Фанни Ҳуқуқ ва давлат
Рефератхо ва лексияхои точики аз фанни Ҳуқуқ ва давлат
-
Субъектҳои ҳуқуқи байналхалқӣ
Субъекти ҳуқуқи байналхалқӣ гуфта иштирокчиёни муносибатҳои ҳуқуқи байналхалқиро меноманд, ки дорои қобилияти ҳуқуқдорӣ ва амалкунии байналхалқӣ буда, соҳиби ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои байналхалқӣ буда, дар коркард ва амалигардонии меъёрҳои ҳуқуқи байналхалқӣ метавонанд бевосита иштирок намоянд. Дар илми ҳуқуқи байналхалқӣ нишонаҳои зерини субъекти ҳуқуқи байналхалқиро пешниҳод менамоянд: Субъектони ҳуқуқи байналхалқӣ дорои қобилияти…
Муфассалтар » -
Сарчашмаҳои ҳуқуқи байналхалқӣ
Дар назарияи ҳуқуқӣ дар зери мафҳуми сарчашмаи ҳуқуқ шакли зоҳирии ифодаёбии меъёрҳои ҳуқуқро мефаҳманд, яъне сарчашмаҳои ҳуқуқ ин санадҳо ё ҳуҷҷатҳое мебошанд, ки дар он қоидаҳои рафтори субъектони ҳуқуқ мустаҳкам гардиданд. Мисол, Конститутсия, қонун, кодекс, қарор ва монанди инҳо. Барои он ки субъектони ҳуқуқ донанд ҳангоми ворид шудан ба ягон…
Муфассалтар » -
Принсипҳои ҳуқуқи байналхалқӣ
Принсипҳои ҳуқуқи байналхалқӣ гуфта асосҳо ва ғояҳои роҳбарикунадаи фаъолияти субъектҳои ҳуқуқи байналҳалқӣ меноманд, ки табиати асосии ҳуқуқи байналхалқиро баён намуда, нисбати меъёрҳои ҳуқуқи байналхалқӣ қувваи баланди ҳуқуқӣ доранд. Ба принсипҳои асосии ҳуқуқи байналхалқӣ хусусиятҳои зерин хос аст: Принсипҳои асосии ҳуқуқи байналхалқӣ қисми таркибии меъёрҳои ҳуқуқи байналхалқӣ ба ҳисоб мераванд. Принсипҳои…
Муфассалтар » -
Намудҳои (тартиби) иҷрои ҷазои ҷиноятӣ
Тартиби иҷрои ҷазои ҷиноятӣ вобаста ба ҷазоҳое мебошад, ки ҷанбаи таъсири ислоҳи доранд, яъне дар ҷараёни иҷро ва адои онҳо ба маҳкумшудагон таъсири ислоҳи расонида мешавад. Ҷазои маҳрум сохтан аз озоди, корҳои ислоҳӣ, маҳдуд кардан дар хизмати ҳарбӣ, маҳдуд кардан аз озодӣ ва нигоҳ доштан дар қисми ҳарбии интизомӣ ба…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва предмети ҳуқуқи байналхалқӣ
Дар илми ҳуқуқшиносӣ ду навъи низоми ҳуқуқиро фарқ менамоянд – низоми ҳуқуқии байналхалқӣ ва низоми ҳуқуқии дохилидавлатӣ. Ҳуқуқи байналхалқӣ ба монанди ҳуқуқи дохилидавлатӣ аз қоидаҳои ба ҳама ҳатмӣ иборат буда, ба соҳаҳо ва институтҳои ҳуқуқи тақсим карда мешавад. Мисол, низоми ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз соҳаи ҳуқуқи конститутсионӣ, маъмурӣ, соҳибкорӣ, гражданӣ,…
Муфассалтар » -
Муносибатҳои ҳуқуқи иҷрои ҷазои ҷиноятӣ
Вобаста ба соҳаҳои ҳуқуқ дар ҷамъият муносибатҳои ҳуқуқи конститутсионӣ, маъмурӣ, гражданӣ, меҳнатӣ, оилавӣ ва ғайра ҷудо мешаванд ва ҳар як соҳаи ҳуқуқ муносибатҳои ҳуқуқии алоҳидаро ба танзим медароранд. Яке аз ин муносибатҳо, муносибатҳои ҳуқуқи иҷрои ҷазои ҷиноятӣ мебошад, ки аз тарафи меъёрҳои ҳамин соҳа яъне, ҳуқуқи иҷрои ҷазои ҷиноятиӣ ба…
