Месяц: Ноябрь 2017

  • Ҳисобгирии меҳнат ва музди он

    Ҳуҷҷатҳои асосии меъёрӣ 1. Қонуни Ҷумҳурии Точикистон «Дар бораи баҳисобгирии бухгалтери» аз 14 майи соли 1999, №750. 2. Кодекси меҳнати Ҷумҳурии Точикистон. Дар таҳрири нав аз 3-юми майи соли 2002, №10. 3. Кодекси шарҳрвандии Ҷумҳурии Точикистон. 4. Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Точикистон «Оид ба пар-дохти харочотҳо вобаста ба сафарҳои хизматӣ» аз…

    Муфассалтар »
  • Хусусиятҳои баҳисобгирии металҳои қиматнок, доруворӣ, сӯзишворӣ, равғанҳои молиданӣ, ашёҳои камарзиш

    Баҳисобгирии металхои қиматнок. Ба таркиби металҳои қиматнок тилло, нуқра, платина ва металҳои гурӯхд платин (палладий, придий) дохил карда мешавад. Сангҳои қиматнок — ин алмоси табиӣ, зумурад, лаъл, марво-рид мебошанд. Маълумот оиди микдори металҳои қиматнок дар ҳуҷчатҳои ибтидоии шакли байни варақавӣ инъикос карда мешавад. Дар ҷойҳои нигохдории баҳисобгиррш металҳои қиматнок дар…

    Муфассалтар »
  • Баҳисобгирии синтетикии захирахои модди

    Барои бақайдгирии захираҳои моддй чунин ҳисобҳо пешбинӣ шудааст: 04 «Таҷҳизот», «Масолеҳи сохтмонй ва масолеҳи барои тадқиқотҳои илмӣ», 05 «Чорво ва ҳайвокоти дар парвариш буда», 06 «Масолеҳ ва махсулоти хӯрокворй», Баҳисобгирии захираҳои модцӣ дар зерҳисобҳои зери-ни баҳисобгирии ташкилотҳои буҷетй бурда мешавад: 060 «Маводҳо барои таълим, тадқиқотҳои илмӣ ва ди-гар мақсадҳо»; 061…

    Муфассалтар »
  • Баҳисобгирии захираҳои моддӣ

    Ҳуҷҷатҳои асосии меъёрӣ 1. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи баҳисобгирии бухгалтерӣ» аз 14 майи соли 1999, №7.50. 2. Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон дар таҳияи соли 2004. 3. Кодекси мехнати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар таҳрири нав аз 3 майи соли 2002, №10. 4. Дастурамал оиди пешбурди баҳисобгирии муҳосибӣ дар муассисахои буҷетӣ (бо…

    Муфассалтар »
  • Барӯйхатгирии воситаҳои асосӣ, активҳои ғайриистеҳсолӣ ва ғайримоддӣ

    То саршавии барӯйхатгирӣ бояд санҷида шавад: — микдор ва ҳолати варақаҳои инвентаря, рӯйхат ва дигар феҳристҳои баҳисобгирии аналитики, инчунин шинос-номаи техники ё ин ки дигар ҳуҷҷатҳои техники; — микдори ҳуҷҷатҳои воситаҳои асосӣ. Ҳанғоми набу-дани ҳуҷҷатҳо гирифтан ва ё ба расмият даровардани онҳо ҳатман таъмин карда шавад. Ҳангоми гузаронидани барӯйхатгирии воситаҳои…

    Муфассалтар »
  • Баҳисобгирии активҳои ғайримоддӣ

    Активҳои гайримодцӣ ин активи гайрипулӣ шинохта-шавандае, ки шакли ҷисмонӣ надорад ва ҳангоми истеҳсол ё пешниҳоди молу хизмат, барои иҷорадиқӣ, ё ин ки мақсадҳои маъмурӣ истифода мегардад. Нишонаҳои асосии активҳои ғайримоддӣ инҳоянд: 1. Мавҷуд набудани таҷассуми моддӣ. 2. Дараҷаи баланди номуайянӣ нисбати фонди оянда. 3. Барои фурӯш таьинот надоштан. 4. Мӯҳлати…

