Скремблер ва истифодаи он дар сохторҳои қудратӣ

Нақша:

1. Скремблер-рамзбандии нутқ.
2. Реҷаҳои рамзнависӣ дар таҷҳизоти скремблер.
3. Истифодаи ин таҷҳизот дар шӯъбаи кофтукови ҷиноятӣ.

Скремблер – аз калимаи англиси гирифта шуда маънояш рамзнависи кардан мебошад. Скремблер – ин механизми рамзбандии нутк мебошад,ки, дар системаи алокаи телефони истифода мешавад. Рамзбанди ба воситаи чудо кардани спектри сингнали овози ба кисмхо (поддиапазонхо) ва инверсияи такроршавии хар як аз ин кисмхо ичро карда мешавад. Инвенсияи такроршави бо гардиши диапазонхо дар атрофи баъзе нуктахо баробарахмият мебошад, барои хамин дигаргуншавии такроршави (частота) дар дохили поддиапазон ба амал меояд ва частотахои баланди даруни поддиапазон ба паст ва паст ба балад табдил меёбанд, Частатахое, ки нисбати онхо чудокунии (разбиение) спектри сигнали нутк ба амал меояд, нуктаи чудокуни е ки шиканиш номида шуда, мумкин аст, ки навишта гирифта шавад дар холате, ки хангоми гуфтугу тагирдихи байни режимхои рамзнависи ба амал наояд ё ки хамчун дар яке аз чахор имконияти мавчудаи ахмиятдор, ки хангоми гуфтугу абонентхо байни режимхо пайваст шаванд, кабул карда мешавад.

Барои он, ки рамзбандии нутк шунида шавад, ки объект бо ки сухбат карда истода аст,рамзбандии алгоритми хам барои тарафи кабулкунанда ва хам барои тарафи фиристонада зарур аст. Дар ин холат чараёни рамзбанди ба амал меояд. Рамзбандии нутк бо тарзи мутакобилаи скремблер дар он сурат ба амал меояд, ки як нуктаи шиканиш хам дар механизми тарафи фиристонанда ва хам кабулкунанда ихтихоб карда шуда бошад

Имрузхо барои ба рамз навиштани маълумотхо ба таври мавсеъ 3 намуди шифраторхо истифода бурда мешаванд: шифраторхо дастгохи, дастгохи-програмави ва програмави. Фарки асосии онхо на танхо ба усулуи дастрас намудани маълумот ва дарачаи эътимодноки мухофизати маълумоти ба даст омада мебошад инчунин нархашон хам барои истифодабарандагон хамчун фактори интихоб шуда метавонад. Аз хама арзонтари дастгохи ба рамз навиштани маълумот ин дастгохи програмави мебошад ва баъди он дастгохи програмави-дастгохи ва дар охир дастгохи аз хама кимат ин дастгохи аппарати (дастгохи) мебошад.

Вактхои охир доираи истифодабарии асбобхои рамзбанди кунанда ба дарачае паст шудааст. Ин пеш аз аз он дарак медихад, ки фиристодани маълумотхое, ки нисбати онхо чуни алгоритмхои ихтироъ карда шудааст кам ба назар мерасад. Амалан дар хама чо дар системаи муосир алокаи комуникатсияе истифода бурда мешавад,ки барои нигох доштани махфият рамзи гаргарави (блочные) истифода бурда мешавад. Ва дарачаи криптикавии онхо аз дарачаи криптикавии скрембрелхо хело хам баланд мебошад.

Аслии рамзбанди (скремблирования) дар дар муддати кутох дигаргун намудани ситстемаи гузариши басти маълумот мебошад. Амалан ягона операцияе, ки аз тарафи он истифода бурда мешвад ин XOR – «побитное исключающееИЛИ» мебошад. Гузариши паралелии информация ба скремблер бо воситаи коидаи муайян потоки бит – поток (чараёни) рамзбанди шударо хосил менамояд. Хам ба рамз навиштани бевосита ва хам мутакобила бо гузоштани ХОR- ба рамз ифодакунандаи пайдархами ба сарчашма ба амал меояд. Ба вучуд омадани давомнокии бит-и бо рамз ифодашавада (кодирующей последовательности бит) аз каме маълумоти аввали ба тарзи занчири хамчун калид ба маълумоти алгоритмии оянда ба амал меояд. Аз навишта гирифтани бит-и дар даст буда маълумоти муаяйн ихтихоб карда шуда бо воситаи ХОR бо хам пайваст карда мешавад. Хамаи разрядхо ба 1 бит гечонида (сдвигаются) мешаванд рамзхо хозир ба даст омада бошанд («0″ё»1») ба разрядхо озоди хурд чоба чо гузошта мешаванд. Аломатхои ба разряди аз хама калон буда то гечонидан, ба давомнокии бо рамз ифодашаванда хамчун бит-и оянда мешаванд.

Адабиётҳои истифодашуда:

1. А.О. Цуканова, С.Б. Смирнов «Экономика защиты информации» Учебное пособие – СПБ ГУИТМО, 2007 — 259 с.
2. Е.В. Бережная, В.И. Бережной «Математические методы моделирования экономических систем» Учебное пособие – М.: 2003,, 386 с.
3. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи маълумотҳое, ки сири давлатиро ташкил медиҳанд» Душанбе, 10.05.2002 с.
4. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи иттилоот» Душанбе, 10.05.2002 с.
5. В. Жельников. Криптография от папируса до компьютера. – М., ABF, 1996.
6. Ульман Д. «Введение в системы базы данных» Москва: Лори 2000с. 374с.
7. Дейт К. «Введение в системы базы данных» Киев, диалетика 1998г., 784с.