Фанни Ҳуқуқ ва давлат
Рефератхо ва лексияхои точики аз фанни Ҳуқуқ ва давлат
-
Муносибатҳои ҳуқуқи кишоварзӣ
Муносибатҳои ҳуқуқи кишоварзӣ гуфта он муносибатҳои ҷамъиятиро меноманд, ки бо меъёрҳои ҳуқуқи кишоварзӣ ба танзим дароварда шудаанд. Муносибатҳои ҳуқуқи кишоварзӣ ба худ хусусиятҳои хос доранд. Муносибатҳои ҳуқуқии мазкур муносибатҳои ягона ва якхела набуда, аз маҷмӯи муносибатҳои ҷамъиятӣ оиди замин, муносибатҳои амволӣ, меҳнатӣ ва ташкилӣ-идоракунӣ таркиб ёфтаанд, ки дар алоҳидагӣ ба…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва сарчашмаҳои ҳуқуқи кишоварзӣ
Мафҳуми ҳуқуқи кишоварзӣ. Ҳуқуқи кишоварзӣ яке аз соҳаҳои комплексии ҳуқуқ буда, дар низоми ҳуқуқӣ ҷои намоёнро ишғол менамояд. Ҳуқуқи кишоварзӣ мисли дигар соҳаҳои комплексии ҳуқуқ дорои предмет, метод, низом ва сарчашмаҳои худ мебошад. Ҳуқуқи кишоварзӣ танҳо бо мавҷудияти предмет, метод, низом ва сарчашмаҳои ҳуқуқии худ ҳамчун соҳаи комплексии ҳуқуқ эътироф…
Муфассалтар » -
Интизоми меҳнатӣ ва ҷавобгарии интизомӣ
Интизоми меҳнатӣ гуфта — низоми муайяни рафтори иштирокчиёни меҳнати коллективиро меноманд, ки дар корхонаҳо, муассисаҳо ва ташкилотҳо тавассути фароҳам овардани шароити зарурии ташкилӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ, усулҳои мӯътақид сохтан, ҳамчунин ҳавасмандгардонии моддӣ ва маънавӣ таъмин мегардад. Қатъи назар аз шаклҳои моликият ва доираи фаъолият интизоми меҳнат тартиботи зарурие мебошад, ки барои…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва намудҳои вақти кор ва истироҳат
Мафҳум ва намудҳои вақти кор. Давомнокии вақти муътадилии кор. Тибқи моддаи 60 КМ ҶТ вақти кор вақте ба ҳисоб меравад, ки дар давоми он корманд тибқи тартибот ё нақшаи кор ё шартҳои шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ бояд вазифаҳои меҳнатии худро иҷро намояд. Ба таври дигар вақти кор вақте ба ҳисоб меравад,…
Муфассалтар » -
Шартномаи коллективӣ ва шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ
Шартномаи коллективӣ. Тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи шарики иҷтимоӣ, созишномаҳо ва шартномаҳои коллективӣ» аз 28 июли соли 2007 бастан ва иҷроиши шартномаҳои коллективӣ ҳуқуқу ӯҳдадориҳо ва масъулияти ҷонибҳои шартномаи коллективиро муайян намуда, муқаррароти он тамоми ташкилот ва муассисаҳоро қатъи назар аз шаклҳои моликият ва хоҷагидориашон фаро мегирад. Ба ҳайси…
Муфассалтар » -
Мафҳум, предмет ва сарчашмаҳои ҳуқуқи меҳнатӣ
Ҳуқуқи меҳнатӣ яке аз соҳаҳои мустақили ҳуқуқи Ҷумҳурии Тоҷикистон ба шумор рафта аз маҷмӯи меъёрҳои ҳуқуқие иборат аст, ки муносибатҳои меҳнатии ҷомеаро, ки корманд ба онҳо дар иртибот бо татбиқи қобилияти меҳнатӣ ва корфармо бошад, дар иртибот бо истифода аз қобилияти меҳнатии корманд ба вуҷуд меоянд ба танзим медарорад. Ҳуқуқи…
