Вожахои иктисоди ва маънохои онхо
1. Иктисод-илмест, рочеъ ба фаъолият ва санъати ташкили хонадори,хочагию хочагидори ва давлатдори аст.
2. Субъектхои иктисоди-фишанге мебошанд, ки бо воситаи онхо вазифа ва максади такрористехсол халлу
фасл карда мешавад.
3. Ходисахои иктисоди-тадбир,амалиёт ё худ муносибатхое мебошанд,ки байни субъектхои иктисоди сурат
мегиранд ва дар доираи равандхои иктисоди амали мегарданд.
4. Равандхои иктисоди –гуфта мачмуи динамикии ходисахои иктисоди,ё худ чараёни тавлид ва рушду
тахавулли ходисахои иктисодиро мегуянд.
5.Тафаккури иктисоди –тафаккури чомеаи инсони буда ,баробари эхё ва ташаккули воситахои мехнат зина
ба зина тули солхои зиёд инкишофу тахаввул ёфтааст.
6.Афкори иктисоди –хамчун падидахои алохида хикмат ва андешахои гусаста буда ва онхоро дар шакли
том муттахид кардан номумкин аст.
7. Назарияи иктисоди-муносибатхои иктисодии одамонро дар раванди истехсолот,муомилот,таксимот ва
истеъмолот меомузад.
8.Сармояи асоси-гуфта хамон кисми сармояро меноманд,ки вай дар якчанд сикли истехсолот иштирок на-
муда арзиши худро пурра ба махсулоти таёр мегузаронад.
9.Сармояи гардон-гуфта хамон кисми сармояро меноманд,ки вай танхо дар як сикли истехсолот иштирок
намуда арзиши худро пурра ба махсулоти таёр мегузаронад.
10.Хочагии натурали-гуфта чунин намуди хочагиро меноманд,ки вай хочагии сарбаста буда ба бозор ало-
каманди надорад ва тамоми махсулоти истехсолшуда дар дохили худи кабила истифода бурда мешавад.
11.Мол-махсули мехнати инсон буда аз як тараф вай ягон талаботи инсонро конеъ мегардонад ва на барои
истеъмоли шахси,балки барои фуруш,мубодила,барои бозор истехсол карда мешавад.
12.Хочагии моли-гуфта чунин шакли хочагиро меноманд,ки дар он хар як истехсолкунанда мустакил буда
вай навъи муайани махсулотро истехсол мекунад.
13.Пул-эквиваленти умумии молхо буда вай дар навбати дигар воситаи муомилот мебошад.
14.Арзиши мол-гуфта мо микдори мехнати миёнаи чамъиятиро меномем,ки барои истехсоли хар як вохиди
махсулот сарф мешавад.
15.Конуни арзиш-конуни иктисодии истехсолкуни моли буда мувофики он истехсол ва фуруши махсулот
аз руи сарфи миёнаи мехнати чамъияти ба вучуд меояд.
16.Омилхои истехсолот-гуфта субиектхои шахси ва ашёвии раванди истехсолотро меноманд,ки онхо дар
якчояги неъматхои моддиро истехсол менамоянд.
17.Омилхои ашёви-гуфта мачмуи воситахои истехсолот яъне бинохои истехсоли,дастгоххои ашёи хом,за-
мин ва бойгарихои он дохил мешаванд.
18.Хосилнокии мехнат-гуфта микдори махсулоте,ки дар вохиди вакт истехсол карда мешаванд,фахмидан
мумкин аст.
19.Харочоти истехсолот-гуфта мачмуи сарфу харочотхои молияви,ашёви ва пулии корхонахоро меномем,
ки дар раванди истехсолот,муомилот,таксимот ва истеъмолоти неъматхои модди ба вучуд меоянд.
20.Ташкили илмии истехсолот ва мехнат-гуфта одатан раванди истехсолотро чунин ба рох мондан лозим
аст,ки ба харочоти камтарин натичахои бехтаринро ба даст даровардан тавонистан мебошад.
21.Бозор-хамчун мавхуми иктисодии муносибатхои молию пулиро ифода намуда алокамандии байни истех-
солкунанда ва истеъмолкунандаро таъмин менамояд.
22.Унсурхои бозор-нарх,таклиф ва талабот,пул,андоз.гуногуншаклии мол ва арзиш мебошанд.
23.Нарх-ифодаи пулии арзиш буда он мувофики мехнати чамъиятии сарфшуда ба хар мол гузошта меш/д.
24.Мадели точикии иктисоди бозоргони-гуфта чунин давраи гузаришро меноманд,ки он хусусиятхои хоси
иктисоди,ичтимои,таърихи ва фархангии Ч.Т ба назар гирифта аз тачрибаи хусусиятхои хоси Точикистон
ба амал тадбик карда мешавад.
25.Моликияти шахси-ончизе,ки ба ин ё он шахс дахл дорад вай моликияти шахси мебошад.
26.Рента-гуфта як шакли арзиши изофаро меноманд.ки онро заминдор муфт аз они худ мекунад.
27.Рентаи коркардадихи-гуфта одатан мо чунин шакли рентаро меномем.ки мувофики он дехкони тобеъ
дар як хафта рузхои муаян дар замини феодал кор мекунад.
28.Рентаи натурали-гуфта мо чунин шакли рентаро меномем,ки мувофики он дехкони тобеъ аз махсулоти
дар замини худ истехсолкардашуда кисми муайани хосили онро ба заминдор медихад.
29.Рентаи пули-вакте,ки сухан дар бораи рентаи пули меравад онгох одатан дехкони тобеъ махсулотро на
башакли натурали балки онро дар бозор фурухта арзиши махсулоти фурухтаро ба заминдор медихад.
-2
30.Микроиктисод-муносибатхо оид ба тарзу услуби ташкили фаъолияти истехсоли фирма,хулку атвори
онхо хамчун намояндаи оид ба тарз ва услуби ташкили хочагидори,фаъолияти тичорати ичтимои
бурунмарзи молиявию карзи ва гайраро дар бар мегирад.
31.Мезоиктисод-аз калимаи лотини гирифта шуда,маънояш «пас аз» ё «баъд аз» –ро ифода мекунад ва
иктисодиёти алохидаву мустакили сохахои хочагии халк,комплексхои истехсоли,комплексхои кишовар-
зию саноати,сохтмон,саноати харби,иктисодиёти нохия,штатхо,ташкил карда мешавад.
32.Макроиктисод-тахлили муносибатхои иктисодиро бештар дар сатхи болоии чомеъа дар бар мегирад он
хамчун кулли муносибатхои иктисоди дар доираи давлати милли оид ба ташаккули махсулоту даромади
милли, мувозинати макроиктисоди, бухронхои иктисоди,суръату афзоиши рушди иктисоди,сиёсати
ичтимои,хазинадори ва гайра мебошад.
33.Давлат-ин апиратсияе мебошад,ки хукмронии як синфро дар болои синфи дигар таъмин менамояд.
34.Хукук-низоми коидахои ба хама хатмии рафтор буда аз тарафи давлат тасдик ва мукарар карда шудааст.
35.Талабот-ин мачмуи молии хизматхое.ки ба нархи муаяан ва давраи муаяан харида мешавад.
36.Ракобати иктисоди-ин зиддият ва мухолифати субиектхои иктисоди барои ба даст овардани самара ва
амалигардонии манфиатхои худ мебошад.
37.Инфилиятсия-гуфта бекурбшавии пулро меноманд,ки одатан кобилияти харидории пул паст мешавад.
38.Бор-ин махсулот ва ё худ чузъиёти хариду фурушшаванда мебошад.
39.Пешниход-ин мачмуи молу хизматхое мебошад,ки бо нархи муаян дар давраи муайан барои фуруш
омода аст.
40.Неъмат-ин чиз предмет ва ё ходисаест,ки талаботи муаяни инсонро конеъ мегардонад.
41.Вазифахои пул-ченаки арзиш,воситаи муомилот,андухт ва пасандоз,пардохт, пулхои чахони.