    Муфассалтар »
  • Баҳисобгирии синтетикии (куллии) миқдор ва ҳаракати воситаҳои асосӣ

    Баҳисобгирии синтетики (кулли)-и микдор ва ҳаракати воситаҳои асосӣ дар ҳисоби 01 «Воситаҳои асосӣ» ба ҳисоб гирифташуда, аз зерҳисобҳои зерин иборат аст: 010 «Бино»; 011 «Иншоот»; 012 «Дастгоҳҳои таҳвилдиҳанда»; 013 «Мошинҳо ва тачҳизотҳо»; 015 «Воситаҳои нақяиётӣ»; 016 «Олотҳо. асбобҳои истеҳсолӣ ва хочагӣ (аз он ҷумла, лавозимот)»; 017 «Ҳайвоноти корӣ ва сермаҳсул»;…

    Муфассалтар »
  • Баҳисобгирии воситаҳои асосӣ, активҳои ғайримодди ва ғайриистеҳсоли

    Ҳуҷҷатҳои асосии меъёрӣ 1. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи баҳисобгирии бухгалтерӣ» аз 14 майи соли 1999, №750. 2. Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон дар таҳияи соли 2004. 3. Дастурамал оиди пешбурди бахдсобгирии муҳосибӣ дар муассисах,ои буҷетй (бо фармони Вазири молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 26 декабри соли 2000, №157тасдиқ карда шудааст). 4.…

    Муфассалтар »
  • Ташкили баҳисобгирии бухгалтерӣ

    Ташкилот (муассиса) баҳисобгирии иҷроиши харҷномаи даромад ва хароҷотҳоро аз рӯйи маблағҳои буҷетӣ ва маблағҳое, ки аз фондҳои ғайрибучетӣ гирифта шз‘даанд, дар асоси Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи бахисоб-гирии бухгалтерӣ» ва Дастурамал оид ба пешбурди бахисоб-гарии муҳосибй дар муассисаҳои буҷетӣ ба роҳ мемонад. Баҳисобгирии бухгалтерӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон аз тарафи Раёсат…

    Муфассалтар »
  • Нақшаи ҳисобҳои баҳисобгирии буҷетӣ

    Ҳисобҳо — номгӯи бонизоми ҳисобҳои синтетикиеро меноманд, ки бо тартиби муайян рақамгузорӣ карда шудааст ва барои қисоби ҷории амалиётҳои хоҷагидории ташкилот пешбинӣ гэрдидааст. Дар муассисаҳои буҷетӣ барои баҳисобгирии амалиётҳои бухгалтерӣ, аз рӯи иҷроиши харҷномаи даромад ва хароҷот аз рӯйи маблағҳои буҷетӣ ва маблағҳое, ки аз фондҳоиғайрибуҷетӣ гирифта шудаанд, нақшаи ҳисобҳои…

    Муфассалтар »
  • Вазифаҳои асосии баҳисобгирии буҷетӣ

    Мувофиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи баҳисобгарии бухгалтерӣ» вазифаҳои асосии баҳисобгирии бухгалтерӣ аз инҳо иборатанд: — ташкили пурра ва боэътимоди ахбор дар бораи фаъолияти ташкилот ва ҳолати амволи вай, истифодабарандаи дохилӣ, ҳисоботи бухгалтерии роҳбар, муассисон] иштирокчиён, инчунин истифодабарандагони берунӣ Амаблағгузорон, қарздиҳандагон ва дигар истифодабарандагони ҳисоби бухгалтерӣ; — таъмини ахбори зарурй…

    Муфассалтар »
  • Асосҳои баҳисобгирии бухгалтерӣ

     Ислоҳоти бахисобгирии буҷетӣ Бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон (феврали 2010) накшаи чорабиниҳо оид ба татбиқи Консепсияи ислоҳоти ҷараёни буҷет дарТоҷикистон барои солҳои 2010 — 2018 қабул карда шудааст. Қисми асосии стратегияи бахисобгирии бухгалтериро бахши давлатӣ ташкил медиҳад. Ҳуҷҷатҳои асосии ҷараёни амалӣ гардидани ислоҳоти баҳисобгирй дар тащкилотҳои буҷетӣ аз инҳо иборат…