Муфассалтар » -
Принсипҳои ҳуқуқи иҷрои ҷазои ҷиноятӣ
Ҳуқуқи иҷрои ҷазои ҷиноятӣ ҳамчун соҳаи ҳуқуқ дорои принсипҳои ба худ хос мебошад, ки ин принсипҳо дар конститутсия ва қонунгузории иҷрои ҷазои ҷиноятӣ муқарар шудаанд. Принсипҳои ҳуқуқи иҷрои ҷазои ҷиноятӣ он идеяҳои роҳбарикунандае фаҳмида мешавад, ки дар асоси онҳо меъёрҳои ҳуқуқи иҷрои ҷазои ҷииноятӣ амал мекунанд. Принсипҳои ҳуқуқи иҷрои ҷазои…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва сарчашмаҳои ҳуқуқи иҷрои ҷазои ҷиноятӣ
Ҳуқуқи иҷрои ҷазои ҷиноятӣ ҳамчун соҳаи мустақили ҳуқуқи Ҷумҳурии Тоҷикистон, аз маҷмуи меъёрҳои умумӣ ҳатмии давлат иборат мебошад,ки аз ҷониби мақомоти олии қонунгузор қабул карда шуда, муносибатҳои ҷамъиятиро вобаста ба иҷро ва адои ҷазои ҷиноятӣ ба миён омадаро танзим месозад. Ҳуқуқи иҷрои ҷазои ҷиноятӣ бо се мазмун аҳамияти ба худ…
Муфассалтар » -
Субъектони мурофиа ҷиноятӣ
Мо таърифи умумии субъектони ҳуқуқро ба инобат гирифта ҳамаи шахсони дорои ҳуқуқу ӯҳдадориҳои мурофиаи ҷиноятӣ доштаро ҳамчун субъекти мурофиаи ҷиноятӣ этироф менамоем. Субъекти мурофиаи ҷиноятӣ гуфта, мақомотҳои давлатӣ, шахсони мансабдор ва дигар шаҳрвандонеро эътироф менамоянд, ки дорои ҳуқуқу ӯҳдадориҳои мурофиавӣ буда, дар мурофиаи ҷиноятӣ ҳамчун яктараф баромад менамояд. Мо субъектони…
Муфассалтар » -
Сарчашмаҳои мурофиаи ҷиноятӣ
Сарчашмаи ҳуқуқ гуфта – ин шакли зоҳирии ифодаёбии бо тартиби муқарраргардида қабул шудаи меъёри ҳуқуқро меноманд, ки иҷроиши он ҳатмӣ мебошад. Зери мафҳуми сарчашмаҳои мурофиаи ҷиноятӣ мо санадҳои меъёри ҳуқуқиеро дар назар дорем, ки дар он меъёрҳои ҳуқуқ муносибатҳои мурофиавиро муқаррар намуда, онҳоро ба танзим медароранд. Дар низоми қонунгузории ҶТ…
Муфассалтар » -
Давраҳои мурофиаи ҷиноятӣ
Ҳама гуна ҳаракатҳои мурофиавӣ оид ба парвандаҳои ҷиноятӣ ба таъинот ва вазифаҳои мурофиаи судии ҷиноятӣ тобеъ карда шуданд ва аз баски истеҳсоли ин ё он қарор, ҳукм, содир намудани ҳаракатҳои пайдарҳами мурофиавиро тақозо менамояд, бинобар ҳамин низом ва давраҳои (марҳилаҳои) он дар мурофиаи ҷиноятӣ ногузир аст. Давраҳои (марҳилаҳои) мурофиаи ҷиноятиро…
Муфассалтар » -
Принсипҳои мурофиаи ҷиноятӣ
Доир ба мафҳуми принсипҳои мурофиаи ҷиноятӣ се ақида мавҷуд аст: гурӯҳи якуми олимон андеша дорад, ки принсипҳо ин ғояҳои роҳбарикунандаанд ва таз ин лиҳоз муҳтоҷи аз ҷониби ҳуқуқ барқароркуниро надоранд. Ба ақидаи гурӯҳи дигар, танҳо ҳамон ғояҳои роҳбарикунанда ба ҳайси принсипи мурофиаи ҷиноятӣ шинохта мешаванд, агар онҳо аз ҷониби меъёри…
