Год: 2017

  • Таъсисёбии империяи Тан  соли 618.

      Таъсисёбии империяи Тан. Идораи империяи Тан. Кишоварзӣ дар империяи Тан. Империяи Тан дар асрҳои VIII—IX. Шӯриши Хуан Ҷао. Барҳам хӯрдани империяи Тан.   Империяи бузурги Тан дар аҳди Ли Ши Мин тавассути амалдорони сершумори император идора карда мешуд. Ин император барои амалдорони давлатӣ унвонҳои махсус таъсис дод. Ҳамаи амалдорон…

    Муфассалтар »
  • Таълимоти Конфутсия аз чӣ иборат аст?

    Таълимоти Конфутсия аз чӣ иборат аст? Принсипҳои асосии Конфутсия чиҳо мебошанд? Олими Хитойи қадим асосгузори конфутсийчигӣ. Ақидаҳои муҳимтарини конфутсия дар китоби “Сӯҳбатҳо ва муноқишаҳо” (Лунь юй) ифода ёфтаанд. Мафҳуми асосии ахлоқию сиёсии таълимоти К.жень (инсондӯстӣ) аст, ки асоси онро ҳурмат ва эҳтироми калонсолон, ҳурмати ҷову макон ва садоқат ба давлат…

    Муфассалтар »
  • Илм ва дини Чини Қадим

    Таълимоти Олими Чини қадим Конфутсий. Дини Чини Қадим. Чиниёни қадим табиат, хусусан замину кӯҳҳо, инчунин офтобу моҳтоб ва сайёраҳоро мепарастиданд. Дар асрҳои VI-V пеш аз милод таълимоти динию фалсафие ба вуҷуд омад, ки он асосан дини нави чиниҳо гардид. Асосгузори таълимот олими бузурги Чин Конфутсий буд. Конфутсий соли 551 пеш…

    Муфассалтар »
  • Маданияти Чини Қадим дар ҳазорсолаи I пеш аз милод

    Хат ва илм дар Чини Қадим. Илми таърих дар Чини Қадим. Дар Чин дар ҳазорсолаи I пеш аз милод, давлати марказиятнок ташкил ёфт. Барои ҳамин дар ин мамлакат ба хат эҳтиёҷ пайдо мешавад. Барои идора кардани давлат чӣ дар марказ ва чӣ дар маҳалҳо одамони соҳибмаълумот лозим буданд. Чиниҳо хати…

    Муфассалтар »
  • Ислоҳоти Ван Ман дар Чин ва шӯришҳои халқӣ.

    Ислоҳоти Ван Ман дар Чин. Шӯришҳои халқӣ дар Чин.   Дар ин давра аҳволи халқи меҳнаткаш сол то сол вазнинтар мешуд. Ин ҳолат иқтидори империяи Хонро суст мекард. Дун Чжун-Ши ном шахси донишманд таклиф пешниҳод намуд, ки ба амалдорон камтар замин дода шавад. Қатли ғуломон манъ гардад. Соҳиби намаку оҳан…

    Муфассалтар »
  • Чин дар замони империяи Син.

    Дар асрҳои VIII-XII пеш аз милод давлати Чжоу рӯ ба таназзул ниҳода, барҳам мехӯрад. Дар ҳудудҳои он мулкҳои алоҳида-вилоятҳои зиёди мустақил ташкил меёбад. Дар байни онҳо Син пурқуввату калонтарин буд. Дар зарфи қариб 100 сол ҳокимони Син барои дар тамоми Чин ҳукмрон шудани худ мубориза бурданд. Оқибат ба Чжен ном…

    Муфассалтар »
  • Идораи давлатии давлати ғуломдории Чжоу дар Чини қадим.

    Идораи давлатии давлати Чжоу. Назорати низоми обёрии давлати Чжоу.   Чжоу давлати ғуломдорӣ буд. Дар давраи Чжоу дар Чини қадим ҷамоаи деҳотӣ вуҷуд дошт, ки он барои идораи давлат хеле мусоид буд. Агар ягон шахси ҷамоа аз ӯҳдаи пардохти андоз набарояд, онро аз андози дигари ҷомеа меситонданд. Давлат соҳиби мутлақи…

    Муфассалтар »
  • Тараққиёти хоҷагӣ ва тиҷорат

    Тараққиёти хоҷагӣ дар Чин. Тиҷорат дар давлати Чжоу.   Дар давраи мавҷудияти давлати Чжоу кишоварзӣ машғулияти асосии аҳолӣ буд. Чорводорӣ дар ҳамон музофотҳое тараққӣ кард, ки барои ин кор шароити мусоид дошт, хусусан дар ноҳияҳои куҳӣ ва наздикӯҳӣ . ба чорводорӣ амалдорони махсус назорат мекарданд. Шоҳони Чжоу ба асппарварӣ аҳамияти…

