Месяц: Ноябрь 2017
-
Назарияи хароҷотҳои истеҳсолӣ ва фоида
Хароҷот ҳамчун мафҳуми иқтисодӣ. Шакл ва намудҳои хароҷот дар давраи кӯтоҳмуддат ва дарозмуддат. Нарх унсури асосии иқтисоди бозорӣ. Таснифоти нархҳо. 5. Даромад ва фоидаи корхона :даромади умумӣ, миёна ва интиҳоӣ. 1. Хароҷот ҳамчун мафҳуми иқтисодӣ. Дар шароити иқтисоди бозори чорчӯбаи истеъмолкунандаро манфиати (сифати) молу хадамот ва манфиати фирмаро хароҷот, ё…
Муфассалтар » -
Бозори сармоя ва фоизи карзи
1. Мазмуни маънидоди сармоя. Сармоя хамчун омили истеҳсолот 2. Фарсоиши фондхои асосӣ 3. Тақозо ва арза дар бозори сармоя. 4. Хусусияти ташаккули нарх дар бозори сармоя. Сармоя ва фоида. 5. Бозори сармояи қарзӣ ва фоизи қарз. 6. Бозори сармояи асосӣ Мазмуни маънидоди сармоя. Сармоя яке аз мафхумхои маълуму васеъ пахншудаи…
Муфассалтар » -
Назарияи фирма ва фаъолияти соҳибкорӣ
Фирма ҳамчун мафҳуми иқтисодӣ. Идораи фирма, моҳият ва шаклҳои он. Қоида (принсип) — хои фаъолияти хочагидории фирма. Соҳибкорӣ, моҳият, вазифа ва мақсади он. Бизнес-план ва унсурҳои он. Менеҷмент, шакл ва хусусиятҳои он.Идораи маркетингии фирма,сохтори ташкили идоракунии маркетингӣ ва намудҳои он. 1. Фирма ҳамчун мафҳуми иқтисодӣ. Фирма (корхона) яке аз унсурҳои…
Муфассалтар » -
Рафтори истеъмолкунанда дар иқтисоди бозорӣ
Интихоби истеъмолкунанда дар иқтисоди бозорӣ Афзалгузории ҷаҳонии истеъмолкунандагон: қонуниятҳои инкишоф Якдигарро пурранамоӣ ва якдигарро ивазнамоии молҳо ва хизматрасониҳо Интихоби истеъмолкунанда дар иқтисоди бозорӣ Дар назди ҳар як истеъмолкунанда се савол гузошта шудааст: 1. Чӣ харидан лозим аст? 2. Чӣ қадар арзиш дорад? 3. Барои харид намудан оё пул кифоя мебошад…
Муфассалтар » -
Рафтори истеъмолкунанда дар иқтисоди бозорӣ
Интихоби истеъмолкунанда дар иқтисоди бозорӣ Афзалгузории ҷаҳонии истеъмолкунандагон: қонуниятҳои инкишоф Якдигарро пурранамоӣ ва якдигарро ивазнамоии молҳо ва хизматрасониҳо Интихоби истеъмолкунанда дар иқтисоди бозорӣ Дар назди ҳар як истеъмолкунанда се савол гузошта шудааст: 1. Чӣ харидан лозим аст? 2. Чӣ қадар арзиш дорад? 3. Барои харид намудан оё пул кифоя мебошад…
Муфассалтар » -
Бозори меҳнат ҳамчун омили истеҳсолот
1. Музди кор ҳамчун нархи захира ва принсипҳои муайян кардани он. 2. Шакл ва низоми музди кор 3.Талаботи фирма ба омили тағйирёбанда (меҳнат). 4. Бозори рақобатии меҳнат. 1. Музди кор ҳамчун нархи захира ва принсипҳои муайян кардани он. Масъалаи музди кор (ҳаққи меҳнат) аз умдатарин масоиле мебошад, ки оиди он…
Муфассалтар » -
Асосҳои назарияи тақозо ва арза
Барои мисол одатан соҳаҳои гуногуни хоҷагии қишлоқро мегиранд. Фарз мекунем, ки истеҳсолкунандаи нахи пахта ба нархи бозорӣ нишон гирифта буд, ки бо он нахи пахтаро дар соли ҷорӣ фурӯхта буданд. Ӯ мавҷудияти нархи пойдоршударо дар оянда пешбинӣ карда, ҳаҷми истеҳсоли нахи пахтаро барои соли оянда дар асоси ин нарх муайян…
Муфассалтар » -
Фирма дар шароити рақобати комил
