Год: 2017
-
Афзалияти танзими оила дар шароити имрӯзаи ҶТ
Мохияти танзими оила Танзими оила — ин тарафи зану шавхар (фард) қабул намудани қарори оид ба теъдоди оила, хусусан оид ба теъдоди атфол, ба фаъолияте, ки барои амали кардани чунин қарорхо мусоидат мекунад. Пояи ахлоқи ва хуқуқии танзими, оиларо волидайнии бошуурона ташкил медихад, яъне ба оила пешкаш кардани хуқуқ доир…
Муфассалтар » -
Сиёсати демографӣ
Мохияти сиёсати демографи. Сиёсат (дар юнони «pollitika» — санъати идора кардани корхои давлатиро мефахмонад) сохаи фаъолиятест, ки ба муносибатхои табақотию милли робита дорад. Масалан асоси ин чои забт кардан, нигох доштан ваисифода барии хокимияти давлати мебошад. Хар як масъала дар суръате хислати сиёси мегирад, ки агар хал кардани он ба…
Муфассалтар » -
Вазъи умумии демографии Ҷумҳурии Тоҷикистон
Вазъи умумии демографии Ҷумҳурии Тоҷикистон Мазмуни вазъияти демографи. Калимаи вазъият (дар лотини «situation» — шароит, холат) маънои шароит, мухит мавқеъро дорад. Вазъияти демографи – ин холати демографии нохия ва ё мамлакат мебошад, ки ба воситаи як гурўх нишондихандахо дарачаи мавчудаи таваллуд, фавт, никох ва талоқи ахоли, дарозумри, мухочирати ахоли нишондихнадахои…
Муфассалтар » -
Мухочирати ахоли
Мухочирати ахоли. Мухочират – ин раванди чойизистивазкунии ахоли дар дохил ва берун аз сарзамини худ мебошад. Вобаста ба чойизистивазкуни ахоли ба кушода ва пўшида чудо карда мешавад. Ба ахолии кушода ахолии дехот ё шахр мисол шуда метавонад. Ахолии пўшида танхо ахолии тамоми кураи заминро дар бар мегирад. Дар давраи гузашта…
Муфассалтар » -
Таркиб ва бозтавлиди ахолии.Омўзиши демографии бозтавлиди ахоли
Омўзиши демографии бозтавлиди ахоли. Ахоли – ин мухимтарин ходисаи чамьияти буда хусусияти хоси табиии худбарқароршави дорад. Ахоли – мачмўе мебошад, ки дар натичаи ивазшавии табии ба воситаи насл доимо такрор мешавад. Чараёни ивазшавии шумораи онро дар натичаи ходисахои демографии таваллуд, фавт ва тағирёбии шумораи ахоли бозтавлид меноманд. Дар таьмин намудани…
Муфассалтар » -
Омўзиши демографии
Мақсад ва вазифахои фан. Демография – илмест, ки қонуниятҳоибозталиди (такрористеҳсоли) аҳолиромеомўзад. Бозтавлид – ин тачдид (пайдар ҳам) доимиинаслҳодар натичаи таьсири мутақобилитавлидвафавт. Одамаоназдавраҳоиқадимбаомўзишиаҳоли машғул буданд. Масалан дар Юнони ҚадимАфлотун («Давлат», «Қонунҳо»), Арасту («Сиёсат») вадигарҳоафзоишиафзоишиаҳолироазнуктаиназариҳимояи сохти ғуломдори омўхтаанд. Демография (аз калимаи юнонии – «демос» — халқва«графиа»–менависам,) — илмдарбораиқонунхоибохтавлид дар марҳилаҳоигуногуниинкишофи чомеа мебошад.…
Муфассалтар » -
Ахоли ва захирахои мехнатии Чумхурии Точикистон
Географияи чойгиршавии ахоли Ахоли – гурўхи одамоне мебошанд, ки на вобаста аз синну сол, чинс, миллат, урфу одат ва ғайра дар худуди муайян, қитъа, мамлакат ва ё чамъият зиндаги ва фаъолият мекунанд. Точикистон чумхурии сермиллат аст. Дар он зиёда аз 55 – халқу миллат бо забон, маданият ва урфу одаташон…
Муфассалтар » -
Таърихи пайдоиши аҳолӣ.Маълумот доир ба географияи маскуншавии аҳолӣ
Маълумот доир ба географияи маскуншавии аҳолӣ. Доир ба пайдоиши таърихи инсоният дар адабиётҳои илмӣ далелҳои бо ҳам номувофиқ вуҷуд доранд. Қисми зиёди олимҳои соҳаи антропология дар он ақидаанд, ки инсони аввалин яъне «австралопитекҳо» 5-7 миллион сол қабл дар Африка ва минтақаҳои тропикии Осиё пайдо шудаанд. Ақидае, низ вуҷуд дорад, ки …
Муфассалтар » -
