-
Аппарати Голчи (Диктиосомхо) ва Нуклеоплазма
Дар ҳуҷайраҳои растанӣ диктиосомҳо на дар назди ядро,балки дар ҳар исми ситоплазма ҷойгиранд.онҳо сохти пластинкамонанд доранд. Пластинкаҳои ҷуфт-ҷуфт ҷойгир шуда мембранаҳо,халтача-«систерма»-ро ташкил медиҳанд. Ғафсии онҳо 60 А мебошад. Диктиосомҳо дар уҷайраҳои ҷавон растанӣ кам вомехӯранд. Дар ҳуҷайраҳои калони пур аз шираи ҳуҷайрагӣ қариб мавҷуд нестанд. Диктиосомҳо дар ҳуҷайраҳои растанӣ вазифаҳои…
Муфассалтар » -
Ситоплазма ва харакати ситоплазма
Ситоплазма моддаи зиндаи ҳуҷайра мебошад. Дар ҳуҷайраи ҷавони навакак таркибёфта вай қариб тамоми сатҳи онро ишғол мекунад. Ситоплазмаи ҳуҷайраи растаниро ба воситаи микроскопӣ равшандиҳанда нағз дидан мумкин аст. Вай шаклан массаи нимшаффофи лӯобии ғадудмонанд буда моеъи ғализ мебошад. Ба андозаи расиш ва инкишофи ҳуҷайраҳо дар массаи ситоплазма моеъ ғун мешавад,…
Муфассалтар » -
Асосхои таълимот дар бораи хучайра(ситология)
Кашфиёти сохти ҳуҷайрагии растаниҳо. Тамоми организмҳои зинда аз ҷумла растаниҳо ҳам аз ҳуҷайраҳои хурдтарини бо чашми оддӣ дида нашаванда иборатанд. Ҳуҷайра ва сохти ҳуҷайрагии организм баъди ихтирои шишаҳои оптикӣ кашф карда шуда буданд. Дар охири асри ХУ1 ва ибтидои асри ХУ11 устоҳои оптикии Голландия Ганс ва Захарӣ янстонҳо микроскопӣ аввалинро…
Муфассалтар » -
Сохахои асосии ботаника
Ботаника фанҳои гуногунро мутаҳид менамояд, ки организми растаниҳо аз ҷумла гуногунии шаклҳои онҳо, сохти зоҳирӣ ва дохилии узвҳои онҳо, қонуниятҳои фаъолияти ҳайётӣ паҳншави дар кураи замин тақсимшавӣ, алоқа ва таъсири байни организмҳои растанӣ ва муҳит, пушиши растанигӣ, мутаҳидии растаниҳо ва самаранок истифода кардани онҳоро ҳарҷониба меомузанд. Дар давоми таърихи бисёрасринаи…
Муфассалтар » -
Роли растани дар табиат
ГАРДИШИ БИОЛОГИИ МОДДАҲО. Дар байни растаниҳою муҳит алоқаи хеле мураккаб вуҷуд дорад. Растанӣ дар гардиши моддаҳо дар табиат роли калон мебозад. Растаниҳои сабз (автотрофӣ – аз калимаи юнонӣ: «аутос» — худ, «трофос»- ғизо) ва ғайри органикӣ (гетеротрофӣ – аз калимаи юнонӣ «гетерост»- дигар, «трофос»- ғизо ) дар ин гардиш роли…
Муфассалтар » -
Гуногунии намудхои растани
Растани ва ҳайвонот Илме, ки олами растаниҳо, сохти организми растаниҳо, қонунияти инкишофёби ва фаъолияти ҳаётӣ, дар кураи замин паҳншавӣ, алоқаи дутарафаи онҳоро бо омилҳои муҳит ва дигар масъалаҳоро меомӯзад, ботаника номида мешавад. Калимаи ботаника аз калимаи юнони «ботане» гирифта шудааст, ки маънояш ҷисми сабз, сабзавот ва алаф мебошад. Растаниҳои…
Муфассалтар » -