Мафҳум ва вазифаҳои рақобат. Шаклҳои рақобат Талабот, пешниҳод ва хароҷоти фирма дар шароити рақобати мукаммал. Максимизатсияи фоида ва муайян намудани шароити оптималии фаъолияти фирма дар шароити ракобати комил. Мафҳум ва вазифаҳои рақобат. Шаклҳои рақобат. Эҳё ва густариши рақобат аз давраи ташаккули истеҳсо-лоти молӣ оғоз меёбад. Сабаб ва зарурати бунёд…
Муфассалтар » -
Фирма дар шароити рақобати комил
Мафҳум ва вазифаҳои рақобат. Шаклҳои рақобат Талабот, пешниҳод ва хароҷоти фирма дар шароити рақобати мукаммал. Максимизатсияи фоида ва муайян намудани шароити оптималии фаъолияти фирма дар шароити ракобати комил. Мафҳум ва вазифаҳои рақобат. Шаклҳои рақобат. Эҳё ва густариши рақобат аз давраи ташаккули истеҳсо-лоти молӣ оғоз меёбад. Сабаб ва зарурати бунёд…
Муфассалтар » -
Бозори замин ҳамчун омили истеҳсолот
1. Моҳияти бозори замин 2. Рентаи замин ҳамчун шакли нархи захира. 3. Унсурҳои бозорӣ кишоварзӣ: қоидаҳо, вазифаҳо ва гурўҳбандии бозорҳо. 4. Бозори маҳсулоти кишоварзӣ ва хусусиятҳои он. 5. Даромади замин, шакл ва механизми ташкилёби ва таксими он. Мафҳум бозори замин. Дар адабиётҳои иқтисодӣ муосир тавсифҳои мухталифи мафҳуми «Бозор» вомехўрад. Иқтисодчиии…
Муфассалтар » -
Таҳлили микроиқтисоди: предмет ва методология.
Мақсад, вазифа ва сохтори микроиқтисод Рушди микроиқтисод ҳамчун илм Метод ва услубҳоимикроиқтисодӣ 4. Саҳми ҷоизадорони Нобели дар рушди микроиқтисод Микроиқтисодиёт-қисмати асосии назарияи иқтисодӣ буда, муносибатҳои иктисодии байни одамонро ва муаяйн намудани қонуниятҳои умумии фаъолияти хоҷагидорӣ, муносибатҳои байни соҳибкорон ва кормандони кироя, байни худи соҳибкорон (рақобат), инчунин байни харидорону фурушандагонро меомўзад.…
Муфассалтар » -
Камоли одами дар илм бошад
Тоҷи сари ҷумла ҳунархост илм, Қулфкушои ҳама дарҳост илм. Бо ту пас аз илм чй гуям сухун? Илм чу ояд, ба ту гуяд чӣ кун. Оре, илм бузургтарин маъво, асоситарин мафҳум ва маъхазест, ки ҳает бо он пайваста мебошад. Бе илм наметавон одам буд. Бе илм наметавон фарзанд тарбия кард…
Муфассалтар » -
Кадри волидонро бидонед
Модар! Ватан! Ин ду калима, ки ҳамагӣ аз панҷ ҳарф таркиб ёфтаанд, дар мазмуну мундариҷа он қадар маънӣ,шукӯҳу шаҳомат доранд, ки дар тасвирашон садҳо достону романҳо офарида шуданду ғазалу таронаҳо сароида мешаванд. Ин ду мафҳум барои ҳар як инсон ончунон азизу муқаддасанд, ки барои ҳифзи ҷону нангу номусаш фарзандони арзанда…
Муфассалтар » -
Омилҳои бӯҳрони империяи Рим дар асри III
Императорони сарбозҳо ИМПЕРАТОРОНИ САРБОЗҲО. Таърихи сиёсии замони бӯҳрони асри III (солҳои 235 – 284) дар ҳолати ихтилофҳо ва заифии маҳзи ҳокимияти императорон қарор дорад. Императорон бо суръати ҳайратангези хеле тез иваз мешуданд. Танхо ба баъзеи онҳо муяссар мешуд, ки дар тахти императории Империяи Рим якчанд сол бимонанд. Аз ин ҷиҳат…
Муфассалтар » -
Шахсияти Октавиан Август ва ҷамъбасти фаъолияти императории ӯ
ШАХСИЯТИ ОКТАВИАН АВГУСТ. Арбобони машҳури давлатӣ аз забони муосирон ва зурётҳои наздиктарини худашон таърифу тавсифи беғаразонаи ниҳоят кам мешуниданд. Октавиан Август аз ин қоидаи нонавишта истисно набуд. Шоирони муосир Вергилий, Горатсий ва Овидий ӯро аз ҳар ҷиҳат ҳамчун инсоне мешиносанд, ки сулҳи ба он дуру дароз интизорбудаи мардумро ба сарзамини…