Муфассалтар » -
Мафҳум, предмет, муносибат ва функсияҳои мурофиаи ҷиноятӣ
Фаъолияти мақомоти таҳқиқ, тафтишот, суд оид ба тафтиш, баррасӣ ва ҳаллу фасли парвандаҳо хусусияти оммавӣ-ҳуқуқӣ дарад. Ҷиноят ҳамчун зуҳуроти номатлуби ҷомеа ба шахсият, ҳуқуқу озодиҳои ӯ, ба тартиботи ҷамъиятӣ ва давлатӣ зарар расонида, ба фаъолияти пурсамари аъзонёни ҷомеа халал мерасонад. Аз ин лиҳоз аз тарафи давлат мақомотҳои махсуси ваколатдоре созмон…
Муфассалтар » -
Принсипҳои мурофиаи гражданӣ
Дар қатори нишонаҳои соҳаи мустақили ҳуқуқ ба монандӣ, метод, предмет, низом ҷои махсусро принсипҳои батанзимдарории соҳаи мазкурро ишғол менамоянд. Таҳлил ва омӯзиши принсипҳо шароит фароҳам меорад, ки дар асоси он моҳият ва хусусиятҳои хоси ин ё он соҳаи ҳуқуқ муайян карда шавад. Принсипҳои ҳуқуқӣ хусусияти умумиҳатмӣ дошта, барои мустаҳкам кардани…
Муфассалтар » -
Намудҳо ва давраҳои мурофиаи гражданӣ
Намуди мурофиаи гражданӣ – тартиби махсуси баррасӣ ва ҳал намудани гурӯҳи муайяни парвандаҳои гражданӣ мебошад. Мавҷуд будани намудҳои гуногуни мурофиаи гражданӣ аз он шаҳодат медиҳад, ки барои баррасӣ дар суд парвандаҳои гуногун ворид мешавад, ки аз ҷиҳати моддӣ-ҳуқуқӣ фарқ мекунанд. Мувофиқи қонун мурофиаи гражданӣ ба чор намуд тақсим мешавад: Мурофиаи…
Муфассалтар » -
Муносибатҳои ҳуқуқи мурофиаи гражданӣ ва субъектони он
Муносибатҳои ҷамъиятӣ баъди батанзимдарории ҳуқуқӣ ба муносибатҳои ҳуқуқӣ табдил меёбанд. Бинобар ин предмети ҳӯқуқи мурофиаи гражданӣ ва муносибатҳои ҳуқуқи мурофиа гражданиро бояд дар алоқаманди дид. Муносибатҳои ҳуқуқӣ шакли асосии ба танзимдарории муносибатҳои ҳуқуқӣ шакли асосии батанзимдарории муносибатҳои ҷамъиятӣ буда, ҳамчун воситаи таъсиррасонии меъёрҳои ҳуқуқӣ ба муносибатҳои ҷамъиятӣ баромад мекунанд. Муносибатҳои…
Муфассалтар » -
Сарчашмаҳои ҳуқуқи мурофиаи гражданӣ
Мавҷуд будани сарчашмаи алоҳидаи ҳуқуқ аз он далолат медиҳад, ки ин соҳаи мустақили ҳуқуқ аст. Ба сифати сарчашмаҳои ҳуқуқи мурофиаи гражданӣ он санадҳои меъёрӣ-ҳуқуқие баромад менамоянд, ки онҳо меъёрҳои мурофиаи гражданиро дар бар мегиранд. Сарчашмаи ҳуқуқи мурофиаи гражданӣ гуфта, санадҳои меъёрӣ-ҳуқуқиеро меноманд, ки дар онҳо меъёрҳои ҳуқуқи мурофиаи гражданӣ дарҷ…
Муфассалтар » -
Мафҳум, предмет ва методи ҳуқуқи мурофиаи гражданӣ
Дар назарияи ҳуқуқ тамоми соҳаҳои ҳуқуқро чун қоида ба моддӣ ва мурофиавӣ тақсим менамоянд. Ба соҳаҳои мурофиавӣ инҳо шомиланд: ҳуқуқи мурофиаи гражданӣ, ҳуқуқи мурофиаи ҷиноятӣ, ҳуқуқи мурофиаи маъмурӣ ва ғайра. Ҳуқуқи мурофиаи гражданӣ ҳамчун соҳаи мустақили ҳуқуқ аз маҷмӯи меъёрҳои ҳуқуқие иборат мебошад, ки муносибатҳои ҷамъиятиро дар раванди баррасӣ, ҳал…