42.Монополис-молу хизматхое.ки як истехсологар истехсол менамояд ва ё дар ихтиёри худ дорад.
43.Арзиш-ин чамъи харочоте,ки ба тайёр намудани махсулот сарф мешавад.
44.Элементхои асосии бозор-муомилот,талабот,таклифот,ракобат ва пешниход мебошанд.
45.Хусусиятхои мухимтарини мол-арзиши истехсоли ва арзиши мубодилави доштани онхост.
46.Кисмхои мадели сохибкори-ду кисми мадели сохибкори мавчуд аст:макромухит,микромухит.
47.Бизнес-ин фаолияте мебошад,ки шахсони алохида корхона ё ташкилотхои неъматхои оддиро ба максади
ба даст овардани фоида ва конеъ намудани талаботи бозор месозанд.
48.Моликият-ин муносибатхои иктисодии мардум оиди аз худ намудани чиз ё бойгари мебошад.
49.Инфраструктураи бозор-ин соха ва чузъхои иктисоде,ки барои пешрафти системаи иктисоди шароит
мусоид менамояд.
50.Хизмат-ин фаолият ва ё ходисае мебошад,ки ифодаи модди надошта ягон талаботи инсонро конеъ мег/д.
51.Макромухит-шароитхои иктисоди,сиёси,хукуки маданию ичтимои технологи ва чугрофии фаолияти
корхонаро дарбар мегирд.
52.Микромухит-амалхои дохили,инфраструктураи ташкилию техникии корхонахоро дар бар мегирад.
53.Вобастагии иктисод-иктисод муносибатхои истехсолот,ки бо мавриди неъматхои модди ва ичрои ама-
лиётхои мехнатии гайримодди маънавии одамон дар ин чараён вобаста аст.
54.Кобилияти сохибкори-манбаи махсусе мебошад,ки асоси онро ташабускори муаян мекунад.
55.Омилхои истехсолии даромади сохибкор-мехнат,сармоя ва захирахо ба сохибкори даромад меоранд.
56.Микроиктисодиёт-ин як кисми иктисодиё аст,ки он чараёни иктисодиёти територияхои мамллакат ва
шахру нохияхоро меомузад.
57.Мархалаи алохидаи харакати махсулоти чамъияти-аз истехсолот,таксимот,муомилот,ва истеъмолот
иборат мебошад.
58.Таксимот-ин мархалаи такрористехсолии махсулоти чамъиятиест,ки дар натичаи он хар як иштирокчии
истехсоли махсулот хиссаи худро мегузорад.
59.Муомилот-ин мархилаи такрористехсоли махсулоти чамъияти мебошад.ки дар он таксимот аз як тараф
ва истеъмолот аз тарафи дигар ба амал оварда мешавад.
60.Истеъмолот-ин мархила просесияи истеъмоли махсулоти барои конеъ гардонидани талабот ба амал
меояд.
61.Курби пулро ба чи муайан мекунанд-захирахои тиллои давлат муаян мекунанд.
62.Намудхои пул-ду намуди пул аст:тилло,когазин.
63.Маънои калимаи биржа-аз калимаи лотини гирифта шуда маънояш «хосил»мебошад.
64.Биржаи мехнати-муасисае мебошад,ки дар байни коргарон ва сохибкорон ба амал меояд.
-3
65.Иктисоди хурд-пеш аз хама фаолияти инсониятро дар асоси муаян намудани конситутсияхо мухимии
умуми меомузад.
66.Неъматхои табии-инхо неъматхое мебошанд,ки табиат онхоро бе махсули инсон офаридааст.
67.Неъматхои иктисоди-неъматхое мебошанд,ки бо махсули мехнати инсон ва ё фаолияти иктисоди ба
вучуд омадаанд.
68.Хосиятхои мол-ду то мебошанд:хосияти арзиш,хосияти арзиши истеъмлои.
69.Хосиятхои арзиш-мехнатест,ки дар мол тачасум ёфтааст ва бо воситаи он як мол ба дигар мол иваз кар-
да мешавад.
70.Арзиши истеъмоли-хосият сифат ва фоиданокии мол ки ягон тарафи талаботи мардумро конеъ мег/д.
71. Моликият-ин муносибатхои иктисодии мардум оиди аз худ намудани ягон чиз ва бойгари дар раванди
муайаншавии моликият ходисоти азхукуни ва ё истифодабари неъматхо ба вучуд меояд.
72.Бонк-муасисаи тичоратиест,ки максадаш ба даст овардани хадди аксари фоида ва туфайли ин зиёд кар-
дани сармояи худи бонкро ва сарватманд гардондани сохибони бонк мебошад.
73.Мехнат-амалиёти бошуурона ва максадноки фаолияти инсон буда бо ёрии он одамон неъматхои моддию
маънави ва хадамот ба вучуд меоранд.
74.Предметхои мехнат-чисмхое мебошанд,ки одамон мустакилона ба онхо таъсир расонида хосиятхои за-
хираи онхоро барои тавлиди неъматхои иктисоди истифода мекунанд.
75.Воситахои мехнат-чисм ё гурухи чисмхое мебошанд,ки инсон ба воситаи онхо ба предметхои мехнат
таъсир расонида неъматхои махсулот ва молу хизматхо тавлид менамояд.
76.Муносибатхои истехсоли-муносибатхое мебошанд,ки байни одамон оиди тавлид,таксим,мубодила ва
истеъмоли неъматхои моддиву маънави ва хадамот ба вучуд меояд.
77.Манбаи иктисодиёт аз чунин намудхо иборат аст-сарватхои табии,сармоя,манбаи мехнат.
78.Сарватхои табии-чангалзор,канданихои фоиданок,яъне он сарватхое,ки табиат офаридааст.
79.Сармоя-яъне воситаи истьехсолаш тавлидшуда дар шакли бинохои истехсоли,тачхизоти гуногун,ас-
бобу анчоми анборхо ва воситахои наклиёт мебошанд.
80.Манбаи мехнат-мехнат ва фаолияти сохибкориро дарбар мегирад.
81.Барои омузиши иктисоди хурд-тахлили дастури ва тахлили мусбиро истифода мебаранд.
82.Тахлили дастури-ин тахлили иктисодие,ки бо баёноти дорои казоватхои баходихи дастурдоштаро ба
воситаи мушохидахо тасдик кардан мумкин аст.
83.Тахлили мусби-тахлили иктисодие,ки бо муаян намудани сабаб ва натичахо сарукор дорад.
84.Арза-робитаи байни нархи мол ва микдори он ки фурушандаашро мехохад ва метавонад ба фуруш ра-
сорнад меноманд.
85.Маънои калимаи аксис-аксис андозаи фуркш,навъи аз андози гайри аст,ки аз вохиди мавриди андоз
карор гирифта бо микдори муайан гирифта мешавад.
86.Маънои калимаи маркетоинг-маънои калимаи маркетинг «бозори шиносои» мебошад.
87.Монополист-фурушандае,ки муносибатхои бозорро бо харидорони худаш ба амал меорад.
88.Инсон-мавчудияти давлат буда,чамъиятест,ки бо ин оиди олимон мепиндоранд вай бо шарофатии мех-
нат ном гирифтааст.
89.Монополия-дарачаи муаяни хукмрони аз болои нархро мефахмонад.
90.Андозбандии иктисоди-тагир додани таксими даромад,ки аз чори кардани андоз сурат мегирад дар
баъзе мавридхо аз андози бонке,ки конун мукарар мекунад фарк дорад.
91.Андози пули-андозе,ки барои тавлиди як вохиди махсул ва ба мизони баробар ба заррае,ки тавлиди ин
вохид бе чомеа дар шакли олудасози мерасад ситонида мешавад.
92.Андози яккарата-маблаге ки бо андозе,ки новобаста ба кадом як мутагири иктисоди маиширо ба
дигар давлатхо ба вукуъ меояд.