Табиатшиносии асри 21 ва ояндаи тамаддун
Нақшаи дарс: Хусусиятҳои табиатшиносии асри 21Консепсияи худташкилёбӣ дар илмТабиатшиносӣ ва ояндаи тамаддунБиотехнологияи муосир ва ояндаи инсониятХусусиятҳои табиатшиносии асри 21 Агар ба таърихи зиёда аз 2 ҳазору 500 солаи табиатшиносӣ назар андозем, дида мешавад, ки вай хусусан дар се садсолаи охир бо суръати бениҳоят баланд инкишоф ёфтааст. Дар ин муддат дар…
Муфассалтар » -
Манзараи муосири биологии Олам
Нақшаи дарс: 1. Самтҳои инкишофи биологияи муосир ва принсипҳои асосии он. 2. Инкилоб дар биологияи молекулавии нимаи дуюми асри 20 3. Табиати зинда, хусусиятҳо ва савияҳои ташаккули он 4. Пайдоиши хаёт дар руи Замин ва давраҳои эволютсияи он. Консепсияи пайдоиши инсон, муносибатҳои иҷтимоӣ, шуур ва забон. Самтҳои инкишофи биологияи муосир…
Муфассалтар » -
Консепсияхои пайдоиш, эволютсия ва сохти объектхои кайхони
Манзараи муосири астрономии Олам. Консепсияҳои пайдоиш, эволютсия ва сохти объектҳои кайҳонӣ. Нақшаи дарс: 1. Космогонияи ситораҳо ва сайёраҳо 2. Проблемаи ҳаёт ва шуур дар Олам ва тамаддунҳои ғайризаминӣ 3. Системаи Офтобӣ ва пайдоиши он. Сохт ва таърихи геологии Замин 4. Нишондодҳои методологии астрономияи асри 20 1. Космогонияи ситораҳо ва сайёраҳо…
Муфассалтар » -
Манзараи муосири астрономии Олам
Асосҳои космологияи асри 20 Нақшаи дарс: Модели стандартии эволютсияи Олам ва консепсияи таркиши бузург.Эффекти «ҷойивазкунии сурх» ва афканишоти реликтӣ (ёдгорӣ).Синну сол ва сенарияи ояндаи Олам.Кашфиётҳо дар кайҳоншиносии муосир ва аҳамияти он дар ташаккулёбии ҷаҳонбинии шахс.Модели стандартии эволютсияи Олам ва консепсияи таркиши бузург Дар ҳама давру замон одамонро сирру асрори пайдоиши…
Муфассалтар » -
Манзараи муосири химиявии олам
Нақшаи дарс: Давраҳои асосии инкишоф ва ташаккули химияи муосир.Механикаи квантӣ – асоси назариявии химияи асри 20Сохти молекула, бандҳои химиявӣ ва намудҳои онНақш ва мақоми химия дар ҷамъияти инсонӣДавраҳои асосии инкишоф ва ташаккули химияи муосир Химия яке аз соҳаҳои илми табиатшиносӣ буда, мавзӯи омӯзиши он элементҳои химиявӣ (атомҳо), моддаҳои содда ва…
Муфассалтар » -
Манзараи муосири физикии олам. Бунёди механикаи кванти ва консепсияи нави атомизм
Нақшаи дарс: Мафҳумҳо ва принсипҳои асосии механикаи квантӣ. Гипотезаҳои Планк ва Де – Бройл. Принсипи номуайянии Гейзенберг. Кашфи электрон ва консепсияи нави атомизм. Сохти атом. Олами зарраҳои элементарӣ. Модели кваркии зарраҳои элементарӣ. Нишондодҳои методологии физикаи муосир. Мафҳумҳо ва принсипҳои асосии механикаи квантӣ. Гипотезаҳои Планк ва Де – Бройл. Принсипи номуайянии…
