҳазорнафараи Хему шаҳрро муҳосира карданд ва Хему худро…
Муфассалтар » -
Давлати Муғулҳои Ҳинд баъди Акбар. Аврангзеб ва боло рафтани таассуб
Баъди марги Акбар (1605) писараш Салим дар Агра бо номи Нуруддин Муҳаммад Ҷаҳонгир- подшоҳи ғозӣба тахт нишаст. Баробари ба тахт нишастанаш ӯ бисёр навовариҳои Акбарро бекор намуд. Масалан, сиёсате, ки нисбати эътиқодмандон равона шуда буд. Ин амали ӯ миёни сарлашкарони ҳинду норозигиро ба миён овард. Бо дастгирии яке аз шахсони…
Муфассалтар » -
Давлати Муғулҳои Ҳинд дар аҳди Ҳумоюн. Табадуллоти Шерхон
Пеш аз вафоташ Бобур бойигарӣва давлатро байни писаронаш тақсим намуд. Баъди вафоти Бобур Ҳиндустон ба писари калонии ӯ Ҳумоюн гузашт. Бародарони дигар дар Панҷоб, Кобул ва Қандаҳор ҳоким таъин шуданд. Мувофиқи васияти падар бародарон ба бародари калонӣ, яъне Ҳумоюн итоат мекарданд. Ҳумоюн дар симои бародарони худ дар баробари иттифоқчӣва ёвар…
Муфассалтар » -
Заҳируддин Муҳаммади Бобур ва таъсиси давлати Муғулҳои Ҳинд
Падари Бобур Умаршайх Мирзо ҳокими Фарғона чун ҳомии шоирону олимон машҳур буд. Ӯ дар дарбораш олимону шоирони зиёдеро ҷамъ намуда, онҳоро аз ҳар ҷиҳат дастгирӣмекард. Маҳз дар чунин муҳит истилогари ояндаи Ҳиндустон, асосгузори давлати Муғулҳои Ҳинд–Бобурмирзо тарбия гирифта ба воя мерасад. Баъди вафоти падараш Умаршайх Бобур ҳокими Фарғона гардид, аммо…
Муфассалтар » -
Вазъи сиёсии Ҳиндустон дар ибтидои асри ХVІ
Дар оғози асри XVI Ҳиндустон дар худ як манзараи парокандагии сиёсиро инъикос мекард. Дар раванди азбайнравии баъзе аз кишварҳои бузург, ба монанди шоҳигарии Брахманҳо дар Дакан (Декан), якчанд давлатҳои хурд таъсис ёфтанд. Яке аз ҳамин гуна давлатҳо Биҷапур буд, ки соли 1490 аз тарафи сулолаи Одилшоҳ забт гардид. Дар ҳамон…
Муфассалтар » -
Давлати Муғулҳои Ҳинд дар аҳди ворисони Аврангзеб
Боло рафтани нуфузи ҳокимони маҳаллӣ Нимаи аввали асри XVIII дар таърихи Ҳиндустон давраи ноустувории империяи Муғулҳои Ҳинд қайд гардидааст, ки ба таназзули империя оварда расонд. Нишонаҳои ин дар замони ҳукмронии Аврангзеб (1658-1707) ба назар мерасиданд. Аз рӯи маълумоти Ҳафихон ягон подшоҳи Деҳлӣ монанди Аврангзеб тақводор, адолатхоҳ ва дар диловарӣ надошт,…
Муфассалтар » -
Давлати Муғулҳои Ҳинд баъди Акбар. Аврангзеб ва боло
рафтани таассуб Баъди марги Акбар (1605) писараш Салим дар Агра бо номи Нуруддин Муҳаммад Ҷаҳонгир- подшоҳи ғозӣ ба тахт нишаст. Баробари ба тахт нишастанаш ӯ бисёр навовариҳои Акбарро бекор намуд. Масалан, сиёсате, ки нисбати эътиқодмандон равона шуда буд. Ин амали ӯ миёни сарлашкарони ҳинду норозигиро ба миён овард. Бо дастгирии…
Муфассалтар » -
Акбар ва ислоҳотҳои ӯ дар давлат
Баъди марги Ҳумоюн (1556) наздикони ӯ дар лагери Каланпур (Панҷоб) маросими ба тахт нишастани писари 13- солаи ӯ Акбарро ташкил намуданд. Васии Акбар шоир ва сарлашкари машҳур Байрамхон буд, ки ба ҷои ӯ давлатро идора мекард. Дар ин вақт лашкари 50 – ҳазорнафараи Хему шаҳрро муҳосира карданд ва Хему худро…
Муфассалтар » -
Заҳируддин Муҳаммади Бобур ва таъсиси давлати Муғулҳои Ҳинд
Падари Бобур Умаршайх Мирзо ҳокими Фарғона чун ҳомии шоирону олимон машҳур буд. Ӯ дар дарбораш олимону шоирони зиёдеро ҷамъ намуда, онҳоро аз ҳар ҷиҳат дастгирӣ мекард. Маҳз дар чунин муҳит истилогари ояндаи Ҳиндустон, асосгузори давлати Муғулҳои Ҳинд–Бобурмирзо тарбия гирифта ба воя мерасад. Баъди вафоти падараш Умаршайх Бобур ҳокими Фарғона гардид,…