93.Асъор-мавхуми асъор пулхое,ки ин ё он ашёро мефахмонад,ки он дар савдои хорича фаолият бурда
метавонад.
94.Фоиз-шакли даромади амалиноке мебошад чунон ки сохиби амали даромади худро ду шакли музди
кори мегирад хамин тавр сохиби омили сарват даромади худро дар шакли фоиз мегирад.
95.Андозситони-рохи асосиву ягонаи таъмини даромади бючети давлат мебошад.
96.Андоз-як шакли пардохти хатмие мебошад,ки аз тамоми корхонахои шахсию давлати ва инчунин ва
амволхои шахси ситонида мешавад.
97.Намудхои биржа-ду намуд мешавад:биржаи молу ашё,биржаи мехнат.
-4
98.Биржа-ташкилотест,ки дар он чо савдои яклухти молу хизматхои ашёи мехнат ба когазхои киматбахо
мутобики коидаи умуми ба вучуд меояд.
99.Нархи яклухтфуруши-ин шакли нархе мебошад,ки бо воситаи он махсулоти воридгардидаи кишовар-
зию саноати дорои худи хамон корхона ё муасиса харидуфуруш мебошад.
100.Кор-ин маблаг ва ё анволе мебошад,ки хар як сохибкори корчаллон бо шароити муайан ба дигар
пешниход мебошад.
101.Чамияти сахоми-чамъияти оммавии дорои хукуки юридики ва сармоя мебошад.
102.Авчгири-нуктаи силсилаи фаолиятноки кори сатхи истехсол,ки ба иктидори истехсоли баробари ё ин
кариб баробар мебошад.
103.Актив-хар гуна арзише,ки ба фирма хочагии хавлеги ё ки шахси алохида таалук дорад.
104.Аксионер-даромади сахмияи ширкат.
105.Аксия-когази пурарзише,ки нишондихандаи хиссагусории муайан ба сармояи ширкат мебошад.
106.Андоз ба арзиши илова-андозе,ки аз зиёдшавии арзиши мол дар хар мархилаи истехсолот ситонида
мешавад.
107.Андоз ва даромад-андозе,ки аз даромади шахсони хусуси ва ширкатхо гирифта мешавад.
108.Андоз ва фуруш-андозе,ки аз нархи арзиши мол дар хар мархилаи махсулот ситонида мешавад.
109.Андозбанди-натичаи нихоии таъсиррасонии андоз,ки вокиаи ба пардохти андоз мачбур мебошад.
110.Андози атсизи-андозе,ки бе ист ё фуруши молхои алохида андохта мешавад.
111.Андози мутаносиб-андозе,ки тибки он аз даромадхо новобаста аз хачми онхо ситонида мешавад.
112.Арзиши артелнативи-микдори молхо ва хизматхое,ки ба ивази вай хизматхои дигар додан лозим аст.
113.Асотсиатсияхои савдои озод-созишномаи байни мамлакатхо оиди бартараф кардани мансабхои
савдои дутарафа.
114.Асъори чандири-танг ва васеъ шудани сохибкори.
115.Афзалиятхои мутлак-вакте,ки як мамлакат нисбати дигар бештар пурсамар истехсол карда мешавад,
ба амал меояд.
116.Ба пардохти пул нокобил-кобилият надоштани фирма ба пардохти пул аз руи ухдадориаш дар мухлати
мукараршуда.
117.Базаи андозбанди-пулхои анвол ва доираи одамон,ки аз онхо андоз гирифта мешавад.
118.Баланс-хуччати молияви,ки активхо ва пассивхои фирма ва сармояи хусусии онро чамъан ифода ме/д.
119.Банакшагирии марказонидаи иктисоди-таълимоте,ки тибки он карорхои истехсоли аз тарафи хизмат-
чиёни давлати ба накшагирандагон бояд кабул карда шавад.
120.Бартер-мубодилаи мустакими молхо ва хизматхо бе пардохти пул сурат мегирад.
121.Бахохои чомеави-гуфтушунидхо байни маъмурият ва намояндагони иттифоки касаба бо максади ба
имзо расонидани арзишномаи мехнат.
122.Бекории сохтори-бекорие,ки сабаби он тагирёби дар технология аст ки истеъмолгарон афзал дони-
стаанд ё ки чойивазкунии коргарон аз як минтака ба дигар минтака.
123.Биржаи фонди-бозоре,ки дар он сахмия ва вамбергхоро мефурушанд ва мехаранд.
124.Серталаби-бе хеч холате,ки пасандозхо ва дигар молу мулк ба пули нахт табдил дода мешавад.
125.Бозор-чое,ки дар он фурушашдагон ва харидорон ягдигарро меёбанд.
126.Бозори асъори хорича-чое,ки дар он муомилаи харидуфуруши асъори хорича ба амал оварда меш/д.
127.Бозори берун аз биржа-фишанги брожрис,ки тамоми худуди мамлакат вокеъ гардида дар кори хариду
фуруши сахмияхои фирмахои майда,ки дар биржахои калон номнавис нашудаанд иштирок мекунанд.
128.Бозори пул-бозори волоияти карзхои кутохмуддат монанди векселхои кутохмуддат.
129.Бойгари-арзиши умумии активхои модди ягон шахс.
130.Бойкот-даст кашидан аз доду гирифт бо фирмае,ки ба ахли мехнат ба чанчол афтодааст.
131.Болоравии иктисоди-афзоиш додани хачми умумии истехсолот дар муддати муайан.
132.Бонки захираи феодали-яке аз 12 бонке,ки системаи захирахои феодалиро ташкил медихад.
133.Бюжети баробаршуда-накшаи моликияти,ки дар он харочотхо аз руи хачми ба даромадхо комилан
мувофиканд.
134.Бюжет-накшаи моликият,ки дар он харочотхо аз руи хачм ба даромадхо комилан мувофиканд.
135.Вампули-пулхое,ки аз тарафи хиндухои америкаи шимоли истифода бурда мешаванд.
136.Варакаи карз-шаходатномаи шахси сохиби конуни он харидашро ба тарики карз анчом дода метавонад
137.Векселхо барои пардохт-ухдадории кутохмуддате,ки чамъиятхои сахоми доранд.
-5
138.Векселхои хазинахона-когазхои кимматноке,ки аз тарафи хукумати федерали ба мухлати на кам аз як
сол бароварда мешавад харидорони онхо маблагхои ба хукумати И.М.А ба карз медихад.
139.Воридот-молхо ва хизматхое,ки харидорон аз мамлакатхои дигар харида метавонанд.
140.Гарав-молу мулке,ки чун кафолати баргардондашудани карз хизмат мекунанд.
141.Гаравмаблаг-карзи дарозмуддате,ки одатан барои маблаг таъмин кардани сохтмон истифода мешавад.
142.Госплан-комисияи банакшагири давлати шурави.
143.Далели фоидаовари-хохиши ба даст овардани фоида аз вакт ва пули ба фаолияти сохибкори сарфшуда.
144.Даромад аз фоида-фарки байни арзиш ва нархи фуруш.
145.Даромад аз афзоиши сармоя-афзоиши арзиши активхо дар давраи муайани вакт.
146.Даромадхо-асосан фоида мебошад.
147.Даромади дискримани-пулхое,ки баъди харочотхо барои конеъ гардонидани талаботхои аввалин дара-
чаи зиндагони вокеъ мешаванд.
148.Демпинг-боло рафтани харочот аз сатхи даромадхои пешбинишуда.
149.Дефизит-фуруши як намуди хамон мол дар хорича ба нархе,ки назар ба бозори ватани хеле арзон аст.
150.Дефелатсия-паст фаромадани самти умуми нарх тавре,ки дар давоми он кобилияти харидории асъори
милли баланд мешавад.
151.Девидент-пардохти маблаг ба сахомон аз даромадхои ширкат.
152.Захира-молхое,ки дар анборхои фирма нигох дошта мешаванд.
153.Дифиратсияи моли-раванди ба мол додани сифатхои нодир.