Муфассалтар » -
Васоят, парасторӣ ва фарзандхонӣ
Мафҳуми васоят ва парасторӣ. Мафҳуми кӯдак мутобиқан ба қ.1.м.55 КО ҶТ шахсе эътироф карда мешавад, ки ба синни 18 солагӣ нарасидааст, яъне бо мафҳуми « ноболиғ» баробар аст. Ин тартиб айнан дар моддаи 1-ӯми Конвенсияи байналмиллалӣ оид ба ҳуқуқи кӯдак оварда шудааст.Мувофиқи ҳуқуқи оилавӣ васоят, парасторию патронат ин роҳҳои қонуние…
Муфассалтар » -
Никоҳ. Бастани никоҳ ва катъ гардидани он
Мафҳум ва моҳияти никоҳ. Вақтҳои охир як қатор ҳуҷҷатҳои қонунгузорӣ қабул шудаанд, ки аз ғамхории давлат ва ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи беҳбудии оила шаҳодат медиҳад. Никоҳ яке аз роҳҳои ба вуҷуд омадани оила ба шумор меравад. Ҳуқуқ ва манфиатҳои никоҳшавандагон дар маркази диққату ғамхории давлат ва ҳукумат қарор доранд.…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва принсипҳои асосии ҳуқуқи оилавӣ
Мафҳуми ҳуқуқи оилавӣ. Ҳуқуқи оилавӣ яке аз соҳаи мустақили ҳуқуқи Ҷумҳурии Тоҷикистон ба шумор рафта, аз маъҷмӯи меъёрҳои ҳуқуқие иборат мебошад, ки муносибатҳои шахсӣ ва молу мулкие, ки дар натиҷаи никоҳ, таваллуди кӯдак, фарзандхонӣ, хешу таборӣ, ба тарбия гирифтани кӯдак байни шаҳрвандон, байни шаҳрвандону шахсони ҳуқуқӣ, шаҳрвандону давлат пайдо мешаванд,…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва намудҳои шартнома
Шартнома гуфта созиши ду ё якчанд шахсро меноманад, ки барои ба вуҷуд овардан, тағйир додан ё қатъи ҳуқуқ ва ӯҳдадории гражданӣ равона карда шудааст. Шаҳрвандон ва шахси ҳуқуқӣ дар бастани шартнома мустақил мебошанд. Маҷбур кардан ба бастани шартнома, ба истиснои ҳолатҳое, ки вазифаи бастани шартнома дар Кодекси граданӣ, қонун ё…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва хелҳои аҳд
Мафҳуми аҳд. Аҳд яке аз фактҳои юридикии паҳнгардида мебошад. ҳаракати шаҳрвандон ва шахсони юридикие, ки барои ба вуҷуд овардан, тағйир додан ё қатъ намудани ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои гражданӣ равона карда шудааст, аҳд эътироф карда мешавад. Ҳамин тавр, моҳияти аҳдро аломатҳои зерин тавсиф менамоянд: а) аҳд — ин доимо амалиёти иродавист;…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва сарчашмаҳои ҳуқуқи граждании ҶТ. Муносибатҳои ҳуқуқии гражданӣ
Ҳуқуқи гражданӣ (маданӣ)-и ҶТ ҳамчун соҳаи мустақили низоми ҳуқуқии ҶТ аз маҷмуи меъёрҳои ҳуқуқие иборат мебошад, ки муносибатҳои молумулкӣ, шахсии ғайримолумулкии ба молу мулк вобаста ва муносибатҳои шахсии ғайримолумулкии ба молу мулк новобастаро ба танзим медарорад. Аз ин бар меояд, ки мавзӯи танзими ҳуқуқи гражданиро муносибатҳои зерини ҷамъиятӣ ташкил менамоянд:…
