Год: 2017
-
Сохтори давлатӣ ва марзи маъмурӣ
Сохтори марзӣ — давлати падидаи мустақили ҳуқуқи — қонститутсионӣ буда, аз маҷмуи меъёрҳои ҳуқуқие иборат аст, ки вазъи ҳуқуқи конститутсионии давлатро бутун ва сохтори марзию маъмурии онро муаӣян ва мустаҳқам менамояд. Сохтори марзӣ — давлати вобаста ба таркиби давлат шакли ягона (унитарӣ — аз лотинӣ «unitas» гирифта шуда, маънояш ягонагӣ),…
Муфассалтар » -
Шаҳрвандии Ҷумҳурии Тоҷикистон
Шаҳрвандии Ҷумҳурии Тоҷикистон робитаи мустаҳками сиёсию ҳуқуқии шахс ва давлатро, ки дар ҳуқуқу вазифаҳои тарафаӣн ифода меёбанд, муаӣян менамояд. Шаҳрвандии Тоҷикистон ҳамчун узви ҳолати ҳуқуқии инсон ва шаҳрванд дар як вақт падидаи мустақили ҳуқуқӣ-конститутсионӣ мебошад. Мазмуни он аз ҳуқуқу вазифаҳои махсуси шахс нисбати давлат ва давлат нисбати шахси мазкур иборат…
Муфассалтар » -
Мафҳуми ҳуқуқи конститутсионӣ
Ҳуқуқи конститутсионии ҶТ соҳаи намоён дар низоми соҳаҳои ҳуқуқи ҷумҳурӣ буда, маҷмӯи меъёрҳои ҳуқуқиест, ки асосҳои сохтори конститутсионии Ҷумҳурии Тоҷикистонро ҳамчун давлати соҳибихтиёр, демократӣ, ҳуқуқбунёд, дунявӣ ва ягона мустаҳкам менамояд. Дар зери мафҳуми умумии асосҳои сохтори конститутсионии ҶТ бошад, соҳибихтиёрии халқ ва давлат, таркиби марзию маъмурии Тоҷикистон, таркиби сохти ҷамъият…
Муфассалтар » -
Ҳуқуқи инсон ва проблемаҳои муосири он
Проблемаҳои муосири ҳуқуқи инсон. Проблемаҳои муосири ҳуқуқи инсон он масъалаҳое мебошанд, ки ҳалли онҳо дар назди инсоният дар марҳилаи муосир истодаанд. Давлатҳо ва созмонҳои байналхалқӣ кӯшиш ба харҷ дода истодаанд, ки проблемаҳои муосири ҳуқуқи инсонро дар чорчубаи шартномаҳои байналхалқӣ ва қонунгузории дохилидавлатӣ ҳаллу фасл намоянд. Ба проблемаҳои муосири ҳуқуқи инсон…
Муфассалтар » -
Механизмҳои ҳифзи ҳуқуқи инсон
Механизмҳои ҳифзи ҳуқуқи инсон дар натиҷаи омӯзишу тадқиқи адабиёти ҳуқуқӣ ва санадҳои ҳуқуқии меъёрӣ пешниҳод шудааст. Дар зери мафҳуми механизмҳои ҳифзи ҳуқуқи инсон он роҳу восита ва тарзу усулҳои ҳуқуқие фаҳмида мешавад, ки тавассути онҳо ҳуқуқ ва озодиҳои инсон аз ҳар гуна кирдорҳои таҷовузкорона ҳимоя карда мешавад. Низоми механизмҳои ҳифзи…
Муфассалтар » -
Таснифоти ҳуқуқҳои инсон ва шаҳрванд
Таснифоти ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд дар натиҷаи омӯзишу тадқиқи адабиёти ҳуқуқӣ дар соҳаи ҳуқуқи инсон оварда шудааст. Вазъи ҳуқуқии инсон ва шаҳрванд. Маҷмӯи ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои соҳаҳои ҳуқуқ, ки ба фаъолият ва рафтори инсон бахшида шудаанд вазъи ҳуқуқии шахсро ташкил медиҳанд. Вазъи ҳуқуқии шахс аз ду қисмат иборат аст:…