    Муфассалтар »
  • Баҳсҳои меҳнатӣ

    § 1.Мафҳуми баҳсҳои меҳнатӣ ва намудҳои онҳо. Баҳсҳои меҳнатии фардӣ зиддиятҳои танзимнашудаи байни корфармо ва корманд дар масъалаҳои татбиқи қонунҳо ва дигар санади меъёрии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба меҳнат, шароити меҳнат мебошад, ки дар шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ, шартнома ва созишномаи коллективӣ пешбинӣ шудааст. Баррасии ғайрисудии баҳсҳои меҳнатии фардӣ дар комиссияҳои…

    Муфассалтар »
  • Танзими ҳуқуқии намудҳои алоҳидаи фаъолияти соҳибкорӣ

    § 1. Танзими ҳуқуқии фаъолияти иқтисодии хориҷӣ Таҳти мафҳуми фаъолияти иқтисодии хориҷӣ маҷмӯи амалҳои воқеии мақомоти давлатӣ, ташкилотҳои ҷамъиятӣ, ташкилотҳо, ассотсиатсияҳо, ҷамъиятҳои саҳҳомӣ, консерну корхонаҳои муштарак, соҳибкороне, ки минбаъд шахсони воқеию ҳуқуқи номида мешаванд фаҳмида мешавад. Мақсад аз ин амалҳо барпо намудан ва рушди ҳамкории муфид бо давлатҳои хориҷӣ, шахсони…

    Муфассалтар »
  • Интизоми меҳнат ва масъулияти моддии тарафҳои муносибатҳои меҳнатӣ

    § 1.Мафҳум ва усулҳои таъмин намудани интизоми меҳнат Интизоми меҳнат — ин тартиботи зарурӣ барои амалӣ кардани ҳама гуна меҳнати якҷоя, қатъи назар аз шаклҳои моликият ва доираи фаъолият мебошад. Итоат намудан ба чунин тартибот дар корхона, муассиса ва ташкилотҳо ифодаи худро, дар дахлдор (бояду шояд) иҷро намудани вазифаҳои меҳнатии…

    Муфассалтар »
  • Шартнома (қарордод)- и меҳнатӣ

    § 1. Мафҳум, нақш ва намудҳои шартнома (карордод)- и меҳнатӣ Мувофиқи моддаи 26 КМ Ҷумҳурии Тоҷикистон шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ — созишномаи байни корфармо ва корманд мебошад, ки тибқи он корманд вазифадор аст корҳоро аз рӯи як касб, якчанд ксби муайян, ихтисос, ё вазифа бо дараҷаҳои дахлдор, бо риояи тартиби дохилии…

    Муфассалтар »
  • Мафҳум ва таъиноти шартномаи коллективӣ

    Шартномаи коллективӣ — санади ҳуқуқӣ, ки муносибатҳои иҷтимоӣ-меҳнатиро дар корхонаҳо, ташкилотҳо ва муассисаҳо ба танзим медарорад ва аз тарафи намояндагони ваколатдорашон байни корфармоён ва кормандон баста мешавад (қисми 11 М1 Қонун «Дар бораи шарикии иҷтимоӣ, созишномаҳо ва шартномаҳои коллективӣ» аз 28 июли соли 2006). Шартнома ва созишномаҳои коллективӣ бо мақсади…

    Муфассалтар »
  • Тавсифи умумии ҳуқуқи меҳнат

    Предмет ва мафҳуми ҳуқуқи меҳнатӣ Нишонаи муҳимтарини ба соҳаҳои алоҳида ва мустақил таҷзия намудани ҳуқуқи миллиро предмет ва усулҳои танзимнамои ташкил медиҳанд. Ҳар як соҳаи ҳуқуқ дорои предмети ба худ хос мебошад, ки аз доираи муайяни муносибатҳои ҷамъиятӣ иборат аст. Муносибатҳои ҷамъиятӣ ҳарчанд табиати ягонаи иҷитимоӣ дошта бошанд ҳам, аз…