Географияи саноати металлургияи Чумхурии Точикистон
Географияи саноати металлургияи Чумхурии Точикистон Саноати металлургияи сиёхи Чумхурии Точикистон. Саноати металлурги ба сохахои металлургияи сиёх ва металлургияи ранга чудо мешавад. Дар Точикистон корхонахои калони саноати металлургияи сиёх вучуд надоранд. Аммо дар дохили заводихои мошинасози сеххои металлургудози бунёд карда шудаанд. Аз метали дар ин сеххо гудохташуда қисмхои мошинахоро тайёр мекунанд.…
Муфассалтар » -
Робитахои иқтисодии берунаи Чумхурии Точикистон. КХИТЧ
Робитахои иқтисодии берунаи Чумхурии Точикистон. КХИТЧ Тавсифи умумии робитахои иқтисодии берунаи Чумхурии Точикистон. Точикистон комплекси ягонаи хочагии халқ буда, вазъи ичтимоию иқтисодии он ба тараққиёти иқтисодии давлатхои дигар зич алоқаманд аст. Баробари афзудани иқтидори иқтисоди ва ба мамлакати серсохаи саноаташ мутараққи табдил ёфтани Точикистон иштироки он дар тақсимоти байналхалқии мехнат…
Муфассалтар » -
Географияи нақлиёти Чумхурии Точикистон
Географияи нақлиёти Чумхурии Точикистон Тавсифи умумии ахамияти нақлиёт. Дар шароити қўхсори Точикистон, ки қисматхои алохидаи онро ағбахои баланд аз хамдигар чудо месозанд сохтимони роххо ахамияти бузург доранд. Нақлиётро артерияи хар як мамлакат меноманд, ки тавасути он робитахои дохилию беруниро амали мегардонад, ва ба пешрафти хочаги мусоидат мекунад. Дар чумхури ғайр…
Муфассалтар » -
Географияи сохахои хочагии қишлоқи Чумхурии Точикистон
Географияи сохахои хочагии қишлоқи Чумхурии Точикистон Географияи растанипарварии Чумхурии Точикистон. Растанипарвари дар чумхури бо хусусиятхои хоси худ фарқ мекунанд. Дар заминхои оби пахта, сабзавот, зироатхои полези, боғдори (аз чумла растанихои ситруси), дар заминхои лалми аслан ғалладонагихо (гандум, чав), растанихои техники равғандиханда кунчит, зағир ва боғдории лалми ба рох монда шудааст.…
Муфассалтар » -
Географияи саноати сабук ва хуроквории Чумхурии Точикистон
Географияи саноати сабук ва хуроквории Чумхурии Точикистон Географияи саноати сабуки Чумхурии Точикистон. Саноати сабукяке аз сохахои мухимтарини саноати чумхури ба шумор рафта дар заминаи истифода бурдани махсулоти кишоварзи тараққи кардааст. Ин соха яке аз сохахои мухимтарини хочагии халқ буда барои таъмин намудани талаботи ахоли бо матоъ либос, пойафзол ва дигар…
Муфассалтар » -
Географияи саноати мошинасози, масолехи сохтмони ва химияи Чумхурии Точикистон
Географияи саноати мошинасозии Чумхурии Точикистон. Саноати мошинасози – яке аз сохахои мураккаб буда, ба истехсоли махсулотхои гуногун махсус гардонда шудаанд. Дар корхонахои он қисмхои эхтиётии тракторхо, автомобилхо, дастгоххои бофандагии автомати, мошинхои хочагии қишлоқ, тачхизот барои системаи савдо ва дигар махсулотхо истехсол карда мешаванд. То замони истиқлол корхонахои мошинсози бо техникаи…
Муфассалтар » -
Географияи саноати энергетикаи Чумхурии Точикистон
Географияи саноати энергетикаи Чумхурии Точикистон Тавсифи умумии саноати энергетика. Саноати сўзишвории Чумхурии Точикистон. Энергетика яке аз сохахои мухимтарини хочагии халқи чумхури ба хисоб рафта, дар чойгиркуни инкишоф ва махсусгардонии хочагии халқ нақши мухим мебозад. Зеро географияи захирахои энергетики, истехсоли онхо ба географияи истехсо-лот на дар хама мавзеъ ва нохияхо мувофиқат…
Муфассалтар » -
Тавсифи умумии сохахои саноати Чумхурии Точикистон