Муфассалтар » -
Таърихи ҳуқуқи инсон
Таърихи ташаккули ҳуқуқи инсон баъди омӯзишу таҳлилӣ тадқиқотҳои илмӣ ва санадҳои таърихию ҳуқуқӣ оварда шудааст. Пайдоиши ақидаҳо оид ба ҳуқуқи инсон дар таърихи ҷаҳон. Ибтидои ғояҳои ҳуқуқи инсон дар ҷомеаи инсонӣ ба таърихи ҳазорсолаи Х-VII пеш аз милод рафта мерасад. Ҳуқуқи инсон аз ҳуқуқи фитрӣ сарчашма мегирад. Ҳуқуқи фитрии инсон…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва сарчашмаҳои ҳуқуқи инсон
Мафҳум ва сарчашмаҳои ҳуқуқи инсон дар натиҷаи омӯзишу таҳлил ва хулосабарориҳо нисбати тадқиқотҳои илмӣ ва санадҳои ҳуқуқии меъёрӣ дар соҳаи ҳуқуқи инсон оварда шудааст. Мафҳуми ҳуқуқи инсон. Мафҳуми ҳуқуқи инсон ва асосҳои илмии пайдоиши он. Гуго Гротсий ҳуқуқи инсонро чунин таъриф медиҳад: «Ҳуқуқи инсон сифати ахлоқии инсон аст, ки аз…
Муфассалтар » -
Предмет ва методҳои омӯзиши фанни ҳуқуқи инсон
Илми ҳуқуқи инсон баъди омӯзишу тадқиқи адабиёти ҳуқуқӣ дар соҳаи ҳуқуқи инсон пешниҳод гардидааст. Мафҳуми предмети ҳуқуқи инсон ва илми ҳуқуқи инсон. Предмети илми ҳуқуқи инсон яке аз арзишҳои олии тамаддуни инсонӣ – ҳуқуқи инсон мебошад. Илми ҳуқуқи инсон ҳуқуқу озодиҳои инсонро на танҳо ҳамчун зуҳуроти ҳуқуқӣ меомӯзад, балки алоқамандии…
Муфассалтар » -
Ҷомеаи шаҳрвандӣ, давлати ҳуқуқбунёд ва иҷтимоӣ
Ташаккул ва таҳаввули таърихии ҷомеаи шаҳрвандӣ. Ҷомеаи шаҳрвандӣ аз навъҳои муҳими ташкили ҳаёти иҷтимоӣ бо ҳуқуқу ӯҳдадориҳои васеи субъектон буда, дар он навъҳои мухталифи моликият ва хоҷагидорӣ озодона дар паҳлӯи ҳам амал менамоянд. Ҷомеаи шаҳрвандӣ ҳамчун ҷомеаи озод аз назари шакли моликиятдорӣ, хоҷагидорӣ ва ҳуқукамаликунии субъектон дастоварди замони нав аст.…
Муфассалтар » -
Моҳияти давлат ва ҳуқуқ, функсияҳои давлат ва ҳуқуқ
Давлат ва ҳуқуқ барои ҷомеаи инсонӣ аҳамияти бузургро доро аст. Моҳияти асосии давалт ва ҳуқуқ ҳамчун ҳодисаи иҷтимоӣ ва сиёсӣ дар он ифода меёбад, ки тавассути онҳо ҷамъият шакли муназзамро касб карда идоракунии давлатӣ таъмин мешавад. Аз ин лиҳоз мо моҳияти умумииҷтимоии давлат ва ҳуқуқро дарк мекунем. Дигар аз моҳияти…
Муфассалтар » -
Қонуниятҳои бавуҷудоии давлат ва ҳуқуқ
Қонунияти ба вуҷудоии давлат ва ҳуқук дар таносуб аз омилҳои он умумияти эътирофшударо доро аст, ки мавҷудияти он дар ҳама халқу миллатҳо дар арафаи бунёди давлатдориашон мавҷуд аст. Ба сифати чунин қонуниятҳо мумкин аст ин сабабҳоро номар кард: 1. Тақсимоти бузурги ҷамъиятии меҳнат=зироаткорон, чорводорон, ҳунармандон, моҳидорон ва ғ.; 2. Пайдоиши…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва сарчашмаҳои ҳуқуқи инсон