    Муфассалтар »
  • Чинро муттаҳид кардани подшоҳи Цан

    Подшоҳии Чжоу. Ташкил ёфтани подшоҳии Цин Давлати қадимтарини Чин  Шан-Ин мебошад. Ташкилшавии он ба асрҳои 18-12 пеш аз милод рост омадааст. Тахминан 1400 сол пеш аз милод гуфта мешавад дар сарчашмаҳои  қадими Чин; пешво-Пан Ген қабилаи худро ба Анян меорад ва дар соҳили дарёи Хуанхэ бо номи Шан шаҳри калоне…

    Муфассалтар »
  • Табиат ва аҳолии Чини Қадим

    Дар қисми ҷанубӣ-шарқии Осиё, яке аз мамлакатҳои бузургтарини дунё – Чин воқеъ гардидааст. Қисми ғарбии Чин кӯҳсор мебошад. Дар он тобистон кӯтоҳ ва гарм буда, зимистонаш хунук ва дароз мебошад. Кӯҳҳо ва суфакӯҳҳои Чин аз маъданҳо, ангиштсанг ва дигар канданиҳои фоиданок бой мебошанд. Дар қисми шимолӣ шарқии Чин ҳамвории бузурги…

    Муфассалтар »
  • Вазъи ҷуғрофии Чин

    ЧИН Вазъи ҷуғрофии Чин. Вазъи сиёсӣ-иқтисодӣ ва иҷтимоии Чин. Чин дар қисми Марказӣ ва Шарқии Осиё ҷойгир гардидааст. Дар шарқ ва ҷанубу шарқии соҳилҳои мамлакатро баҳрҳои Бохай, Зард, Чини Шарқӣ ва Ҷанубии Чин (дарозии он 18-ҳазор км) иҳота намудааст. Сарҳади хушкии Чин аз ҳама дарозтарин дар ҷаҳон маҳсуб дониста шуда…

    Муфассалтар »
  • Тарзи рафтор дар ҷойҳои ҷамъияти

    Махорати рафтор дар чойхои чамъиятй — як чихати эстетикаи рафтори одам буда, конуну коидахои одоби худро дорад. Асоси онхоро рафтори хоксорона, мулоим дар театр, кинотеатр, намоишгоххо, суратхона, клубу касрхо, хонахои истирохдт, богх,о ва дигар ч,ойх,ои чамъиятй ташкил медиханд. Эстетикаи рафтор дар чойхои чамъиятй хануз дар чй зох,ир мегардад? Х,ануз Гёте…

    Муфассалтар »
  • Одоби  хӯрдани таом ва нӯшидани  нӯшокиҳо.

          Ороиши дастархони миллӣ ва мизи аврупоӣ.  Ороиши дастархони миллӣ ду вазифаи асосиро иҷро мекунад. Вазифаи аввал ин вазифаи  этикӣ ва вазифаи дигар — вазифаи биологӣ ба ҳисоб меравад. Вазифаи аввал. Халқи тоҷик миёни дигар халқҳо  бо ороиши дастархони миллии худ шӯҳрат дорад. Мардуми мо ба ороиши дастархон диққати махсус…

    Муфассалтар »
  • Одоби  меҳмоннавозӣ

     Намудҳои  қабул  ва  қоидаҳои  рафтор  дар  онҳо . Халқи тоҷик ҳамчун халқи инсондӯст, раҳмдил, таҳаммулгаро ва меҳмоннавоз дар миёни халқҳои дигар машҳур мебошад. Ин хислат дар расму оини мо аз қадимулайём вуҷуд дошт ва бо тариқи анъана то ба имрӯз давом дорад. Меҳмону меҳмоннавозӣ иззату икроми зиёдеро талаб мекунад, бинобар…

    Муфассалтар »
  • Одоби  сӯҳбатҳои  телефонӣ

      Калима , ибора ва услуби  сӯҳбати  телефонӣ . Талабот оид  ба гузаронидани сӯҳбати  телефонӣ Истифодаи таҷҳизоти гуногуни техникӣ дар ҷаҳони муосир яке аз воситаҳои асосӣ дар муоширати ҳаррӯзаи одамон гаштааст. Бешубҳа, техника ва технология имрӯз дар тамоми соҳаҳои зиндагӣ ёвари беназири инсонанд ва истифода аз онҳо омили асосии рушди…