Муфассалтар » -
Шарҳи воқеаҳои таърихии ҷумҳурии Рим аз тарафии муаррихони антиқӣ
Дар Рими Қадим пайдошавии асарҳои нахустин вақти дуру дарози қаблии ғуншавии донишҳоро тақозо кард, Якум, донишҳо оид ба саргузашту қиссаҳои таърихии Рим, аз он ҷумла дар бораи ниёгони машҳур ва кору бори онҳо аз насл ба насл дода мешуданд. Дуюм, ёдгориҳои гуногуни эпиграфӣ дар бораи ашхоси мансабдори Ҷумҳурии Рим ва…
Муфассалтар » -
Ҷангҳои Шоҳаншоҳии Сосониён ва Империяи Рим
Ҷангҳо дар байни Империяи Рим ва Шоҳаншоҳии Сосониён аз солҳои 230-232 оғоз меёбанд. Бо сабаби хеле зиёд будани ин ҷангҳо ва ҳаҷми мақолаи мазкур мо онҳоро ба таври зерини мухтасар нишон медиҳем [15 ва сарчашмаҳои дигар]: Харитаи шоҳаншоҳии Сосониён дар марҳалаи масоҳати васеи он Солҳои 230-232. Ардашер ин ҷангро баҳри…
Муфассалтар » -
Ҷангҳои Шоҳаншоҳии Порт ва Империяи Рим
Тавре маълум аст, дар муқобили нерӯҳои ҳарбии точанде пурзуршавандаи Рими Қадим на Карфаген ва на давлатҳои эллинистию баъди эллинистии Юнони Қадим истодагарӣ карда натавониста, пасиҳам аз легионҳои Рим шикаст хурда, ба музофотҳои Ҷумҳурӣ ва Империяи Рим табдил дода мешуданд. Дар қатори давлатҳои Юнони Бузург, Юнони Балкан, Осиёи Хурд, Назди баҳри…
Муфассалтар » -
Ҷангҳои Македонӣ ва муқаррар гардидани ҳокимияти Рим дар Балкан
(солҳои 201 – 146 то милод) ҶАНГИ ЯКУМИ МАКЕДОНӢ (СОЛИ 201 ТО МИЛОД). Рим баъди ба анҷомрасии Ҷанги Дуюми Пунӣ дар амал ба низоъҳои сершумори Балкан ва Осиёи Хурд кашида мешавад, аниқтараш ба истилои Шарқ оғоз мекунад. Дар охири асри III то милод мамлакатҳои олами эллинистӣ аллакай ба давраи буҳрон…
Муфассалтар » -
Ҳукмронии сулолаи Северҳо (солҳои 193 – 235)
ИМПЕРАТОРОНИ СУЛОЛАИ СЕВЕРҲО. Дар сарчашмаҳои таърихӣ шумораи императорон дар замони ҳукмронии сулолаи Северҳо иборат аз 10 нафар зикр карда шудааст: Пертинакс, Дидий Юлиан, Септимий Север, Пестсенний Нигер, Клавдий Албин, Каракалла, Публий Септимий Гета, Марк Опеллий Макран, Элагабал (Гелиогабал), Александр Север. Вале дар идораи Империяи Рим на ҳамаи онҳо нақши калон…
Муфассалтар » -
Ҳукмронии Марк Опеллий Макрин (солҳои 217 — 218)
Макрин дар Кесарияи Мавритания (ҳозира шаҳри Шаршали Алҷазоир) ба дунё омадааст. Бо ҳамин сабаб баъзе муосирон ӯро мавр ҳам номидаанд, гарчанде, ки Макрин гражданини ҳақиқии Рим буд ва дар оилаи яке аз аъзои табақаи савора таваллуд шудааст. Маълумоти ҳуқуқшиносӣ гирифта (гарчанде, ки «Таърихи Августҳо» бар он аст,ки Макрин гладиатор буд…
Муфассалтар » -
Ҳукмронии Марк Аврелий ва писари ӯ Коммод
Оғози ба бӯҳрон гирифтор шудани империяи рим Дар зарфи камтар аз ним сол то вафоташ (соли 138) Адриан, Тит Аврелий Антонинро, ки бештар бо номи Антонин Пий маълум аст, писар хонд ва меросхӯри худ таъйин кард, ба он шарте, ки ӯ, дар навбати худ, Марк Анний Вер (императори оянда Марк…
Муфассалтар » -
Ҳукмронии Константини бузург ва вазъи калисои масеҳӣ