Мафҳум ва сарчашмаҳои ҳуқуқи инсон дар натиҷаи омӯзишу таҳлил ва хулосабарориҳо нисбати тадқиқотҳои илмӣ[1] ва санадҳои ҳуқуқии меъёрӣ дар соҳаи ҳуқуқи инсон[2] оварда шудааст. Мафҳуми ҳуқуқи инсон. Мафҳуми ҳуқуқи инсон ва асосҳои илмии пайдоиши он. Гуго Гротсий ҳуқуқи инсонро чунин таъриф медиҳад: «Ҳуқуқи инсон сифати ахлоқии инсон аст, ки аз…
Муфассалтар » -
Таърихи ҳуқуқи инсон
Таърихи ташаккули ҳуқуқи инсон баъди омӯзишу таҳлилӣ тадқиқотҳои илмӣ ва санадҳои таърихию ҳуқуқӣ оварда шудааст. Пайдоиши ақидаҳо оид ба ҳуқуқи инсон дар таърихи ҷаҳон. Ибтидои ғояҳои ҳуқуқи инсон дар ҷомеаи инсонӣ ба таърихи ҳазорсолаи Х-VII пеш аз милод рафта мерасад. Ҳуқуқи инсон аз ҳуқуқи фитрӣ сарчашма мегирад. Ҳуқуқи фитрии инсон…
Муфассалтар » -
Предмет ва методҳои омӯзиши фанни ҳуқуқи инсон
Илми ҳуқуқи инсон баъди омӯзишу тадқиқи адабиёти ҳуқуқӣ дар соҳаи ҳуқуқи инсон пешниҳод гардидааст. Мафҳуми предмети ҳуқуқи инсон ва илми ҳуқуқи инсон. Предмети илми ҳуқуқи инсон яке аз арзишҳои олии тамаддуни инсонӣ – ҳуқуқи инсон мебошад. Илми ҳуқуқи инсон ҳуқуқу озодиҳои инсонро на танҳо ҳамчун зуҳуроти ҳуқуқӣ меомӯзад, балки алоқамандии…
Муфассалтар » -
Маълумоти асосӣ дар бораи давлат ва ҳуқуқ
Мафҳум ва моҳияти давлат ва ҳуқуқ Сабабҳои бавуҷудоии давлат. Маълум аст, ки давлат ва ҳуқуқ падидаҳои сиёсӣ ва ҳуқуқиеанд, ки дар даврони муайяни инкишофи ҷомеаи инсонӣ ҳамчун шакли ҳамзистӣ ва воситаи нигоҳдошти тартибот ва низом ба миён омадаанд. Чун онҳо падидаи абадӣ ва ибтидоии олами инсонӣ нестанд пас яқин онҳо…
Муфассалтар » -
Вазифаҳо ва аҳамияти омӯзиши фанни таълимии ҳуқуқ
Вазифаҳои асосии омӯзиши фанни таълимии ҳуқуқ дар инҳо дида мешавад: Таъмин намудани шиносоии донишҷӯён бо давлат ва ҳуқуқ, нақши ҳуқуқшинос дар ҷамъият ва ҷалб кардани диққати онҳо ба зуҳуротҳои далатию ҳуқуқӣ; Таъмин намудани фаҳмиши амалии ҳуқуқии донишҷӯён, ки онҳо метавонанд онро дар ҳаёти ҳамарӯзаи худ истифода намоянд; Гузоштани асосҳои фаҳмиши…
Муфассалтар » -
Низоми фанни таълимии ҳуқуқ
Фанни таълимии ҳуқуқ низоми худро дорад, ки дар он аз кадом қисмҳо ва мавзӯҳо таркиб ёфтани фанни таълимии мазкур пешбини гардидааст. Низоми фанни таълимии ҳуқуқро метавон чунин пешбини намуд: Предмет ва методи фанни таълимии ҳуқуқ; Маълумоти асосӣ дар бораи давлат ва ҳуқуқ; Асосҳои ҳуқуқи инсон; Асосҳои соҳаҳои ҳуқуқ; Асосҳои ҳуқуқи…