154.Захираи резерви-кисми сабтшудаи пасандозхои бонки,ки барои кордихи истифода шуда наметавонанд.
155.Захирахо-хар он чизе,ки дар чараёни истехсоли молхо ва хизматхо истифода мешавад.
156.Захирахои табии замин-сарватхои табии,ки хангоми офаридани молхо ва хизматхо истифода мешава.
157.Индекс-дорои ахамияти нисби дар мукоиса бо баъзе бузургии боздихи.
158.Индекторхои иктисоди-тавсифи омори вазъияти иктисоди ё ки кисми мухими он.
159.Инфилиятсияи «бекурбшави»-даврае,ки дар давоми он нарххо боло мераванд ва кобилияти харидани
асъори милли паст мешавад.
160.Инфрасохтор-воситаи бештар мухим,ки амал кардани иктисод аз онхо вобастааст.
161.Истехсолот-он неъматест,ки барои конеъ намудани ин ё он талаботхои чамияти заруранд.
162.Махсулоти мобайни-молу махсулот ва хизматхое мебошанд,ки то ба харидани нихои расидан якчанд
бор харидуфуруш ё коркард карда мешаванд.
163.Махсулоти охирнок-махсулот ва хизматхое мебошанд,ки харидорон онхоро на барои хариду фуруш
балки барои истифодаа ба даст меоранд.
164.Сектори даври-маблаги пули хочагихое мебошад,ки пурра ё кисман ба давлат таалук дорад.
165.Фонди гайрибучави-маблаги пули давлат,ки ба бучаи давлат дохил карда нашудаанд.
166.Хизмат-ин фаолият ё ходисаест,ки ифодаи модди надошта ягон талаботи инсонро конеъ мегардона.
167.Аксия-когази пурарзише,ки нишондихандаи хиссагузории муаян ба сармояи ширкат аст.
168.Аксионер-даромади сахмияи ширкат.
169.Авчгири-нуктаи олии фаолиятноки,ки кори самтхо бо иктидори баробар ё кариб баробар мебошад.
170.Моликияти хусуси-олоти мехнат ва ё чизу чораи ба шахси алохида мансуб буда хамчун сармоя ва ё
гирифтани фоида истифода мешавад.
171.Моликияти хусуси шахси-чунин моликиятест,чизу чора ба шахсхои алохида мнсуб буда барои истех-
сол сафарбар шудааст.
172.Моликияти колегтиви-яъне дар инчо чизу чора аломатхо мехнат неъматхо ва гайрахо аз они колегтив
ва ё чамъият мебошад.
173.Арзиши истеъмоли-хосияти арзиши сифат ва фоиданокии мол ёфтааст ва бо воситаи он як мол ки ягон
тарафи талаботи мардумро конеъ мегардонад.
174.Ракобати иктисоди-ин зиддият ва мухолифати субиектхои иктисоди барои ба даст даровардани самара
ва амали гардонидани манфиатхои худ.
175.Бор-ин махсулот яъне чизеки хариду фуруш мешавад.
176.Пешниход-ин мачмуи молу хизматхое,ки бо нархи муаян дар давраи муаян барои муаян омадааст.
177.Ракобати иктисоди-ин зиддият ва мухолифати субиектхои иктисоди барои ба даст овардани самара
ва амали гардонидани манфиатхои худ.
178.Неъмат-ин чиз предмет ва ё ходисаест,ки талаботи муаяни инсонро конеъ мегардонад.
-6
179.Элементхои асосии бозор-муомилот,талабот,таклифот,ракобат ва пешниход.
180.Хусусиятхои мухимтарини мол-арзиши истеъмоли ва арзиши мубодилави доштани онхост.
181.Бизнес-ин фаолиятест,ки шахсони алохида корхонахо ё ташкилотхо неъматхои моддиро ба максади
ба даст оаврдани фоида ва конеъ гардонидани таъминоти хизмати харгуна карзхои шароити бозорро
ба анчом мерасонад.
182.Моликият-ин муносибатхои иктисодии мардум оиди аз худ намудани чиз ё бойгари мебошад.
183.Инфраструктураи бозор-ин соха ва чузъхои иктисодие,ки барои пешрафти системаи иктисоди шароит
мусоид мекунад.
184.Макромухит-шароитхои иктисоди,сиёси,хукуки маданию ичтимои,технологи ва чугрофии фаолияти
корхонаро дарбар мегирад.
185.Микромухит-омилхои дохили,инфраструктури,ташкилию техникии корхонаро дар бар мегирад.
186.Иктисод ба чи вобаста аст-иктисод муносибатхои иктисодиест,ки ба мавриди неъматхои модди ва
ичрои амалиётхои мехнати гайримодди маънавии одамон дар ин чараён вобаста аст.
187.Макроиктисод-ин як кисми иктисодиёт аст,ки он чараёни иктисодии територияхои мамлакат,шахр,
нохияро меомузад.
188.Микроиктисодиёт-рафтани субиектхои алохидаи иктисодиёт истехсолкунандагону,истеъмолкунанда-
гонро дар бозор алохида меомузад.
189.Мархилахои алохидаи харакати махсулоти чамъияти-аз истехсол,таксим,муомилот ва истеъмолот
иборат аст.
190.Истехсолот-чараёни истехсоли неъматхои моддиву маънавуи,ки барои конеъ намудани ин ё он та-
лаботи чамъияти заруранд.
191.Таксимот-ин мархилаи такрористехсоли махсулоти чамъиятиест,ки дар натичаи он хар як иштирокчии
истехсоли махсули хиссаи худашро маегузорад.
192.Муомилот-ин мархилаи такрористехсоли махсулоти чамъияти мебошад,ки дар он олотхо таксимот
аз як тараф ба истехмолот аз тарафи дигар ба амал оварда мешавад.
193.Истеъмолот-дар ин мархила просеси истеъмоли махсулот барои конеъ гардонидани талабот ба амал
меояд.
194.Хчми пурраи истехсолот-микдори имконпазири калонтарини истехсоли молро меноманд.
195.Сохибкор-шахсе,ки маълумоти олли дошта барои ба даст даровардани фоида ва фаолияти худро калон
кардан,офарида шудааст.
196.Такрористехсоли одди-чараёне мебошад,ки дар он тачдиди истехсол сол аз сол бе тагир омада ба
ба вучуд меояд.
197.Курби пулро ба чи муайан мекунанд-курби пулро захираи тиллои мамлакат муаян мекунад.
198.Навъхои пул-ду навъи пул аст тилло,когазин.
199.Маънои калимаи биржа-аз калимаи лотини гирифта шуда маъноияш «хомил»мебошад.
200.Биржаи мехнат-муасисае мебошад,ки дар байни коргарон ва сохибкорон ба амал меояд.
201.Иктисоди хурд-пеш аз хама фаолияти иктисодии инсонро дар асоси муаян намудани конуниятхои
мухими умуми меомузад.
202.Моликият-ин муносибатхои иктисодии мардум оиди аз худ кардани ягон чиз ва ё бойгари дар раванди
муаяншави моликият ходисоти аз худ ва ё истифодабари неъматхо ба вучуд меояд.
203.Муносибатхои истехсоли-муносибатхое мебошанд,ки байни одамон оиди тавлид,таксим,мубодила,
ва истеъмоли неъматхои моддиву маънави ва хадамот ба вучуд меояд.
204.Манбахои иктисодиёт-сарватхои табии,сармоя,манбаи мехнат.
205.Сарвати табии-сарвати табии(чангал,захирахои оби ва г)яъне он сарватхое,ки табиат офаридааст.
206.Манбаи мехнат-мехнат ва фаолияти сохибкориро дар бар мегирад.
207.Барои омузиши иктисоди хурд-тахлили дастури ва тахлили мусби истифода мешаванд.
208.Тахлили дастури-ин тахлили иктисодие,ки бо баёноти дорои казоватхои баходихи сарукор дорад,баё-
ноту хусусияти дастурдоштаро бо воситаи мушохидахои тести кардан мумкин аст.