Муфассалтар » -
Манзараи табиию илмии Олам
Нақшаи мавзӯъ: Мавзӯъ ва ҳадафҳои табиатшиносӣ, давраҳо ва марҳилаҳои инкишофи табиатшиносӣ.Заминаҳои илмии манзараҳои табиию илмии ОламПроблемаҳои методологии табиатшиносӣДавраҳои инқилобии инкишофи табиатшиносӣМавзӯъ ва ҳадафҳои табиатшиносӣ, давраҳо ва марҳилаҳои инкишофи табиатшиносӣ. Табиатшиносӣ системаи илмҳо оид ба табиат ва олами ҳастӣ буда, ҳодисаҳо ва протсессҳое, ки дар он ба амал меоянд, мавриди муҳокима…
Муфассалтар » -
Маълумоти умуми дар бораи сараъзохои чумла дар забонхои точики ва англиси
Мубтадо ва хабар аъзоҳои асосӣ ва ташкилднхандаи ҷумла буда, аломатҳои асосии грамматикии ҷумла маҳз дар он инъикос меёбанд. Мубтадо аъзои асосии ҷумлаи дутаркиба ба шумор меравад. Хабар онро аз ягон ҷиҳат муайян мекунад. Хабар аз бобати маъво, шакл танҳо ба мубтадо вобаста буда, амалу ҳолат, аломату хусусияти мубтадоро, ки дар…
Муфассалтар » -
Мир Сайид Алии Хамадони Дар Шинохти Анри Корбэн Султонов С. А.
Боиси хушбахтист, ки аксар мутафаккирони адабиёту фалсафаи классики форсу тоҷик шуҳрати ҷаҳонӣ доранд. Абубакри Розию Форобӣ, Ибни Синою Берунӣ, Носири Хусраву Мавлонои Рум ва даҳҳо нафарони дигар дар тамоми гӯшаю канори олам соҳиби мақому мартабаи хосанд. Хусусан, дар Фаронса шуҳрати мутафаккирони олами ислом, ки қисмати зиёдашон аз насли форсу тоҷиканд,…
Муфассалтар » -
Каломи хикмату маърифат дар рисолаи «Минхоч-Ул-Орифин»-И Мирсайид Алии Хамадони
Каломи ҳикмату маърифат дар рисолаи «Минҳоҷ-Ул-Орифин»-И Мирсайид Алии Ҳамадонӣ Мирсайид Алии Ҳамадонӣ баҳри татбиқи қуръон, «Эй Расули ман, мардумро ба сӯи Худои худ бо ҳикмат ва мавъизаи некӯ даъват кун ва бо беҳтарин роҳи даъват бо онон мунозира кун» (қуръон, сураи Наҳл, ояти 125) пандҳои Пайғамбари ислом Муҳаммадро (с) дар…
Муфассалтар » -
Накши зану шавхар дар тахкими оилаи солим аз дидгохи Мир Сайид Алии Хамадони
Аз раванди таърих ба мо маълум аст, ки фарҳангу тамаддуни ҳар як халқу миллат дар рафти ташаккул ва рушд ба омезишҳои ҳархелаи фарҳангии дигар халқу миллатҳо рӯ ба рӯ мешавад. Равандҳои гуногуне, ки дар шароити ҷомеаи мусоири инсонӣ ба вуқуъ пайвастааст, ба вижа ҷаҳонишавии тамоми соҳаҳои ҳаёти ҷомеаро низ дар…
Муфассалтар » -
Ривояте дар бораи дехаи Сангпар
Ба қавли ровиёни рӯзгордида таърихи пайдоиши деҳаи Сангпар, ки дар тарафи шимоли шаҳри Кӯлоб вокеъ гардидааст чунин аст. Зоирон ҳангоми ба наздики маконе, ки ҳоло деҳа қарор гирифтааст, расида аввалан аз аспҳои худ фаромада, суйи шаҳр равон мегардидаанд. Бо мақсади он ки дар роҳ ягон сухани ношоям ба забон нагиранд…