Муфассалтар » -
Давлати Муғулҳои Ҳинд дар аҳди Ҳумоюн. Табадуллоти Шерхон
Пеш аз вафоташ Бобур бойигарӣ ва давлатро байни писаронаш тақсим намуд. Баъди вафоти Бобур Ҳиндустон ба писари калонии ӯ Ҳумоюн гузашт. Бародарони дигар дар Панҷоб, Кобул ва Қандаҳор ҳоким таъин шуданд. Мувофиқи васияти падар бародарон ба бародари калонӣ, яъне Ҳумоюн итоат мекарданд. Ҳумоюн дар симои бародарони худ дар баробари иттифоқчӣ…
Муфассалтар » -
Истифода аз функсияҳои молиявӣ (финансовый)
Мақсади дарс: Аз худ намудани технологияи истифодаи функсияҳои молиявӣ, хангоми ҳалли масъалаҳои молиявӣ Супориши 30.1. Мисол: Бонкҳои Ориёнбонк ва Тоҷикпромбонк, аз мизоҷон ба мӯҳлати 4 сол, ба маблағи 32000 сомонӣ, бо 10%-и солона амонат қабул менамоянд. Мувофиқи шартнома пардохти фоизро Ориёнбонк соле як маротиба ва Тоҷикпромбонк моҳе як маротиба ба…
Муфассалтар » -
Ҳисоби молиявӣ дар Excel (дарси иловагӣ)
Максади дарс: Шинос шудан бо ҳисоби масъалаҳои молиявӣ. Супориши 29.1. Ҳисоби масъалаҳои молиявӣ. Мисол: Шаҳрванд мехоҳад маблағи 100000 сомониро ба муддати як сол дар бонк амонат гузорад: Дар Ориёнбонк фоизи солонаи пасандоз 7%-ро ташкил медиҳад ва пардохти фоиз соле чор маротиба сурат мегирад. Дар Тоҷикпромбонк бошад фоизи солона 5% буда…
Муфассалтар » -
Намоиши презентатсия дар Power Point. Истифода аз аниматсия
Мақсади дарс. Аз худ намудани усулҳои намоиши презентатсия дар Power Point Супориши 27.1 Тарзи дастии намоиши презентатсия. Тартиби кор Барномаи Power Point – ро кушоед. Файли «Презентатсияи КФ»- ро кушоед. Барои намоиши презентатсия фармони зеринро диҳед: ВидПоказ слайдов (ё худ аз панели асбобҳо тугмаи Показ слайдов— ро пахш кунед). Барои…
Муфассалтар » -
Кор бо барномаи Internet Explorer
Кор бо барномаи Internet Explorer Мақсади дарс: Омӯхтани технологияи кофтуковӣ информатсия дар шабакаи Интернет. Супориши 24.1 Истифода аз системаҳои кофтуковӣ дар шабакаи Интернет. Тартиби кор Барномаи Internet Explorer – ро кушоед: ПускПрограммыInternet Explorer Интерфейси барномаро омӯзед: Панель инструментов, сатри Адреса… Тугмаҳои Панель инструментов– ро омӯзед. Дар сатри Адреса суроғаи системаи…
Муфассалтар » -
Сохтани дархост (иҷрои амали ҳисоб дар БД)
Мақсади дарс. Аз худ намудани технологияи сохтани дархост дар Access Супориши 22.1 Ҳисоб намудани қиммати натиҷавии майдонҳои Стипендия ва Мукофотпулӣ. Тартиби кор Барномаи Access – ро кушоед Базаи додашудаҳо «Дафтари донишҷӯ»-ро кушоед. Объекти Запрос— ро кушоед ва фармони зеринро диҳед: Создать Конструктор. Дар равзанаи Добавление таблицы таблитсаи Донишҷӯ-ро ҷудо намуда…
Муфассалтар » -
Сохтани ҳисобот
Мақсади дарс.Сохтани ҳисобот бо истифода аз режими Конструктор Супориши 23.1. Сохтани ҳисобот дар асоси таблитсаи «Донишҷӯ», бо истифода аз режими Конструктор . Тартиби кор 1.Барномаи Access – ро кушоед 2.Базаи додашудаҳо «Дафтари донишҷӯ»-ро кушоед. Объекти Отчеты— ро кушоед ва фармони зеринро диҳед: Создать Конструктор. Дар равзанаи Новый отчет (расми 23.1)…
Муфассалтар » -
Ба таблитсаи MS Access ворид намудани тағйиротҳо