209.Тахлили мусби-тахлили иктисодие,ки бо муаян намудани сабаб ва натичахо сарукор дорад.
210.Арза-робитаи байни нархи мол ва микдори он,ки фурушандаро мехохад ва метавонад ба фуруш расонад
211.Маънои калимаи аксис-аксис андозаи фуруш,навъи аз андози гайри аст,ки аз вохиди мавриди андоз
карор гирифти ба микдори муаян гирифта мешавад.
212.Маънои калимаи маркетинг-маънояш «бозоршиноси» мебошад.
-7
213.Андозбандии иктисоди-тагир додани таксими даромад,ки аз тарчори кардани андоз сурат мегирад.
214.Андози пули-андозе,ки барои тавлиди як вохиди махсулот ва ба мизони баробар ба заррае,ки тавлиди
ин вохид бе чомеа дар шакли олудазози мерасад,ситонида мешавад.
215.Андози яккарата-маблаге,ки ба андози новобаста ба кадом як мутагири иктисоди ситонида мешавад.
216.Сиёсати иктисодии хорича-фаолияте мебошад,ки муносибатхои иктисодии маиширо ба дигар дав-
латхо ба танзим меорад.
217.Фоиз-шакли даромади омилнок мебошад, чунончи сохиби омили даромади худро дар шакли музди
кори мегирад.
218.Андозситони-рохи асосиву ягонаи таъмини даромади бюжети давлат мансуб мешавад.
219.Андоз-як шакли пардохти хатмие мебошад,ки аз муасисаву иттиходияхои чамъияти мехнати ва шахсо-
ни алохида вобаста аз натичаи фаолияти иктисодию маишиашон ё ин ки натичаи ичрои тавлидот ё хада-
машон барои пурра кардани маблагхои кисми даромади бюжет талаб карда мешаванд.
220.Биржа-ташкилотест,ки дар он чо савдои яклухти молут хизматхо,ашёи мехнат ба когазхои киматбахо
мутобики коидаву конун ба вучуд меояд.
221.Намудхои биржа-ду намуди биржа аст:биржаи молу ашё,биржаи мехнат.
222.Бонкхои тичорати-бонкхое,ки факад рушди сохибкори ва бизнесро таъмин мекунанд ва аз хисоби фоиз
гирифтан арзи вучуд доранд.
223.Нархи яклутфуруши-ин шакли нархест,ки бо воситаи он махсулоти воридгардидаи кишоварзию са-
ноати доираи худи хамон корхона ё муасисаи харидуфуруш мешавад.
224.Карз-ин маблаг ва ё амволе мебошад,ки хар як сохибкори корчаллон ба шароити муаян ба дигар пеш-
ниход мебошад
225.Чамъияти сахоми-чамъиятест,киамаоли ба хукуки юридики буда,дорои сармояи,амволи ба кисмхои
баробар чудокардашудаи сахмияхо мебошад.
226.Аачгири-нуктаи олии силсилаи фаолиятнокии кори сатхи истехсол,ки ба иктидори истехсоли баробар
ё ки кариб баробар мебошад.
227.Агентаи тараккиёти байналхалки-макоми бонки чахони,ки ба давулатхои аз хама камбагал ба мухла-
ти хеле зиёди пархохти карз пешниход менамояд.
228.Аксионер-дорандаи сахмияи ширкат.
229.Андоз ва арзиши илова-андозе,ки аз зиёдшавии арзиши мол дар хар мархилаи истехсолот ситонида
мешавад.
230.Андоз ва даромад-андозе,ки аз даромади шахсони хусуси ва ширкатхо гирифта мешавад.
231.Андоз ва фуруш-андозе,ки аз нархи арзиши мол дар хар мархилаи истехсолот ситонида мешавад.
232.Андози аксизи-андозе,ки ба ист ё фуруши молхои алохида андохта мешаванд.
233.Андози муттаносиби-андозе,ки тибки он аз даромадхои зиёд нисбат ба даромадхои кам фоизи беш-
тар гирифта мешавад.
234.Андози прогресиви-андозе,ки тибки он аз даромадхои зиёд нисбат ба даромадхои кам фоизи бештар
гирифта мешавад.
235.Арбитаж-халли мубохиса ба кумаки чониби сеюм,ки ичрои карори баровардаи он катъи ва хатми м\д.
236.Арзиши алтернативи-микдори молхо ва хизматхое,ки ба ивази молхо ва хизматхои дигар додан лозим.
237.Асотсиатсияи савдои озод-созишномаи байни мамлакатхо оиди бартараф кардани мониахои савдои
дутарафа.
238.Асъори чандири-танг ва васеъ шудани пешниходи пул вобаста ба талаботи сохибкори асъори чандири
мебошад.
239.Афзалияти мутлак-вакте,ки як мамлакат аз дигараш бештар пурсамартар истехсол карда мешавад ба
амал меояд.
240.Базаи андозбанди-пулхо,амвол ва доираи одамон,ки аз онхо андоз гирифта мешавад.
241.Банакшагирии марказонидаи иктисод-таълимоте,ки тибки он карорхои истехсоли аз тарафи хизмат-
чиёни давлати «банакшагирандагон» бояд кабул карда шавад.
242.Барномаи чалб намудани коркунон ба идоракунии корхона-барномае,ки рафти амали кардани он як
кисми вазифаи пеш ичро мекарданд маъмурият ба зиммаи коргарон мегузорад.
243.Бартер-мубодилаи мустакили молхо ва хизматхо бе пархохти пул.
244.Бахохои чомеави-гуфтушунидхо байни маъмурият ва намояндагони иттифоки касаба бо максади ба
имзо расонидани арзишномаи мехнат.
-8
245.Бекории сохтори-бекорие,ки сабаби он тагирёби дар технология аст,ки истеъмолгарон афзал донис-
танд ё ки чои ивазкунии коргарон аз як минтака ба дигаоаш мебошад.
246.Бекории фриксиони-бекории мувафакати бартарафшаванда.
247.Биржаи фонди-бозоре,ки дар он сахмия ва вамбергхоро мефурушанд ва мехаранд.
248.Серталаби-бе хеч малолате,ки пасандозхо ба дигар молу мулк ва пули накд табдил дода мешавад.
249.Бозори асъори хорича-чое,ки дар он муомилоти хариду фуруши асъори хорича ба амал бароварда
мешавад.
250.Бозори пул-бозори воситаи карзхои кутохмуддат,монанди векселхои хазинахо.
251.Болоравии иктисоди-арзиш додани хачми умумии истехсол дар иктисод дар муддати муаян.
252.Бонк-муасисаи молиявиест,ки маблагхои амонати то вакти дархостро кабул менамояд ва карзхои ти-
чорати медихад.
253.Бонки чахони-ташкилоти байналхалкие аст,ки он ба мамлакатхои ру ба таракки карзхо медихад,то ки
болоравии иктисодии онхоро дастгир созад.
254.Бонки захираи федерали-яке аз 12 бонкхои системаи захираи федерали.
255.Бонки округи-яке аз 12 бонке,ки системаи захираи федералиро ташкил медихад.
256.Вамборгхои амонатии И.М.А-сертивикатхои арзишашон камтар,ки барои мухлатхои нисбатан тулони
аз тарафи хукумати И.М.А бароварда мешаванд,харидорони онхо маблагхои пулии худро ба хукумати
И.М.А карз медиханд.
257.Захирахои табии замин-сарватхои табии,ки хангоми офаридани молхо ва хизматхо истифода мешаван
258.Махсулоти мобайни-молу хизматхое мебошанд,ки то ба харидорони нихои расидан якчанд маротиба
хариду фуруш мешаванд.
259.Аксия-когази пурарзишест,ки нишондихандаи хиссагузории муаян ба сармояи ширкат аст.
260.Моликияти колегтиви-яъне дар ин чо чизу чора олоти мехнат,неъматхо ва гайра аз они колегтив ме\д.