Муфассалтар » -
Илми ҳуқуқшиносӣ дар низоми илмҳои муосир
Илмҳои ҳуқуқӣ (ҳамауқуқшиносӣ) ба низоми илмҳои ҷамъиятӣ дохил мешаванд. Онҳо аз дигар илмҳои ҷамъиятӣ бо объекти фаҳмиши худ фарқ менамоянд. Ба сифати объекти илмҳои ҳуқуқшиносӣ давлат ва ҳуқуқ бо ҳамаи зуҳуротҳояшон ҳамчун як навъи амалияи иҷтимоӣ баромад менамоянд. Давлат ва ҳуқуқ дар ин ё он андоза аз ҷониби дигар илмҳои…
Муфассалтар » -
Илми ҳуқуқшиносӣ дар низоми илмҳои муосир
Илмҳои ҳуқуқӣ (ҳамауқуқшиносӣ) ба низоми илмҳои ҷамъиятӣ дохил мешаванд. Онҳо аз дигар илмҳои ҷамъиятӣ бо объекти фаҳмиши худ фарқ менамоянд. Ба сифати объекти илмҳои ҳуқуқшиносӣ давлат ва ҳуқуқ бо ҳамаи зуҳуротҳояшон ҳамчун як навъи амалияи иҷтимоӣ баромад менамоянд. Давлат ва ҳуқуқ дар ин ё он андоза аз ҷониби дигар илмҳои…
Муфассалтар » -
Таърихи пайдоиши ҳуқуқ ҳамчун фанни таълимӣ
Одамон аллакай дар давраҳои қадим арзиши фаҳмиши воқеияти муҳитро дарк намуда буданд. Масалан, дар мисриҳо ва шумериҳо шахсоне, ки навишта ва хонда метавонист қадр мешуданд. Шахсони мазкур дар давлат мансабҳои муҳимро ишғол намуда, намояндаи хирадмандӣ буданд. Якумин устодон муншиҳо буданд, ки вазъи онҳо бо хиргоҳи илоҳӣ фарогир буд. Одамон бисёр…
Муфассалтар » -
Асосҳои ҳуқуқии низоми пулӣ
1. Мафҳум ва моҳияти пул ва муомилоти пулӣ 2. Низоми пулии Тоҷикистон 3. Ҳисоббаробаркунии нақдӣ 4. Шаклҳои ҳисоббаробаркуниҳои ғайринақдӣ 1. Мафҳум ва моҳияти пул ва муомилоти пулӣ Дар давраи мавҷудияти мубодилаи оддии мол, вақте ки мол ба моли дигар иваз карда мешуд (М – М1), доимо мушкилиҳо дар муайян намудани…
Муфассалтар » -
Ваколатҳои Бонки миллии Тоҷикистон
Мақом, мақсади фаъолият, функсияҳо ва ваколатҳои Бонки миллии Тоҷикистон бо Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 28 июни соли 2011 № 383 «Дар бораи Бонки миллии Тоҷикистон» ва дигар қонунҳо муайян карда мешаванд. Бонки миллии Тоҷикистон бонки марказии эмиссионӣ ва захиравии Ҷумҳурии Тоҷикистон буда, дар моликияти Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор дорад ва дар…
Муфассалтар » -
Низоми бонкии Ҷумҳурии Тоҷикистон
Дар таҳти низоми бонкӣ маҷмӯи бонкҳои дар мамлакат амалкунанда фаҳмида мешавад. Дар мамлакатҳои гуногун низоми бонкӣ хусусияти худро дорад, вале қонуниятҳои умумии ташкил ва инкишофи онҳо мавҷуданд. Дар замони ҳозира дар бисёр мамлакатҳо, аз он ҷумла дар Тоҷикистон низ, низоми бонкии дусатҳа амал мекунад, ки бонки марказии эмиссионӣ ва бонкҳои…
Муфассалтар » -