Сохтани дархост ва ҳисобот. Мақсдаи дарс: Аз худ намудани технологияи ворид намудани тағйирот ба таблитса. Сохтани дархост ва ҳисобот дар Access. Супориши 21.1. Ворид намудани тағйирот ба таблитсаи Донишҷӯ. Тартиби кор Барномаи Access— ро кушоед. Базаи додашудаҳо – «Дафтари донишҷӯ»-ро кушоед. Таблитсаи Донишҷӯ-ро кушоед. Дар таблитсаи Донишҷӯ пеш аз майдони…
Муфассалтар » -
Сохтани таблитса дар MS Access
Мақсади дарс. Аз худ намудани технологияи сохтани таблитса дар MS Access Супориши 20.1. Сохтани таблитса бо ёрии Мастер таблиц Тартиби кор Барномаи MS Access –ро кушоед (Пуск/Программы/ MS Access). Дар равзанаи Access сатри Новая база данных –ро интихоб намоед. Бо тугмаи чапи мушак як маротиба пахш намоед. (расми 20.1). Расми…
Муфассалтар » -
Сохтани таблитса дар MS Accessv
Мақсади дарс. Аз худ намудани технологияи сохтани таблитса дар MS Access Супориши 20.1. Сохтани таблитса бо ёрии Мастер таблиц Тартиби кор Барномаи MS Access –ро кушоед (Пуск/Программы/ MS Access). Дар равзанаи Access сатри Новая база данных –ро интихоб намоед. Бо тугмаи чапи мушак як маротиба пахш намоед. (расми 20.1). Расми…
Муфассалтар » -
Батартибории додашудаҳо (сортировка данных) ва интихоби додашудаҳо (истифодаи филтир) аз рӯйхат дар MS Excel
Мақсади дарс. Аз худ намудани технологияи батартибории додашудаҳо ва истифодаи филтир дар ҷадвали электронии Excel. Супориши 19.1. Батартиборӣ ва интихоби (филитркунии) додашудаҳо. Тартиби кор Барномаи MS Excel – ро кушоед. Дар ҷадвали Excel додашудаҳоро мувофиқи ҷадвали 19.1 а ворид намоед. Курсорро рӯи додашудаҳо гузошта фармони зеринро диҳед: ДанныеСортировка. Дар натиҷа…
Муфассалтар » -
Адреси нисбӣ ва мутлақ
Мақсади дарс: Аз худ намудани технологияи ҳисоб бо истифода аз адреси мутлақ дар Excel Супориши 18.1. Сохтани таблитсаи ҳисоби даромади кормандони фирма бо истифода аз адреси мутлақ. Ҳисобро дар асоси ҷадвали зерин гузаронед (ҷадвали 18.1). Тартиби кор Барномаи Excel –ро кушоед. Барои ҳисоби андоз аз даромад дар ячейкаи E6 формулаи…
Муфассалтар » -
Функсияҳо дар Excel (давомаш)
Мақсади дарс: Омӯхтани технологияи иҷроиши ҳисоб бо истифода аз функсияҳои MS Excel. Супориши 17.1. Истифода аз функсияи Если Мисол: Донишҷӯёне, ки дар санҷиш зиёда аз 1,2 бал доранд, аз санҷиш мегузаранд, дар ҳолати акс, намегузаранд. Ҳисобро дар асоси ҷадвали 17.1 гузаронед: Чадвали 17.1 Тартиби кор 1.Курсорро дар ячейкаи Е2 гузошта…
Муфассалтар » -
Функсияҳо дар Excel
Мақсади дарс. Омӯхтани технологияи иҷроиши ҳисоб бо истифода аз функсияҳои MS Excel Супориши 16.1. Функсияи қиммати миёна (Средное значение) Ҳисобро дар асоси ҷадвали 16.1 гузаронед: Тартиби кор Тағйирёбии нархро дар сутуни Е аз рӯи формулаи зерин ба ҷой оред: Тағйирёбии нарх: =Нархи ноябр/ Нархи сентябр (пешакӣ ба сутуни Е формати…
Муфассалтар » -
Сохтани таблитсаи «Ҳисоби даромади моҳона». Сохтани диаграмма дар асоси таблитсаи натичавӣ
Мақсади дарс: Аз худ намудани технологияи сохтани таблитсаи ҳисоби даромади моҳона Супориши 15.1. Сохтани таблитсаи ҳисоби даромади моҳона. Ҳисобро дар асоси чадвали 15.1 гузаронед: Тартиби кор Мукофотпулиро дар ячейкаи С3 аз рӯи формулаи зерин ҳисоб кунед: =Маош *0,2. Дар ячейкаи Д3 даромади якмоҳа (ҳамагӣ) аз рӯи формулаи зерин ҳисоб карда…
Муфассалтар »
- 1
- 2