    Муфассалтар »
  • Танзими ҳуқуқии фаъолияти аудиторӣ

    а) Танзими меъёрии фаъолияти аудиторӣ. Дар ҷаҳони муосир ду консепсияи танзими фаъолияти аудиторӣ вуҷуд дорад. Консепсияи якум, бештар дар Австрия, Исландия, Фаронса, Олмон паҳн шудааст ва дар ин давлатҳо аудит бештар ба манфиатҳои бонкҳо ва ташкилотҳои давлатӣ таваҷҷӯҳ дорад. Дар ин давлатҳо фаъолияти аудиторӣ ба тарзи қатъӣ аз ҷониби мақомтҳои…

    Муфассалтар »
  • Субъектҳои бозори хизматҳои аудитӣ

    Қонун дар бораи фаъолияти аудиторӣ ҳайати субъектҳои муносибатҳоеро, ки дар доираи расонидани хизматҳои аудиторӣ ба вучуд меоянд, муайян намудааст. Мутобиқи муқаррароти қонунгузорӣ ба ҳайси субъектони муносибатҳои мазкур инҳо баромад менамояд: — аудитор, ташкилоти аудиторӣ, шахсе, ки бо хизмати аудиторӣ фаро гирифта мешавад, яъне шахсе, ки бо ташкилоти аудиторӣ шартнома бастааст;…

    Муфассалтар »
  • Мафҳум, моҳият ва намудҳои аудит

    а) мафҳуми аудит ва фаъолияти аудиторӣ Аудит яке аз унсурҳои муҳими хоҷагии бозорӣ аст. Институти аудит дорои таърихи муайян мебошад. Агар онро ҳамчун шакли назорати молиявӣ ҳисобем, пас якумин давлате, ки дар он ҷо чунин сохтор ба вуҷуд омада буд, ин Хитой мебошад. Сарчашмаҳои қадимаи Хитой нишон медиҳанд, ки ҳанӯз…

    Муфассалтар »
  • Соҳибкории сохта

    Соҳибкории сохта, яъне, таъсиси корхонаи тиҷоратӣ бидуни нияти анҷом додани фаъолияти соҳибкорӣ ё фаъолияти бонкӣ, ки бо мақсади ба даст овардани кредит, озод шудан аз андоз, ба даст даровардани дигар фоидаи амволӣ ё рӯйпӯш кардани фаъолияти манъгардида, агар он ба шаҳрвандон, ташкилотхои тиҷоратӣ ё ғайритиҷоратӣ ё давлат ба миқдори калон…

    Муфассалтар »
  • Соҳибкории ғайриқонунӣ

    Татбиқи фаъолияти соҳибкорӣ бидуни бақайдгирӣ ё бидуни иҷозатномаи махсус (лицензия) дар ҳолатҳое, ки чунин иҷозат (лицензия) ҳатмӣ мебошад, ё бо вайрон кардани шартҳои иҷозатдиҳӣ инчунин машғул шудан ба намудҳои манъшудаи фаъолияти соҳибкорӣ, ки бо ба даст овардани даромад ба миқдори калон ё расонидани зарар ба микдори калон ба манфиати шаҳрвандон,…

    Муфассалтар »
  • Намудҳои алоҳидаи ҷиноятҳои иқтисодӣ

    Монеъ шудан ба фаъолияти қонунии соҳибкорӣ Асуламали ғайриқонунии бақайдгирии соҳибкории инфиродӣ ё корхона ё корхонаи тиҷоратӣ ё саркашӣ аз бақайдгирии онҳо, асуламали ғайриқонунии додани иҷозати махсус (лицензия) барои татбиқи фаъолияти муайян ё саркашӣ аз додани чунин иҷозатнома, ғайриқонунӣ маҳдуд сохтани ҳуқуқ ва манфиатҳои соҳибкории инфиродӣ ё корхона ё корхонаи тиҷоратӣ,…