Муфассалтар » -
Ривоят дар бораи дехаи Тудакавш
Дар қисми шарқии шаҳри Кӯлоб канорест, ки деҳае бо номи Тудакавш арзи вуҷуд мекунад. Пайдоиши деҳа мувофиқи нақли мардони солхурда ва кӯҳансол чунин аст. қисми зиёди ихлосмандони Алии Хамадонӣ аз мамолики шарқу ҷануб тавасути ҳамин мавзеъ вориди шаҳри Кӯлоб шуда, ба зиёрати бузургвор мушарраф мегардиданд. Ба ин мақон расидан замон аз рӯи…
Муфассалтар » -
Ривоятхо дар бораи Мир Сайид Алии Хамадони
Сайид Алии Ҳамадонӣ ҳангоми яке аз сафарҳояш дар Хатлон муддате истиқомат мекунад ва аз Амир Темур хоҳиш мекунад, ки мулкиХатлонроба ӯ ҳадя кунад. Амир Темур ин дархости ӯро рад мекунад. Саид Алии Ҳамадонӣ аз ин қаҳраш афзуда, ба сӯйСамарқандхасчубаеро баҳри ҳалокати Амир Темур мепартояд. Ҳамин вақт Баҳовиддини Нақшбанди Балогардон, ки…
Муфассалтар » -
Мир Сайид Алии Хамадони
Мутаассифона, ҳаёт ва фаъолияти эҷодӣ, шахсияту мартабаи Мир Сайид Алии Ҳамадонӣ ҳанӯз барои ихлосмандон ва муштоқони каломаш норавшан аст. Дуруст аст, кисоли 1975файласуфи шинохтаи тоҷикМоҳирхуҷа Султоновшиносномаи аввалин таҳти унвони «Ҳақиқат дар бораи мазори Ҳазрати Амирҷон» таълиф намуда, дар омӯзиши ҷараёни зиндагӣ ва осори Сайид Алии Ҳамадонӣ саҳми босазо гузошт. Танҳо…
Муфассалтар » -
Масъалаи макоми инсон дар рисолаи «Футувват»-И Мир Сайид Алии Хамадони
Мир Сайид Алии Ҳамадонй футувватро ҳамчун арзишоти ахлоқи ҳамидаи инсонӣ таҳқиқ намуда, бар он қарор омадааст, ки ба василаи камолоти ин масъалаи ахлокӣ, фарҳангӣ ва маънавӣ дар сиришти инсонҳо ҷомеаро ба дараҷаи камолот расондан имконпазир мебошад. Маҳз ба хотири он ки футувват дорои арзишҳои волои ахлоқӣ мебошад, мутафаккир ба омӯзиш…
Муфассалтар » -
Вожаномаи Англиси – Точики дар мавзухои гуногун
1. Оила (57 калима)2. Сарулибос (40 калима)3. Узвҳои бадани инсон (47 калима)4. Воситаҳои ороишӣ (34 калима)5. Сабзавот ва Меваҷот (44 калима)6.Номгӯи якчанд намуди хӯрокҳо, Таомҳо, Наҳорӣ, Хӯроки нисфирӯзӣ (115 калима)7. Хона. Хона ва атрофи он 8. Хона9. Меҳмонхона, хонаи умумӣ 10. Хонаи таомхӯрӣ 11. Хонаи хоб 12. Ошхона13. Хонаи либосшӯӣ…
Муфассалтар » -
International words / калимахои байналхалки/ международные слова
INTERNATIONAL WORDS / КАЛИМАҲОИ БАЙНАЛХАЛҚӣ МЕЖДУНАРОДНЫЕ СЛОВА English Tajik Russian aborigines – n. сокини аслӣ, муқимӣ аборигены, коренные жители academician – n. академик академик academy – n. академия академия acrobat – n. акробат акробат action – n. ҳаракат действие; деятельность activate – v. фаъолкардан активизировать administrative – a. маъмӯрӣ административный…