Принсипҳои фаъолияти бонкӣ
Мутобиқи асосҳои назариявии ҳуқуқ дар таҳти принсипҳо дар қонунгузории ҷорӣ сабт гардидани муқарраротҳои асоси роҳбарикунанда ва ғояҳое, ки моҳияти ин ё он фаъолият ё соҳаи ҳуқуқро ифода менамояд, фаҳмида мешавад. Принсипҳои фаъолияти бонкӣ он асосеро ифода менамоянд, ки тартиби амалӣ намудани онро муайян менамояд. 1. Принсипи ҳуқуқи инҳисории эмиссияи пулҳои…
Муфассалтар » -
Мафҳум ва аҳамияти фаъолияти бонкӣ
Кредити бонкӣ ба монанди ҳамаи унсурҳое, ки низоми молиявии давлатро ташкил менамоянд, категорияи иқтисодӣ ва ҳуқуқиро ифода менамояд. Ҳамчун категорияи иқтисодӣ кредити бонкӣ яке шаклҳои ҳаракати сармояи қарзӣ мебошад, ки дар ҷараёни он муносибатҳои иқтисодӣ оид ба ҷалб намудани маблағҳои пулии муваққатан озоди субъектони хоҷагидор ва шаҳрвандон аз ҷониби ташкилотҳои…
Муфассалтар » -
Танзими ҳуқуқии фаъолияти суғурта
1. Мафҳум ва асосҳои ҳуқуқии суғурта 2. Моҳият ва функсияҳои суғурта 3. Шакли суғурта 1. Мафҳум ва асосҳои ҳуқуқии суғурта Қисми таркибии низоми молиявии давлат суғурта дониста мешавад, ки ҳифзи манфиатҳои молу мулкии шаҳрвандон, ташкилотҳо, дар маҷмӯъ давлатро таъмин менамояд. Ҳамчун категорияи иқтисодӣ суғурта низоми муносибатҳои иқтисодиеро, ки ҳангоми ташкил…
Муфассалтар » -
Танзими ҳуқуқии бозори коғазҳои қиматнок
1. Коғазҳои қиматнок ҳамчун тарзи пардохти қарзи дохили давлатӣ 2. Бозори коғазҳои қиматнок 1. Коғазҳои қиматнок ҳамчун тарзи пардохти қарзи дохили давлатӣ Қарзи дохилии давлатӣ, ки аз тарафи ҳама гуна давлат ҷамъ карда мешавад, бо ёрии воситаи махсуси молиявӣ – қоғазҳои қиматноки давлатӣ хизмат расонида мешавад. Коғази қиматнок ҳуҷҷате мебошад,…
Муфассалтар » -
Танзими ҳуқуқии кредити давлатӣ
1. Мафҳум, моҳият ва функсияи кредит 2. Муносибатҳои кредитӣ 1. Мафҳум, моҳият ва функсияи кредит Субъекти хоҷагидор метавонад дар вазъияте монад, ки маблағҳои пулиаш барои амалӣ намудани фаъолияте, ки барои он ин субъект ташкил карда шуда буд, нокифоя аст. Ва ё ҳолате шуданаш мумкин аст, ки зарурати маблағгузории лоиҳа, барнома,…
Муфассалтар » -
Асосҳои ҳуқуқии молияи корхонаҳо
1. Мафҳуми молияи корхонаҳо, ҷои онҳо дар низоми молиявии давлат 2. Муносибатҳои ҳамдигарии корхонаҳо дар ҷараёни фаъолияти молиявӣ 1. Мафҳуми молияи корхонаҳо, ҷои онҳо дар низоми молиявии давлат Тавре ки қайд карда шуд, молия яке аз категорияҳои мухимтарини иқтисодӣ буда, муносибатҳои иқтисодиро дар ҷараёни ташкилшавӣ ва истифодабарии фондҳои маблағҳои пулӣ…
Муфассалтар »