    Муфассалтар »
  • Шаклҳои ғайрисудии ҳимояи ҳуқуқҳои соҳибкорон

    Чунин шаклҳои ғайрисудии ҳимояи ҳуқуқ ва манфиатҳои соҳибкоронро ҷудо намудан мумкин аст: — ҳимояи нотариалӣ; — ҳимояи ҳакамӣ; — ҳимояи то судӣ. Нотариат ҳуқуқ ва манфиатҳои қонунии шаҳрвандон ва шахсони ҳуқуқиро бо роҳи ба амал баровардани ҳаракатҳои муайян аз номи давлат таъмин менамояд. Предмети фаъолияти нотариатро корҳои бебаҳс ташкил медиҳанд.…

    Муфассалтар »
  • Ҳимояи ҳуқуқҳои соҳибкорон

    Шакл ва тарзҳои ҳифзи ҳуқуқҳои соҳибкорон Соҳибкорӣ шакли асосии ба амал баровардани ҳуқуқ ва озодиҳои инсон ва шаҳрванд мебошад, ки дар Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дарҷ гардидаанд. Инкишофи соҳибкорӣ самти афзалятноки сиёсати иқтисодии давлат мебошад. Бинобар ин вазифаи асосии давлат дар ин самт ҳавасмандгардонӣ ва таъмин намудани кафолатҳои инкишофи соҳибкорӣ, ҳимоя…

    Муфассалтар »
  • Асосҳои ҳуқуқии фаъолияти реклама

    Танзими ҳуқуқии реклама Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи реклама» муносибатҳоеро, ки дар ҷараёни истеҳсол, ҷойгиронӣ ва паҳнкунии реклама дар бозорҳои мол, меҳнату хизматрасонии Ҷумҳурии Тоҷикистон , аз ҷумла бозорҳои хизматрасонии бонкӣ, суғуртавӣ ва дигар хизматрасониҳо, ки бо истифодабарии маблағҳои шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ алокаманд мебошанд, инчунин дар бозорҳои қогазҳои қиматнок…

    Муфассалтар »
  • Танзими ҳуқуқии намудҳои алоҳидаи фаъолияти соҳибкорӣ

    Танзими ҳуқуқии фаъолияти иқтисодии хориҷӣ Таҳти мафҳуми фаъолияти иқтисодии хориҷӣ маҷмӯи амалҳои воқеии мақомоти давлатӣ, ташкилотҳои ҷамъиятӣ, ташкилотҳо, ассотсиатсияҳо, ҷамъиятҳои саҳҳомӣ, консерну корхонаҳои муштарак, соҳибкороне, ки минбаъд шахсони воқеию ҳуқуқи номида мешаванд фаҳмида мешавад. Мақсад аз ин амалҳо барпо намудан ва рушди ҳамкории муфид бо давлатҳои хориҷӣ, шахсони воқеию ҳуқуқии…

    Муфассалтар »
  • Танзими ҳуқуқии бозори коғазҳои қиматнок

    § 1. Бозори коғазҳои қиматнок ва танзими ҳуқуқии он Ҳоло бо асоси комил метавон гуфт, ки иқтисодиёти бозорӣ бе муомилоти ҳарҷонибаи коғазҳои қимматнок ва олоту воситае, ки бо кӯмаки он таъмин меёбад, яъне бе коғазҳои қиматнок вуҷуд дошта наметавонад. Коғазҳои қиматнок ҷузъи ногузири ҳама гуна муомилоти мӯътадили молӣ мебошанд. Онҳо…

    Муфассалтар »
  • Асосҳои ҳуқуқии фаъолияти сармоягузорӣ

    § 1. Фаъолияти сармоягузорӣ Дар фаъолияти сармоягузорӣ дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳам шаҳрвандони Тоҷикистон ва ҳам сармоягузорони хориҷӣ иштирок карда метавонанд. Фаъолияти сармоягузори дар Ҷумҳурии Тоҷикистон бо қонун «Дар бораи сармоягузорӣ» танзим карда мешавад (аз 12 майи соли 2007 № 260). Мутобиқи қонунcармоягузорӣ – ҳама гуна шаклҳои ҳуқуқи молу мулкӣ…

    Муфассалтар »