    Муфассалтар »
  • Симои зоҳирӣ.ҳусни рафтори расмӣ ва сиёсӣ

    Маданияти  низоми  либоспӯшӣ.симои . Симои зоҳирии инсон маъмулан таасуроти нахустин ва муҳимро боқӣ мегузорад. Бо он ки шинохти беҳтар ва амиқтари сират ва ҷаҳони мураккаби ботинии инсон, дарки мазмуни арзишҳои маънавӣ ва идеалҳои зиндагӣ ва бахусус, кӯшиши табии шинохти ҷавҳари инсон сабабгори нисбатан ва тадриҷан хира гардидани таассуроти симои зоҳирӣ,…

    Муфассалтар »
  • Одоби сӯҳбат ва маданияти нутк

    Салом ҳамчун аломати  эҳтиром. Ташрифҳои расмӣ Гӯш фаро додан ба ҳамсӯҳбат, сари вақт ва вокуниши дуруст ба суолҳои ӯ ва боназокат (мулоим, боадабона) посух  гуфтан ба онҳо-муҳинтарин унсури фарҳанг аст. Ҳангоми сӯҳбати дӯстона одатан яке сӯхан мегӯяд ва дигарон оромона ба он гӯш фаро медиҳанд. Зиёда аз ин танҳо ҳамон…

    Муфассалтар »
  • Одоби муколама ва музокирот

    Нақша Муколама ва музокирот дар шаклҳои гуногун.   Муколама ва музокирот дар шаклҳои гуногун (кори, расми, ғайрирасми, давлати ва ғайра) ва дар доираи фарогири худ (дуҷониба, сеҷониба, бисёрҷониба) навъҳои хоси мулоқоти сиёси ва тарзҳои маъруфтарини пешбурди фаъолияти дипломати ва байналмилали мебошанд. Дар онҳо талаботи умуми ва кули одоби муошират ва…

    Муфассалтар »
  • Меъёрҳои асосии ахлоқи инсон

    Ҳар як илм дорои меъёрҳои хосу муайяни худ мебошад. Фалсафаи ахлоқи низ дар худ меъёрҳои хосаи санҷиши рафтору кирдори одамонро, ки ба воситаи онҳо ҳукм ба хуби ва бади мешавад, ғунxонида аст. Агар тифле ва ё шахсе кори хуб ва ё бадеро анҷом диҳад, мо дар сатҳи худ ва ҷомеъа…

    Муфассалтар »
  • Ҳусни рафтори расми ва сиёси

    СИМОИ ЗОҲИРИ Симои зоҳирии инсон маъмулан таасуроти нахустин ва муҳимро боқи мегузорад. Бо он ки шинохти беҳтар ва амиқтари сират ва ҷаҳони мураккаби ботинии инсон, дарки мазмуни арзишҳои маънави ва идеалҳои зиндаги ва бахусус, кӯшиши табии шинохти ҷавҳари инсон сабабгори нисбатан ва тадриҷан хира гардидани таассуроти симои зоҳири, либос, манераҳо…

    Муфассалтар »
  • Илми ахлоқ ва масъалаҳои асосии он

    Нақша Таърихи фарҳанг ва фалсафаи пешгузаштагони халқамон. Шояд дар таърихи фарҳанг ва адабиёти ягон кишвар ин қадар ба масъалаи ахлоқи инсон даст назада бошанд, чуноне ки дар таърихи фарҳангу фалсафаи пешгузаштагони халқамон. Ин пирони хирад аз бар кардани илми ахлоқро, ки аз пояҳои асосии саодати иҷтимои аст нисбат бар дигар…

    Муфассалтар »
  • МУНОСИБАТИ    СИЁСАТ ВА АХЛОҚ

    Нақша Муносибати байниҳамдигарии сиёсат ва ахлоқ, Яке аз масъалаҳои муҳими илми сиёсиро масъалаи муносибати байниҳамдигарии сиёсат ва ахлоқ, баҳамтаъсиррасонии сиёсат ва соҳаҳои дигари ҳаёт, доираи таъсиррасони ва нуфузи сиёсат ташкил медиҳад. Дар сиёсат арзишҳои ахлоқию маънави нақши муҳим доранд. Таърихи тамаддун нишон медиҳад, ки мутафаккирон дар сиёсат ва давлатдори ба…

    Муфассалтар »
  • ТАЪЛИМОТҲОИ АХЛОҚИЮ СИЁСИ 

    Нақша 1. Аввалин таълимотҳои ахлоқию сиёси дар Шарқи қадим. 2. Буддоия  яке аз динҳои ҷаҳони 3. Масъалаҳои давлатдори дар таълимоти Зардуштия 4.Масъалаҳои одобу ахлоқ дар таълимоти  Зардуштия Конфутсия химоягари манфиати гуломдорон Фаъолияти ҷамъоаҳои буддои дар кишварҳои гуногун Пайдоиш ва инкишофи таълимотҳои ахлоқию сиёси ба ташаккули аввалин давлатҳо дар Шарқи қадим—…