Муфассалтар » -
Ҷазо, мақсад ва намудҳои он
Ҷазо чораи маҷбуркунии давлатие мебошад, ки бо ҳукми суд таъин карда мешавад. Он нисбати шахсе, ки дар содир намудани ҷиноят гунаҳгор эътироф шудааст, татбиқ гардида, аз маҳрум ё маҳдуд кардани ҳуқуқу озодиҳои шахс, ки дар ҳамин кодекс пешбинӣ гардидаанд, иборат мебошад. Ҷазо бо мақсади барқарор намудани адолати иҷтимоӣ, ислоҳи маҳкумшуда,…
Муфассалтар » -
Ҳолатҳое, ки ҷазоро сабук ё вазнин мекунанд
Ҳолатҳое, ки ҷазоро сабук мекунанд, инҳо мебошанд: а) бори аввал содир намудани ҷиноят; б) ноболиғ будани гунаҳгор; в) ҳомиладор будан; г) кӯдакони хурдсол доштани гунаҳгор; д) бо сабаби вазнинии шароити зиндагӣ ва ё аз рӯи дилсӯзӣ содир намудани ҷиноят; е) содир намудани ҷиноят дар ҳолати ҳаяҷони сахти рӯҳие, ки сабаби…
Муфассалтар » -
Шарикӣ дар ҷиноят
Иштироки якҷояи ҷасдонаи ду ё зиёда ашхос дар содир намудани ҷинояти қасдона шарикӣ дар ҷиноят эътироф мешавад. Шарикӣ дар ҷиноят якчанд аломатхои худро дорад. Иштироки якҷояи ду ва ё зиёда шахс дар содиркунии чиноят чунин маъно дорад, ки ҳаракати шарикон дар содиркунии ҷиноят яке дигареро пурра намуда, бо мақсади содир…
Муфассалтар » -
Мафҳуми ҷиноят ва аломатҳои таркиби он
Ҷиноят ин кирдори (ҳаракат ё беҳаракатӣ) содиршудаи гунаҳгоронаи барои ҷамъият хавфнокест, ки кодекси ҷиноятии ҶТ бо таҳдиди татбиқи ҷазо онро манъ кардааст. Ин мафҳуми ҷиноят дар моддаи 17-и кодекси ҷиноятии ҶТ омадааст. Аз мафҳуми додашуда нишонаҳои зерини ҷиноят бармеоянд: 1) барои ҷамъият хавфнок будани кирдор (ҳаракат ё беҳаракатӣ); 2) рафтори…
Муфассалтар » -
Мафҳум, вазифаҳо ва принсипҳои ҳуқуқи ҷиноятӣ
Ҳуқуқи ҷиноятӣ ҳамчун соҳаи мустақили ҶТ аз маҷмӯи меъёрҳои ҳуқуқие иборат аст, ки муносибатҳои ҷамъиятии вобаста ба ҷиноят будани кирдор, сазовори ҷазо будани кирдор, ҳолатҳои сабуккунанда ва вазнинкунандаи ҷавобгарии ҷиноятӣ, инчунин ҳолатҳои дигари ба кирдори ҷиноӣ алоқаманд ва намудҳои алоҳидаи ҷиноят бавуҷудояндаро ба танзим медарорад. Вазифаҳои ҳуқуқи ҷиноятӣ аз вазифаҳои…
Муфассалтар » -
Танзими ҳуқуқии рақобат ва фаъолияти инҳисорӣ (монополистӣ) дар бозори мол
Танзими ҳуқуқии рақобат ва маҳдуд кардани фаъолияти инҳисорӣ (монополистӣ) дар бозори мол бавоситаи қонунгузории зиддиинҳисорӣ ба амал бароварда шуда, аз маҷмӯи санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ иборат аст, ки барои ба танзим даравардани қоидаҳои азнавбавуҷдоӣ ва дастгирии рақобати бовиҷдонона, огоҳонидан, маҳдуд кардан, пешгирӣ намудани фаъолияти инҳисорӣ равон карда шудаанд. Ба низоми қонунгузории…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва намудҳои субъектҳои ҳуқуқи соҳибкорӣ