261.Инфраструктураи бозор-ин мачмуи инситутхои саноати конуну коида ва ташкилотхое,ки барои тезо-
нидани муносибатхои бозори шароит фарохам меорад.
262.Инфраструктураи ичтимои-сохаест,ки некуахволии коргаронро таъмин мекунад.
263.Инфраструктураи истехсоли-инхо барои пешрафти чараёни истехсолот шароити мусоид меоварад.
264.Инфраструктура-ин соха ва чизхои иктисодие,ки барои пешрафти сиёсати иктисоди шароити мусо-
ид меоварад.
265.Арзиши истеъмоли-хосият,сифат ва фоиданокии мол,ки ягон тарафи талаботи мардумро конеъ мег\д.
266.Хосиятхои арзиши мехнат-хосияти арзиши мехнате,ки дар мол тачассум ёфтааст ва ба воситаи он як
мол ба моли дигар иваз мешавад. Мол бояд нархи худро дошта бошад.
267.Ракобат-омили зарурии механизми бозор аст.Агар такозо нисбат ба арза зиёд шавад,пас харидорон дар
байни худ ракобат пайдо мекунанд.
268.Такозо-озодии истехсолот буда ба аввали бозор эхтиёч доштани одамонро ифода мекунад.
269.Арза-ин микдори амволест,ки бо нархи муаян дар фуруш мавчуд аст.
270.Нархи монополи-ин нарх аз тарафи монополистон муаян карда мешавад.
271.Бозори омехта-дар ин чо тамоми намудхои моликияти хусуси,давлати вучуд дорад.
272.Неъматхои иктисоди-неъматхое,ки ба махсули мехнати инсон ва ё фаолияти иктисоди пайдо шуда аст.
273.Ракобати иктисоди-ин зиддият ва мухолифати субиектхои иктисоди барои ба даст овардани самара
ва амали гардонидани манфиатхои худ мебошад.
274.Пешниход-мачмуи мол ва хизматхое,ки ба нархи муаян дар давраи муаян барои фуруш омадааст.
275.Нарх-ифодаи пулии арзиши молу хизматхо мебошад.
276.Маркетинги хавасмандгардонанда-тарзи бозорёби,ки камбудии такозоро мегархонад.
277.Ремфиетинг-эхтиёткунандаи раванди такозои фурудраванда.
278.Синхромаркетинг-ба таври мувозин истикроркунандаи такозои лаппишкунанда.
279.Демаркетинг-дарккунандаи раванди такозои фавкулпастраванда.
280.Маркетинги мукобилиятнишондиханда-дарккунандаи раванди такозои зараррасони камшаванда.
281.Замин-предмети мехнатиест,ки инсон ба воситаи худи мехнат ва олоти мехнат ба он таъсир расонда ва
захирахои онро барои конеъ гардонидани талаботи худ истифода мекунанд.
282.Истифодаи замин-муносибатхоро оид ба истифодаи замин хамчун воситаи истехсолот ва аз они худ
куни ба вучуд оварда дар бар мегирад.
283.Боздехи фонди-яке аз рохи баланд бардоштани самаранокии фондхо мебошад.
-9
284.Воситахои гардони бенорма-молхои воридшавандаи дар рох буда,маблагхои хисоби ва воситахои пули
корхона мебошад.
285.Фонди муомилот-маблагхои умумии пули ва молхое,ки барои фуруш пешниход карда мешаванд.
286.Гирдгардиши сармоя-раванди истехсолот ва аз як шакл ба шакли дигар табдил ёфтани сармоя мебоша
287.Нархномаи давлати-тибки низомномаи иктисоди моликият ва сохибию истифода ташкил мегардад.
288.Колегтивхои мехнат-гурухи одамоне,ки дорои кобилияти мехнати буда дар фаолияти корхонахо сахм-
гузоранд.
289.Андухти ибтидоии капитал-мувофики акидаи Карл Маркс инкишоф ва тахавули тарзи копиталисти
истифода мешавад.
290.Моликияти давлати-захирахои табиат,замин,чангал ва гайра аз ибтидо то хозир ба давлат таалук дорад
291.Моликият-кулли муносибатхои бонки субиектхои иктисоди ба тарзу услуби истифодаи сохиби аз они
худкуни,ки идораи абиектхои иктисоди мебошад.
292.Низоми иктисоди-шакли махсуси низоми алокаи байни тавлидгарон ва истеъмолгарони неъматхои
модди ва гайри модди ва кизматхо мебошад.
293.Низом-конуну коида,тартиб,танзим ё худ механизими амали ходисахои иктисодию ичтимои дар як
давра муаян мешавад.
294.Истехсоли предметхои истеъмоли-молхои истеъмоли ва хизматхое,ки аз чониби истеъмолкунандагон
истифода карда намешаванд.
295.Истехсоли воситахои истеъмоли-воситахое,ки баъд аз истехсол ба хайси воситаи истеъмоли аз нав ба
чараёни тавлидот чалб карда мешавад.
296.Муносибатхои истехсоли-муносибатхое мебошанд,ки одамон оиди ба тавлид,таксим,мубодила ва ис-
теъмоли неъматхои моддию маънави ва хадамот ба вучуд меояд.
297.Кувваи истехсолкунанда-хамчун ягонаги ва алокаманди омилхои истехсолкунандагон ба воситаи ис-
техсолот тасавур карда мешавд.
298.Предметхои мехнат-чизхое мебошанд,ки одамон ба онхо таъсир расонида хосиятхои захираи онхоро
барои тавалуди неъматхои иктисоди истифода мешавад.
299.Мехнат-амалиёти бошуурона ва максадноки фаолияти,инсон буда бо ёрии он одамон неъматхои мод-
дию маънави ва хадамот ба вучуд меоранд.
300.Афкори иктисоди-хамчун падидаи алохидаи хикмат ва андешахои як буда аз чониби донишмандон
ва мутафаккирон собит карда гирифтанд ва онхоро дар шакли мол муттахид кардан мумкин аст.
301.Тафаккури иктисоди-тафаккури чомиаи инсони буда барои зхё ва ташаккули воситахои мехнат зина
ба зина тули зиёд инкишоф ёфтааст.
302.Равандхои иктисоди-мачмуи динамикии ходисахои иктисоди худ чараёни тавлид ва рушду тахавули
ходисахои иктисоди мебошад.
303.Ходисаи иктисоди-тадбир амалиёт ё худ муносибатхое мебошад,ки байфни субиектхои иктисоди сурат
мегирад ва дар дираи равандхои иктисоди амал мекунад.
304.Субиектхои иктисоди-ба воситаи субиектхои иктисоди ва максади макроистехсол халлу фасл карда
мешавад.
305.Ихтисор-давраи силсилаи фаолияткунии кор,ки аз паси авч меояд дар он хангоми сохибкорон ба паст
фаровардани сатхи харочотхои худ сар мекунад.
306.Истеъмолгарон-одамоне,ки молхо ва чизхоро истифода мебаранд.
307.Даромад аз арзиши сармоя-афзоиши арзиши активхо дар давраи муаяни вакт.
308.Асъори чандири-танг ва васеъ шудани пешниходи пул вобаста ба талаботи сохибкор.
309.Сохибкори анвидуали-шахси алохида ба сармоя ва бо моликияти худ истехсоли молу хизмматхоро ба
рох монда хадафи гирифтани даромат ё фоида дорад.
310.Ярмарка-мавсими фурухтани чизу молхо.
311.Манфиатнокии абстракти-эътироф намудани манфиатнокии неъматхои аз чониби субиектхои иктисо-
ди аз нигохи захираву неъматхо ва дарачаи таълимот бо онхо фарк мекунад.
312.Арзиши тилло-хамчун моли махсус эквиваленти умумии молхо дар шаклу мубодилаи умумии муста-
кили пули барох монда мешавад.
313.Микёси нарх-хуччати карзие мебошад,ки дар он хачми маблаги карз,мухлати карзи адои ва дар ухда-
дорихои байни карздихандаю карзгиранда номида мешавад.