Муфассалтар » -
Ҳамкориҳои байналхалқӣ дар соҳаи фаъолияти гумрукӣ
Ҳамкориҳои байналхалқӣ дар соҳаи фаъолияти гумрукӣ гуфта робитаи дуҷониба ва бисёрҷонибаи кишварро дар бахши фаъолияти гумрукӣ меноманд, ки он дар устуворӣ, манфиатнокӣ ва баробарӣ ба амал бароварда мешавад. Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун субъекти комилҳуқуқ, мустақил ва соҳибихтиёри ҳуқуқи байналхалқӣ ҳуқуқи муайян намудани самтҳои ҳамкориҳои байналхалқии худро дар соҳаи фаъолияти гумрукӣ дорад.…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва сарчашмаҳои ҳуқуқи гумрукӣ
Мафҳуми ҳуқуқи гумрукӣ. Ҳуқуқи гумрукӣ соҳаи мустақили комплексии ҳуқуқи Ҷумҳурии Тоҷикистон буда, аз маҷмӯи меъёрҳои ҳуқуқие иборат аст, ки муносибатҳои ҷамъиятиро дар соҳаи фаъолияти гумрукӣ танзим менамояд. Фаъолияти гумрукӣ – маҷмӯи усулҳо ва воситаҳои таъмини риояи тадбири танзими гумрукию тарифӣ, мамнӯият ва маҳдудитҳоеро дар бар мегирад, ки мувофиқи қонунгузории ҶТ…
Муфассалтар » -
Ҷавобгарӣ дар соҳаи ҳуқуқи андоз
Ҷавобгарӣ дар соҳаи ҳуқуқи андоз гуфта таҳти маҷбурияти давлат иҷро намудани ӯҳдадориҳоеро меноманд, ки бинобар содир шудани ҳуқуқвайронкунии андоз ба миён меоянд.Ҳуқуқвайронкунии андоз – ин амали ё беамалии зиддиқонунии (хилофи қонунгузории андоз) шахси воқеӣ ё ҳуқуқие мебошад, ки содир намудани он боиси ҷавобгарии муқаррарнамудаи қонун мегардад. Ба ғайр аз ҳолатҳои…
Муфассалтар » -
Намудҳои андоз дар ҶТ. Мақомоти давлатии идоракунии соҳаи андоз
Тибқи моддаи 6 Кодекси андози ҶТ, андозҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон аз андозҳои умумидавлатӣ ва андозҳои маҳаллӣ иборатанд. Ба андозҳои умумидавлатӣ инҳо дохил мешаванд: 1) андози даромад аз шахсони воқеӣ (андоз аз даромади шахсони воқеӣ); 2) андоз аз фоидаи шахсони ҳуқуқӣ; 3) андоз аз арзиши иловашуда; 4) аксизҳо; 5) андози иҷтимоӣ; 6)…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва сарчашмаҳои ҳуқуқи андози ҶТ
Ҳуқуқи андози ҶТ дар низоми ҳуқуқи ҶТ ба сифати соҳаи мустақили ҳуқуқ баромад намуда муносибатҳои ҷамъиятиро ҳангоми муқаррар намудан, ҷамъ овардан, тағйир додан ва ё бекор кардани андозҳо ба танзим медарорад. Муносибатҳои ҷамъиятие, ки мавриди танзими ҳуқуқи андоз қарор мегиранд, соҳиби як қатор хусусиятҳоянд: 1) Онҳо хусусияти омирона (императивӣ) дошта…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва вазифаҳои андоз
Андоз аз ҷумлаи чунин падидаҳои иҷтимоие ба ҳисоб меравад, ки пайдоишаш ба замони бавуҷудоии нахустин давлатҳо мувофиқ аст. Яке аз маъруфтарин мутахассисони соҳаи таърихи низоми андозбандӣ – Чарлз Адамс зимни фаъолияти тадқиқотии худ оид ба омӯзиши андозҳо дар тамаддунҳои гугогун, ба хулосае омадааст, ки самти инкишофи ин ва ё он…