Дар назарияи соҳибкорӣ дар зери мафҳуми субъекти фаъолияти соҳибкорӣ шаҳрвандон ва иттиҳодияҳои онҳо фаҳмида мешавад. Инчунин мафҳумҳои соҳибмулк, менеджер ба мафҳуми соҳибкор айният дода намешаванд. Субъекти ҳуқуқи соҳибкорӣ гуфта шахсонеро меноманд, ки соҳиби ҳуқуқ ба машғул шудан ба фаъолияти соҳибкорӣ буда, мувофиқи тартиби муқарраркардаи қонун ба қайд гирифта шуда, дорои…
Муфассалтар » -
Метод ва принсипҳои ҳуқуқи соҳибкорӣ
Методи ҳуқуқи соҳибкорӣ гуфта маҷмӯи тарзу воситаҳоеро меноманд, бо ёрии онҳо предмети ҳуқуқи соҳибкорӣ ба танзим дароварда мешаванд. Методҳои ҳуқуқи соҳибкорӣ инҳо ба шумор мераванд: Методи мустақилона ҳал намудани масъалаҳо. Истифода бурдани методи мустақилона ҳал намудани масъалаҳо дар танзими ҳуқуқии фаъолити соҳибкорӣ ба субъекти муносибатҳои ҳуқуқи соҳибкорӣ имконият медиҳад, ки…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва предмети ҳуқуқи соҳибкорӣ
Низоми ҳуқуқӣ ҳар як давлат аз соҳаҳои ҳуқуқ иборат мебошад ва ҳар як соҳаи ҳуқуқ предмети батанзимдарории худро дорад. Предмети соҳаи ҳуқуқ ин ҳамаи он муносибатҳои ҷамъиятие мебошанд, ки аз ҷониби меъёрҳои ҳуқуқии ин соҳаи ҳуқуқи ба танзим дароварда мешаванд. Предмети ҳуқуқи соҳибкориро се гурӯҳи муносибатҳои ҷамъиятӣ ташкил медиҳанд: Гурӯҳи…
Муфассалтар » -
Ҷавобгарии ҳуқуқӣ дар соҳаи ҳуқуқи кишоварзӣ
Давраи хотимавии механизми ҳуқуқии ҳамаи соҳаҳои муносибатҳои ҷамъиятӣ, аз ҷумла муносибатҳои соҳаи хоҷагии қишлоқ ба ҷавобгарии ҳуқуқӣ кашидани ашхос барои ҳуқуқвайронкуниҳои содиршуда мебошад. Агар дар баромадани низоми ҳуқуқ имконияти ба ҷавобгарии ҳуқуқӣ кашидан ва татбиқи ҷазо (ҷазо додан барои иҷро накардан, вайрон кардани талаботҳои ҳуқуқӣ ва ғ.) набошад, пас ҳуқуқ…
Муфассалтар » -
Вазъи ҳуқуқии хоҷагии ёрирасони шахсӣ
Вазъи ҳуқуқии хоҷагии ёрирасонӣ шахсӣ баъди омӯзишу таҳлилӣ тадқиқотҳои илмӣ ва қонунгузорӣ муайян гардидааст. Мафҳум ва қонунгузории хоҷагии ёрирасони шахсӣ. Хоҷагии ёрирасони шахсӣ – хоҷагиест, ки бо меҳнати шахсии шаҳрванд ва аъзои оилаи ӯ бо мақсади истеҳсоли маҳсулоти кишоварзӣ ва қонеъ гардонидани талаботи худ бо озуқаворӣ ва эҳтиёҷоти дигар пеш…
Муфассалтар » -
Вазъи ҳуқуқии хоҷагии деҳқонӣ (фермерӣ)
Вазъи ҳуқуқии хоҷагии деҳқонӣ (фермерӣ) баъди омӯзишу таҳлилӣ тадқиқотҳои олимон ва қонунгузорӣ муайян гардидааст. Дар асоси Қонуни ҶТ «Дар бораи хоҷагии деҳқонӣ (фермерӣ)» истилои хоҷагии деҳқонӣ (фермерӣ) мумкин аст бо истилои хоҷагии деҳқонӣ истифода гардад. Мафҳум ва қонунгузории хоҷагии деҳқонӣ. Хоҷагии деҳқонӣ (фермерӣ) – субъекти хоҷагидории мустақилест, ки фаъолияти он…
Муфассалтар »