    Муфассалтар »
  • Мафҳуми одоб (этикет)

    Нақша Усул, меъёр ва арзишҳои иҷтимои, маънави ва ахлоқи Навъҳо ва шаклҳои гуногуни одоб (этикет) Ташаккул ва инкишофи ахлоқии мардуми форсигӯ Усул, меъёр ва арзишҳои иҷтимои, маънави ва ахлоқи натиҷаи ташаккули тулонии табии ва қонунии инсон ва ҷомеаи инсони мебошанд. Бидуни онҳо шарти муҳимтарини ҳастии иҷтимоии инсон-муошират ва равобити гуногуни…

    Муфассалтар »
  • Мафҳуми этика ва ахлоқ

    Нақша 1.Мафҳуми этика ва ахлоқ Алоқаи фанни этика бо фанҳои дигар 2.Андешаҳои мутафаккирон оиди ахлоқ Этика аз забони  (юн. ethika, аз etos-расм, хулқ, хислат), гирифта шуда маънои хулқшиноси-ро дорад, ки масъалаҳои ахлоқиро меомӯзад. Он  яке аз фанҳои таълимии фалсафи ва ҷомеашиноси ба ҳисоб меравад. Мафҳуми этикаро бори аввал мутафаккири юнони…

    Муфассалтар »
  • Соҳаҳои модӣ ва маънавии ҳаёти ҷомеа

      Ҷомеа  як навъ маҷмуи таърихан ташаккулёфтаи одамонест, ки бо ҳамдигар тавассути фаъолияти муштаракашон барои расидан ба аҳдофи барояшон умумӣ алоқаманданд ва дар ин раванд байни онҳо муносибатҳои муайяни истеҳсолӣ ташаккул меёбад. Сохтори ҷомеаро маҳз муносибатҳои гуногунранги дар раванди фаъолияти муштарак шаклгирифтаву табақабандона бунёдшудаи байни одамон ташкил медиҳанд. Ҷомеа чун…

    Муфассалтар »
  • Ҷамъият. Моҳити мафҳуми ҷамъият.

      Ҳамбастагии ҷамъият ва табиат. Хусусияти баррасии ва методологии масоили бахамтаъсиррасонии табиат ва ҷомеа ба зарурияти дарки масъалаҳое алоқамандӣ дорад, ки дар маҷмуъ метавон дар шакли зерин тасвир намуд: ҷомеа дар ташкил ва рушди материя, характер ва қонуниятҳои  умумии равобити байни табиату ҷомеа:         таносуби қонуниятҳои табиӣ ва чамъиятӣ дар равобити…

    Муфассалтар »
  • Мафҳуми озодӣ ва ихтиёри инсон

      Барои инсон аз озодӣ дида дигар арзиши азизтару болотаре нест. То имрӯз ду фаҳмиш дар бораи озодӣ вуҷуд дорад. Ба маънои маҳдуд озодӣ худмухтории инсон, мустақилияти ӯ ва  фишор наовардан ба он аст. Ин фаҳмиши на умумию мутлақ ва бе сабаб муайян кардани озодӣ аст. Вале дар олам ягон…

    Муфассалтар »
  • Маънои ҳаёт ва  рисолати инсон

      Маънои ҳаёт масъалаест, ки ҳамеша барои инсон пеш меояд, ҳам вақти кору амалӣ муқарарии ҳаррӯза, ҳам вақти  маърифати талаботу манфиатҳо, ҳам вақти андешарониҳо дар хусусӣ зиндагии кунунӣ ва ояндаи наздику дури он… Инсон ҳамеша дар андешаи он аст, ки барои чӣ ӯ зиндагӣ мекунад, ҳол он ки ӯро дар…

    Муфассалтар »
  • Масъалаи инсон, шахсият дар фалсафа

      Инсон шакли махсуси вуҷудият, зинаи олии инкишофи мавҷудоти  зинда дар рӯи Замин, субъекти протсессҳо ва муносибатҳои ҷамъиятӣ, эҷодкору қувваи ҳаракатдиҳандаи таърих ва бунёдгари маданият аст. Инсон намуди биологии иҷтимоишуда аст. Инсон падидаи беназиру  пурасрори эволютсияи табиӣ ва  таърихӣ аст. Табиати инсон чигуна аст, моҳияти инсонии вай чи тавр сурат…

    Муфассалтар »