314.Бозори пул-бозори врсита карздихии кутохмуддат монанди векселхои хазинадо.
-10
315.Виксел-ухдадорие мебошад,ки ба дорандаи он баъди буд шудани мухлати карз хукуки пардохт ме\д.
316.Банкотхо-хуччатхои расмие мебошанд,ки тибки ачётхои чори аз чониби шахси масъул барои аз байн
бурдани маблагхои муаяни пули кафолат медиханд.
317.Чек-як ё якчанд вохиди иктисоди мебошад,ки дар хавзаи истеъмоли шугл меаврзад.
318.Хочагии хонавода-хамчун фашанги иктисоди мустаким ё гайри мустаким як ё якчанд пахлухои муно-
сибати бозориро муаян намуда,барои амали гаштани онхо замина мешавад.
319.Омилхо-фаолияти иктисодии одамон меноманд,ки дар хавзаи муомилоти пулхо карор гирифта харгуна
фуруши молу махсулот ва хадамотро ба анчом мерасонад.
320.Савдо-фаолияти хариду фуруши вохидхои хавзаи савдое дошта метавонад,ки аз хисоби амалиёти
мусоиддории хариду фуруш даромад ба даст оварда масрафи худро подош менамояд.
321.Тичорат-чоест,ки дар он чизхо нигох дошта мешаванд ва ба фуруш бурда мешаванд.
322.Магоза-одатан восита,олот ва ё худ фашанги иктисодие мешавад,ки бо воситаи он унсур ва сигментхои
он ба хам пайваст мешаванд.
323.Механизими бозор-чузъ кисми мушахаси бозор гурухи истехсолкардаи он махсулот ё корхонае,ки дар
асоси амалиётхои хос карда мешавад.
324.Сигмент-таксимбанди ё кисматкунии бозор тибки амалиётхои алохида.
325.Сигментатсия-хамчун дархосит ва эхтиёчоти истеъмолот,ки дорои неру ва кобилияти харидорианд.
326.Чандирии арза-тибки эхтиёчоти дархости харидорон вобаста ба дврвчаи даромади субиективонаи ик-
тисоди шумораи фурушандаву харидорон тедоди молу хадамот тарзу услуби интихоб кофинокии неъ-
матхои муаян мекунад.
327.Интихоб-чавхари муаянкунандаи харидорони иктисоди меноманд.
328.Монополияхои басчта-мувофики конун гузоришхои хукуки давлат хивз ва пуштибони карда шуда аз
таълимоти ракобат эмин нигох дошта мешавад.
329.Монополияи кушода-будани хивзи ракобат сурат мегирад ва фаолияти онхо дар бозори дохила боки
мемонад.
330.Ракобати нархи-бештар тибки усулхои ба таври сунъи пасту баланди нарххо яъне фуруши молхо аз
руи нарххои гуногун новобаста ба харочот ба рох монда мешавад.
331.Ракобати гайринархи-аслан ба воситаи баланд бардоштани сифат,бехтар ташкил додани шароити фу-
руши молхо ба таври васеъ истифода бурдани таблигхо ба чо гузошта кутти банди тасвири бадии онхо
такмили савдо хизматкунии паст аз фуруш ба рох монда мешавад.
332.Мониахои билотериоли-шакли бозореро меноманд,ки дар он як фурушанда ва як истехсолкунандаи
умуми иштирок менамояд.
333.Монополияхои махдуд-шакли бозоре мебошад,ки дар он як фурушанда ва якчанд харидорон иштиро
мекунанд.
334.Компитология-шакли бори хискунандае мебошад,ки дар он чандин харидорон ва фурушандагони
молу хадамот иштирок мекунанд.
335.Омиаполия-унсури мухимтарини бозори монополи мебошад,ки дар он чандин фурушанда мустакил
иштирок намуда истеъмолотро ба молу хадамот конеъ мегардонад.
336.Олигаполияи соф-иштирокчиёни бозоре,ки махсулоти якхела истехсол мекунанд.
337.Олигаполияи тафрикави-шакли бозореро меноманд,ки дар он махсулоти гуногуни хархела истеъмол
карда шуда ба максади ягонаи иштирокчиён истеъмол мешавад.
338.Манапсония-яке аз шаклхои ракобати манфиати мебошад,ки маънои он хархела мебошад.
339.Омилхои пазитиви-омилхоеро меноманд,ки ба раванди истехсолот ва хорича таъсир мерасонанд.
340.Омилхои абиективи-омилхоеро меноманд,ки новобаста ба субиекти идора ба восита мешаванд.
341.Омилхои нигатиаи-омидхое мебошанд,ки ба раванди истехсолот ва фаолияти харидори манфи таъсир
мерасонад.
342.Омилхои субиективи-омилхое мебошанд,ки пурра ба шахсиятхои идоракунанда вобаста мебошанд.
343.Корхонахои давлати-аслан тибки низомхои сирати давлати моликияти истехсолотро таъмин мек\д.
344.Кортел-шакли иттиходии корхонахое мебошад,ки дар асоси шартномаи тибки сахмияхои махсулоти
шароити фуруши махдуди бозор фуруши махсулоти дар асоси карордодхои байни хамдигари тахлил к\м.
345.Синдикат-шакли иттихдияхои корхонахое мебошад,ки таълимот дар доираи он ба тавре ба рох монда
шудааст.
346.Боздехи фонди-яке аз роххои баланд бардоштани самаранокии фондхо.
-11
347.Трест-шакли монополияи корхонае,ки дар он иштирокчиён мустакилияти истехсоли тичорати ху-
кукиро аз даст дода ба хосияти маънои идора ворид мешавад.
348.Такрористехсоли васеъ-раванди доимию паи хам такроршави ва ба хачми пештара афзудани доираи
истехсолот.
349.Фоидаи корхонаи истехсоли-воситахои истехсолоти ва захирахои сармоягузори,ки фирмахо дар ра-
ванди фаолияти хочагидории худ истехсол мекунанд.
350.Гардиши сармоя-раванди давраги ва паи хам такроршавии гирдгардиши сармоя.
351.Вкти кор-давраи истехсолот ва тавтиши махсулот дониста мешавад.
352.Вакти муомилот-давраеро меноманд,ки предмет ва воситахои мехнат вобаста дар раванди муомилот м.
353.Нормаи омортизатсия-хамчун нисбати маблагхои солонаи хиссачудокунандаи омортизатсиони ба
арзиши миёнаи солонаи фоидахои асоси ин ба фоиз ифода карда мешавад.
354.Фаркрези-хамчун унсури мухимтарини идораи корхона сурат мегирад.
355.Тархрезии фаолияти дохилии фирма-узви ташкили ифодаю корхона мебошад ва он тибки вазифа ва
максади нихоии фирма ба рох монда мешавад.
356.Менечмент-хамчун маълумот мудири идораи ташкилкунандаи истехсолот фахмида мешавад.
357.Gap menejmen-яъне званаи оллии ядрокуни.
358.Middle mtntjmen-яъне званаи миёнаи ядрокуни.
359.Lonir-яъне званаи поёнии ядрокуни.
360.Фонхои пассиви-кисми дарси фонхои бинохои истехсоли иншоотхо,ки дар онхо нисбати буда ба сах-
мияи истехсолот коркарди фондхои асоси таъсис медихад.
361.Фонхои кордон-аз маблагхои умумии пули ва молхое,ки ба фуруш пешниход карда мешаванд иборат
аст.
362.Харочоти асоси-харочоте,ки ба вохиди истехсол махсулот вобаста нест пардохти рента ичрокуни.
363.Харочоти тагирдиханда-масофае мебошад,ки баробари дар шароити микдори махсулоти тавлид карда.
364.Вакти истехсол-воситаи бо предметхои махсулот мустакилан дар доираи истехсолот банд мебошад.
365.Воситаи муомилот-гуфта предмет ва воситаи мехнат бе фосила дар раванди муомилот мебошад.