ВАЗЪИ ҲУКМРОНИИ ТЕТРАРХИЯ. Баъди 20 соли ҳукмронӣ кардан, соли 305 Диоклетиан ихтиёрӣ аз тоҷу тахти императорӣ даст кашида, ҳамҳокими худ Максиминро низ маҷбур кард, ки аз тоҷу тахт даст кашад. Сезарҳо Августҳо ва Сезарҳои нав – лашкаркаш Валерий Север (дар Ғарб) ва додарзодаи Валерий — Максимин Даза (дар Шарқ) мешаванд.…
Муфассалтар » -
Ҳукмронии Константини бузург ва вазъи калисои масеҳӣ
ВАЗЪИ ҲУКМРОНИИ ТЕТРАРХИЯ. Баъди 20 соли ҳукмронӣ кардан, соли 305 Диоклетиан ихтиёрӣ аз тоҷу тахти императорӣ даст кашида, ҳамҳокими худ Максиминро низ маҷбур кард, ки аз тоҷу тахт даст кашад. Сезарҳо Августҳо ва Сезарҳои нав – лашкаркаш Валерий Север (дар Ғарб) ва додарзодаи Валерий — Максимин Даза (дар Шарқ) мешаванд.…
Муфассалтар » -
Ҳукмронии императорон — меросхӯрони Тиберий: Калигула, Клавдий, Нерон
Император Тиберий 16 марти соли 37 дар бустонсарои худ воқеъ дар Мизен аз дунё чашм пӯшид. Дар солҳои охирини ҳаёташ ӯ худро дар корҳои давлатӣ хеле хаста ҳис мекард, зеро ӯро бемории мезантропияи (аз калимаи нафрат гирифта шуда, шахси гирифтори он аз ҷомеа ҷудо шуда, нисбати инсон нафрат пайдо мекунад…
Муфассалтар » -
Ҳукмронии императорон Нерва, Траян ва Адриан
Ташаккули низоми бюрократии ҳокимияти давлатӣ дар империя ҲУКМРОНИИ МАРК КОКСЕЙ НЕРВА (СОЛҲОИ ҲУКМРОНӢ: 96 – 98; СОЛҲОИ ҲАЁТ: 30 -98) асосгузори сулолаи Антонинҳо мебошад.. Сенаторҳои Рим аз ба қатл расонида шудани Домитсиан истифода бурданд, то ки одамеро аз байни худ ба тахт шинонанд. Ин одам шахси пиронсол сенатор Марк Коксей…
Муфассалтар » -
Ҳукмронии Диоаклетиан. Моҳияти Тетрархия ва Доминат
ҲУКМРОНИИ МАРК АВРЕЛИЙ. Марк Аврелий Кар (солҳои 282 – 284) аз императорон нахустин касе буд, ки барои тасдиқи ваколатҳои худ ба Сенат муроҷиат накарда, танҳо ба як аккламатсий (аз лотинӣ: «acclamo» – «роҳбарӣ кардан», «дод задан») дар урдугоҳи ҳарбӣ маҳдуд шуд. Ин воқеа нишонаи оғози аз масъалаҳои ҳокимият ба таври…
Муфассалтар » -
Ҳукмронии Бассиан Каракалла
(солҳои ҳаёт: 188 – 211; СОЛҲОИ ҲУКМРОНӢ: 211 — 217) – императори Рим аз сулолаи Северҳо, писари Септимий Север ва бародари Гета мебошад. Писари император Лутсий Сентимий Север аз никоҳи дуюм бо Юлия Домна дар пойтахти Галлия Лугдунум 4 апрели соли 188 ба дунё омадааст. Номи расмиаш Император Сезар, Марк…
Муфассалтар » -
Ҳукмронии Антонин Гелиогабал
(СОЛҲОИ ҲАЁТ: 204 – 222; СОЛҲОИ ҲУКМРОНӢ: 218 — 222) аз рӯи пайдоиаш Бассиан Вари Авит номгузорӣ шуда буд. Бобокалон, бобо ва падараш, сенатор Секст Варий Мартсел, коҳинони худои финикиягии Офтоб Элагабел буданд ва пуштибонони шаҳри Эмес ҳисобида мешуданд. Аз тарафи модарӣ бошад, Бассиан бо оилаи императорӣ хеш буд: бибии…
Муфассалтар » -
Ҳукмронии Александр Север
(СОЛҲОИ ҲАЁТ: 208 – 235; СОЛҲОИ ҲУКМРОНӢ: 222 — 235). Ин император дар сарчашмаҳо бо номи Марк Аврелий Север Александр (бо лотинӣ Marcus Aurelius Severus Alexandrus) ҳам муаррифӣ карда мешавад. Александр Север 1 октябри соли 208 дар шаҳри финикии Қайсари (Арки Сезар) воқеъ дар Лубнон ба дунё омадааст. Дар овони навзодӣ…
Муфассалтар »