Муфассалтар » -
Муносибатҳои ҳуқуқи молиявӣ. Низоми ҳуқуқи молиявӣ
Муносибатҳои ҷамъиятие, ки ҳангоми ҷамъ, тақсим ва истифодабарии мабалағҳои пули давлатӣ ба миён меоянд, тағйир меёбанд ва қатъ мегарданд, инчунин бо меъёрҳои ҳуқуқи молиявӣ ба танзим дароварда мешаванд, муносибатҳои ҳуқуқи молиявӣ ном доранд. Муносибатҳои ҳуқуқи молиявӣ аз субъект, объект ва мазмун таркиб ёфтаанд. Диққати махсусро барои таҳлил субъектони ҳуқуқи молиявӣ…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва нишонаҳои меъёрҳои ҳуқуқи молиявӣ
Зери мафҳуми меъёрҳои ҳуқуқи молиявӣ, маҷмуи нишондодҳои ҳуқуқиеро дар назар доранд, ки аз ҷониби давлат бо мақсади танзими муносибатҳои ҷамъиятии ҳангоми ҷамъ, тақсим ва истифодабарии маблағҳои пулии давлатӣ бамиёноянда, тағйирёбанда ва қатъгарданда қабул гардидаанд. Аслан аз таърифи анъанавии мафҳуми меъёри ҳуқуқӣ бар меояд, ки он маҷмуи қоидаи рафтори аз ҷониби…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва сарчашмаҳои ҳуқуқи молиявӣ
Дар низоми ҳуқуқии ҶТ яке аз соҳаҳои асосии ҳуқуқ – ҳуқуқи молиявӣ ба шумор меравад. Азбаски он дорои мавзӯъ ва усули мустақили омӯзиш аст, атрофи мустақилияти он ягон шубҳае мавҷуд нест. Яъне баъзе соҳаҳое ҷой доранд, ки онҳоро бинобар надоштани мавзӯъ ва усули мустақили омӯзиш, ё ҳамчун соҳаи комплексӣ (масалан…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва моҳияти молия ва фаъолияти молиявии давлатӣ
Молия аз ҷумлаи маъқулаҳо (категорияҳо)-и иқтисодӣ ба шумор рафта дар мавриди иҷроиши вазифаҳои иқтисодии давлат нақши бузургро мебозад. Ин аст, ки дар ҳар як давлати мутамаддин ба раванди амалишавии бенуқсони ин падида ва зуҳуроти ба он марбута диққати ҷиддӣ медиҳанд. Маъмулан, зери истилоҳи «молия» — маҷмӯи муносибатҳои иқтисодиеро дар назар…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва моҳияти ҷавобгарии экологӣ
Ҷавобгарии экологӣ дар натиҷаи вайронкунии экологӣ бавуҷуд меояд. Вайронкунии экологӣ гуфта он вайронкуниеро мефаҳманд, ки бо содиршавии он дар доираи муқарраршудаи ҳуқуқ табиат зарар мебинад. Вайронкориҳои экологӣ он зиддияти объективие мебошанд, ки дар сохти экологии ҷамъияту табиат вуҷуд дорад. Моҳияти ҷавобгарии экологӣ дар функсияҳои он зоҳир мегардад. Фуксияҳои ҷавобгарии экологӣ…
Муфассалтар » -
Ҳамкориҳои байналхалқии ҶТ дар соҳаи экология
Ҳифзи муҳити табиии атроф яке аз масоили глобалии инсоният ба шумор рафта, дар ҳамкориҳои байналхалқӣ ҳалли худро ёфта, дар сатҳи маҳал, минтақа ва ҷаҳон ба амал бароварда мешавад. Дар ҳуқуқи байналхалқии экологӣ ду шакли ҳамкориҳои давлатҳо оид ба ҳифзи муҳити табиии атроф ҷудо карда мешавад: 1) шакли шартномавӣ – дар…
Муфассалтар » -