Муфассалтар » -
Full English Regular verbs / феълҳои дурусти забони англиси
REGULAR VERBS / ФЕЪЛҲОИ ДУРУСТ to manage [‘mænidʒ] идора кардан to accept [ək ‘sept] қабул кардан, розӣ шудан to ache [eik] дард кардан to acknowledge иқрор кардан, дарк кардан to act [ækt] рафтор кардан, иҷро кардан to admit [əd ‘mit] иҷозат додан to adore [ə’do:] парастидан, беҳад дӯст доштан to…
Муфассалтар » -
Full English Irregular verbs / феълхои нодурусти забони англиси
IRREGULAR VERBS / ФЕЪЛҲОИ НОДУРУСТ Infinitive Past indefinite Participle II Participle I to abide abode/ abided abode/abided/ abidden Abiding 1) интизор шудан 2) тоб овардан to alight alit/alighted alit/alighted Alighting 1) берун шудан, фаромандан; 2) фуруд омадан to arise arose arisen arising пайдо шудан, хестан to awake awoke awoken Awaking…
Муфассалтар » -
Шуморахо ба забони англиси(Numerals)
NUMERALS / ШУМОРАҲО zero [‘ziərəu] Сифр one [wʌn] Як two [tu:] Ду three [θri:] Се four [fo:] Чор five [faiv] Панҷ six [siks] Шаш seven [‘sev(ə)n] Ҳафт eight [eit] Ҳашт nine [nain] Нӯҳ ten [ten] Даҳ eleven [ilev(ə)n] Ёздаҳ twelve [twelv] Дувоздаҳ thirteen [θə:’ti:n] Сездаҳ fourteen [,fo: ‘ti:n] Чордаҳ fifteen…
Муфассалтар » -
Калимахои дар мавзуи the weather and seasons обу хаво ва фаслхои сол
THE WEATHER AND SEASONS ОБУ ҲАВО ВА ФАСЛҲОИ СОЛ weather [‘weðə] Обуҳаво sunny [‘sʌni] Офтобӣ hot [hot] хеле гарм, тафсон warm [wo:m] Гарм cool [ku:l] Салқин cold [kəuld] Хунук wind [wind] Шамол windy [‘windi] … и шамолӣ cloud [klaud] Абр cloudy [‘klaudi] Абрнок fog [fog] тумани ғализ foggy [fogy] ……
Муфассалтар » -
Вожахои англия дар мавзухои domastic animals / хайвоноти хонаги, вахши ва хазагдахо
ВоANIMALS / ҲАЙВОНОТ DOMASTIC ANIMALS / ҲАЙВОНОТИ ХОНАГӣ cow [kau] Гов calf [ka:f] Гӯсола bull [bul] Буққа sheep [∫i:p] Гӯсфанд lamb [læm] Баррача goat [gəut] буз, такка goatling [gəutliŋ] Бузича dog [dog] саг puppy [‘pʌpi] Сагча cat [kæt] гурбаи нар, гурба, пишак kitten [kit(ə)n] Гурбача rabbit [‘ræbit] Заргӯш hare [hεə]…
Муфассалтар » -
Калимахо дар мавзуи country /мамлакат
IN THE COUNTRY / ДАР МАМЛАКАТ country Мамлакат republic Ҷумҳурӣ state Штат democratic Демократӣ sovereign [‘sɔv(ə)rɪn] Ҳуқуқбунёд region вилоят, минтақа, ноҳия district Ноҳия urban district ноҳияи шаҳр IN THE CITY / ДАР ШАҲР street [‘stri:t] Кӯча alley, side-street тангкӯча litterbin [‘litəbin] қуттии ахлот letter-box [‘letə,boks] қуттии почта advertisement [əd ‘və:tismənt]…
Муфассалтар »