366.Фонхои фаол-кисми олотхои макомот машинахои кори тачхизоти приборхо,ки мустакилона дар раван-
ди тавтишот фаолона иштирок намуда ба махсулот таъсири мусби мерасонад.
367.Фондхои гардон-хамчун чузъи мухимтарини истехсоли корхона ба хисоь меравад.
368.Фондхои гундори-нишондихандаи аксияи боздехи фонд.
369.Фонди муомилот-аз маблагхои умумии пули ва молхое,ки барои фуруш пешниход кардаи мол иборат
мебошанд.
370.Харочоти асоси-харочоте,ки ба хачми истехсоли махсулот вобаста мебошанд.
371.Конунхои махсулоти иктисоди-конунест,ки мансуби ягон шакли махсуси хочагидори дар доираи зи-
нахои рушди мушахас тагири амали медиханд.
372.Конуни асосии иктисоди-конуне,ки мансуб ба ягончиз мебошад,ки дар ин ё он зинахои рушди иктисо-
ди баряшон мухити мухимтарини амалиёт.
373.Конуни умумияти иктисоди-конуне мебошад,ки новобаста ба сурат ва хусусиятхои даврахои таърихи
дар хамаи зинахои рушди иктисоди амал мекунад.
374.Дуополия-агар бозор байни ду тавлидгар таксим шуда бошад.
375.Хамгироии уфуки-хамчун кулли муносибатхо оиди ба кам иттиход шудани фирмахо дар чорчубаи
фаолияти якхелаи бизнес сурат мегирад.
376.Хамгироии амуди-шакли ба хам пайвастшавии корхонахое мебошад,ки онхо барои ичро намудани ама-
лиётхо лоихаи алокаманд гардонидаанд.
377.Хамгироии дивриефикатсиони-яке аз шаклхои хамгироии уфуки буда раванди ба хам якшавии корхо-
нахои аз чихати технологи гуногун ва ба хам алокамандиро муттахид мекунад.
378.Воситахои гардон-воситахоеро меноманд,ки барои аз нав баркарор кардани раванди гардиши фондхо
ва дар шакли кулли истифода карда мешавад.
379.Воситаи гардони барнома-захирахои истехсолии ашёи хом ва масолехи истехсоли неъматхои истех-
солию хадамот ва гайра дохил мешаванд.
380.Вакти истехсол-вакте мебошад,ки восита ва предметхои мехнат мустакилона дар доираи истехсолот
банд мешаванд.
381.Ремаркетинг-эхёкунандаи раванди такозои фурудраванда.
-12-
382.Маркетинг-яке аз намудхои фаолияти инсони мебошад,ки бо воситаи мубодила эхтиёч ба талаботи ин-
сони конеъ гардонида мешавад.
383.Маркетинг ва максадноки-яке аз шаклхои замонавии мураккаб ва бисёрчонибаи он мебошад.
384.Маркетинги олави-намудхои хамаи молхо пахн карда як намуди мол ва харидани онхо чалб намудани
шумораи зиёди харидорону намояндагон чалб карда мешавад.
385.Маркетинги конверсиони-тарзи ба хисобгирии такозои манфии бозор ва андешидани тадбирхо оиди
танзими он.
386.Маркетинги хавасманди-тарзи бозоре,ки камбудии такозоро чудо мекунад.
387.Маркетинги вусъатдиханда-шакли бозоре,ки барои дарч ва муаян кардани такозои нихони ва табди-
лотдодани он бо раванди вокеи.
388.Демаркетинг-дарчкунандаи раванди такозои фавкулпастраванда.
389.Маркетинги мукобилиятнишондиханда-дарчкунандаи раванди такозои зараррасони камшаванда.
390.Муташанили пироя-ки хамчун мутахасиси сохаи менечмент баъзе ба чои сохибкори вазифаи идораи
корхонаро ба душ мегирад.
391.Инистутхои давлати-хамчун шароити баробари хукуки метавонад ба фаолияти муносибатхои ба воси-
таи нархгузори дар ин имтиёз таклифхои муфид фармоишхои хукумат навсози ва навтачхизоти м\д.
392.Сохибкори инфироди-фаолияте мебошад,ки асосан аз чониби як шахси алохида ташкил карда мешавад
393.Шакли рафти комил-дар асоси як шудани ду тараф аз он зиёдтар сохибкор ё худ корхона сурат мегира
394.Ш.Д.М.М-онхо дар шакли чамъият таъсис шуда сармояи уставколии он ба хисоби муаян таксим к\м.
395.Ширкатхои сахми-яке аз шаклхои сахмгири колегтиви ба хисоб рафта хамчун шахсияти хукуки дар
асоси устави ширкат,ки дар он вазифа ва максади нихои он нишон дода мешавад.
396.Сахмияи илми-сахмияе мебошад,ки хангоми аз як мошин ба мошини дигар гузоштани микдор ва
меёри сахмия ба каяд гирифта мешавад.
397.Сахмияи имтиёзнок-сахмияе мебошад,ки даромад аз онхо гирифта шуда ба таври махсус кайд карда
шуда ба молики он хукук дар навбати аввал онхоро таъмин мекунад.
398.Ширкати сахмияи баста-ширкате мебошад,ки сахмияи онхо аз чониби микдори махдуди иштирокчиё-
ни он харида мешавад.
399.Ширкати сахмияи кушода-дар акси хол агар сахмияи ширкат бо таври номахдуд ва воситаи бузургихо
ё худ воситаи дигар аз чониби субиектхои бозори ба даст оварда шавад.
400.Ширкати холдинги-дорои пакети назарии сахмияи чандин ширкатхои сахоми мебошад.
401.Ширкати духтори-ширкатеро меноманд,ки сазоиши онхоро холдинг харида метавонад.
402.Fos-хамчун накшаи ибтидоии он андеша эхё ва бунёд кунии фаолияти муаяни самтхои кори густариши
он ё худ дигар карда мешавад.
403.Бизнеси миёна-хамчун фаолияти корхонахои миёна дар солхои гуногуни хочагии халк амал мекунад.
404.Бизнеси калон-нисбат ба бизнеси хурд ва миёна устувортар буда дар иктисодиёт мавкеи асосири ишгол
мекунад.
405.Харочоти истехсоли-кулли таърифотхо мебошад,ки мустакилона дар раванди истехсолот оиди тавлиди
хадамот истифода карда мешавад.
406.Мукоиса-хамчун воситаи ба хам киёскуни киматхои неъматхои гуногун мебошад.
407.Нархи яаклухтфуруши-нарххое,ки ба партияхои калони молхо ба воситаи савдои яклухт харид фуруш.
408.Камунизим-таълимоти сотсиалистие,ки ба асархои Карл Маркс асос ёфтааст.
409.Коргари беихтисос-истехсол ба коргарони мансубест ки дорои моликияти нихоят умуми мебошад.
410.Корпартои-боздоштан бо максади ба кабули штатхои касаба мачбуркунии маъмурият.
411.Корхонаи пушида-корхонае,ки дар он барои киро шудани узвият ва иштироки касаба хатми мебошад.
412.Маблаги дохили-чунин маблагхои фоиданоке мебошанд,ки аз манбахои дохилии фирма ба даст меоянд
413.Маблагхои пардохти конун-маблагхое,ки ба хисоби карз кабул карда мешаванд.
414.Махсус гузарони-истехсолоти мачмуи махдуди махсулот дар нархи минтака ва ё мол.
415.Махсулот-мол ё хизмате,ки ба ивази ягон чиз ба даст оварда мешавад.
416.Махсулои аввалия-махсулоте,ки бе нишонаи савдо ва тамгаи фабрикахо фуврухта мешаванд.
417.Махсулоти умумидохили-арзиши чамъи молхо ва хизматхое,ки дар худуди хочаги мебошанд.
418.Тахлили мусби-тахлили иктисодие,ки ба муаян намудани сабаб ва натичахо сарукор дорад.
419.Махсули мобайни-молу чизхое мебошанд,ки то ба харидорони нихои расидан якчандбор хари-
дуфуруш ё коркард карда мешаванд.