Об ва масоили он дар ҶТ. Ҳифзи ҳуқуқии об дар ҶТ
Об ва масоили он дар ҶТ. Об сарчашмаи ҳаёт буда, яке аз мавҷудоти рӯи олам ба шумор меравад. Атокунандаи ҳаёт ба ҳамаи мавҷудоти зинда буда, аз он тамоми мавҷудоти зинда ва замин ғизо мегиранд. Бо шарофати он инсон зиндагонӣ менамояд. Беҳуда нест, ки мардуми Шарқ мегӯянд: «Дар куҷо, ки об…
Муфассалтар » -
Меъёрҳо ва муносибатҳои ҳуқуқи экологӣ
Меъёрҳои ҳуқуқи экологӣ. Меъёрҳои ҳуқуқи экологӣ гуфта он қоидаву рафторҳоеро меноманд, ки муносибатҳои байни субъектҳои ҳуқуқи экологиро оиди истифодабарӣ ва муҳофизати объектҳои ҳуқуқи экологӣ ба танзим медароранд. Намудҳои меъёрҳои ҳуқуқи экологӣ: Меъёрҳои ҳуқуқии соҳавӣ (ҳифз ва нигоҳдории объектҳои алоҳидаи табиат – замин, об, ҷангал, олами ҳайвонот, сарватҳои зеризаминӣ ва ғ.);…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва сарчашмаҳои ҳуқуқи экологӣ
Ҳуқуқи экологӣ соҳаи мустақили ҳуқуқи Ҷумҳурии Тоҷикистон буда, аз маҷмӯи меъёрҳои ҳуқуқие иборат аст, ки муносибатҳои ҷамъиятиро дар соҳаи экология батанзим медарорад. Истилои экология аз калимаи юнонӣ гирифта шуда, аввалин бор аз ҷониби олими олмонӣ Э. Геккел соли 1866 пешниҳод карда шуд. Экология илмест, ки аз як тараф муносибати дохилии…
Муфассалтар » -
Ҷавобгарии маъмурӣ
Ҷавобгари маъмурӣ дар баробари ҷавобгарии ҷиноятӣ, гражданӣ ва интизомӣ яке аз намуди ҷавобгариҳои ҳуқуқӣ мебошад. Мувофиқи моддаи 22 Кодекси ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ ҷавобгарии маъмурӣ як намуди ҷавобгарии ҳуқуқи буда, барои содир намудани ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ дар ҳаққи шахси воқеӣ, мансабдор ва ҳуқуқӣ аз ҷониби судя, мақомоти ваколатдори давлатӣ (шахси мансабдор) татбиқ карда…
Муфассалтар » -
Ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ
Мутобиқи моддаи 17 Кодекси ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ кирдори (амал ё беамалии) зиддиҳуқуқи ва гунаҳкоронаи, шахси воқеӣ, мансабдор ё ҳуқуқи мебошад, ки содир намудани он тибқи кодекси ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ боиси ҷавобгарии маъмури мегардад. ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ қасдан ё аз беэҳтиёти содир карда мешавад. Беамалӣ дар он сурат ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ…
Муфассалтар » -
Хизмати давлатӣ
Мувофиқи моддаи 27 Конститутсия ва моддаи 2 қонуни ҶТ «Дар бораи хизмати давлатӣ» шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, қатъи назар аз миллат, нажод, ҷинс, забон, эътиқоди динӣ, мавқеи сиёсӣ, вазъи иҷтимоӣ ва молумулкӣ ба хизмати давлатӣ ҳуқуқи баробар доранд. Мувофиқи моддаи 1 қонун ҶТ «Дар бораи хизмати давлатӣ» хизмати давлатӣ (хизмати давлатии…
Муфассалтар »