Тавсифи умумии сохахои саноати Чумхурии Точикистон 1.Тавсифи умумии саноат. 2.Даврахои ташакулёби ва вазъи кунунии саноати Чумхурии Точикистон. 3.Тавсифи умумии саноат. Географияи иқтисодию ичтимои – тадқиқоти обекту ходисахоро дар холати инкишоф, алоқаманди ва пайвастаги омўхта, ба онхо бахои иқтисоди дода, қонуну қонуниятхои чойгиршави ва ташкили худудии истехсолоти чамъиятиро меомўзад. Барои Точикистон…
Муфассалтар » -
Бахои иқтисоди-географи ба шароит ва сарватхои табиии Чумхурии Точикистон
2.1.Бахои иқтисоди ба релеф ва иқлими Чумхурии Точикистон. 2.2.Бахои иқтисоди ба сарватхои зеризаминии Чумхурии Точикистон. 2.3.Бахои иқтисоди ба сарватхои обию заминии Чумхурии Точикистон. 2.1.Бахои иқтисоди ба релеф ва иқлими Чумхурии Точикистон. Ба сарватхои табии релеф, иқлим, олами наботот, олами хайвонот, канданихои фоиданок, сарватхои оби ва замини дохил мешавад. Точикистон сарзамини…
Муфассалтар » -
Мақсад, мазмун ва вазифахои фанни география
Мақсад, мазмун ва вазифахои фанни география Мавқеи иқтисоди-географи, сархад ва тақсимоти маъмурии Чумхурии Точикистон 1.1. Мақсад ва вазифахои фанни «Географияи иқтисоди ва ичтимоии Чумхурии Точикистон». Алоқамандии фанни мазкур бо дигар фанхои чамъияти. 1.2. Фан, метод ва вазифаҳои географияи иқтисоди ва ичтимои. 1.3.Мавқеи географи, сарҳадҳо, таьрихи ташаккулёби ва тақсимоти маьмури —…
Муфассалтар » -
Ноҳияи иқтисоди Бадахшон
Ноҳияи бадахшон дар қисми шарқии мамлакат ҷойгир шудааст. Масоҳати он ба 63,7ҳаз. Кмквадрат (зиёда аз 44% ҷумҳури) ва аҳолиаш зиёда аз 2012 ҳазор нафар мебошад. Дар Шарқ Бадахшон бо Хитой( дар масофаи 430км) ва дар Ҷанубу Ғарб бо Афғонистон (дар масофаи 600 км) ҳамсарҳад аст. Шароит ва сарватҳои табиӣ. Бадахшон…
Муфассалтар » -
Ноҳияи иқтисоди Ҳисор
Ҳисор дар қисми ғарбии ҷумҳурӣ воқеъ гардидааст. Масоҳати он 10,5 ҳазор километри мураббаъ мебошад. Вай аз Шимол бо ноҳияи иқтисоди Зарафшон, аз Ҷануб бо ноҳияи Вахш, аз Шарқ бо ноҳияи Ғарм (Рашт) ва аз Ғарб бо узбекистон ҳамҳудуд мебошад. Алоқаи дохилӣ ва байни ноҳияи бо воситаи роҳҳои мошингард сурат мегирад.…
Муфассалтар » -
Луғат ва терминхо аз фанни география
ЛУҒАТ Географияи иқтисоди ва ичтимои— илмест, ки қонуниятхои тараққиёт ва чойгиршавии қуввахои истехсолии мамлакат ва инкишофи нохияхои иқтисоди онро меомўзад. Сарватхои табии – ин релеф, иқлим, олами наботот ва хайвонот, сарватхои оби, хок ва канданихои фоиданок мебошад. Манбахои омўзиши ахоли – сохахое, ки доир ба ахолии худуд ё минтақа…
Муфассалтар » -
Об манбаи ҳаёт
Об манбаи ҳаёт Об асту ҳаёт пойдор аст, Об асту замину кишту кор аст. Маҳсули ҳама ҷаҳони ҳастӣ, Аз ҳастии оби файзбор аст. Чанде пеш дар ташкилоти ибтидоии «Омӯзгор» пешниҳоди нави Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба Даҳсолаи нави байналмилалии амал » Об барои рушди устувор» барои солҳои 2018-2028 баррасӣ карда шуд.…
Муфассалтар » -
Ҳизбҳои сиёсии тоҷикистон
Ҳизби сиёсӣ — чунин идтиҳодяи ҷамъиятие фаҳмида мешавад, ки вазифаи асосиаш иштирок дар ҳаёти сиёсии ҷомеа ба воситаи ташаккул додани иродаи сиёсии шаҳрвандон ва инчунин ба амал баровардани ҳокимият ба воситаи намояндагони худ мебошад. Мақсад ва вазифаҳои ҳизби сиёсӣ дар Оиннома ва Барномаи он, ки барои маълумоти умум интишор мешаванд,…
Муфассалтар » -
Ҷанбаҳои сотсиологияи соҳаи демографӣ ва муҳити зист
Демография – илм дар бораи бозтавлиди аҳолӣ, конуниятҳои тараққиёти ҳамаҷонибаи ба аҳолӣ дахл дошта : сохтор, ҳодисот, афзоишро меомўзад.Демография аз калимаи юнонӣ ( демос – халқ, графия-навиштан ) гирифта шуда маънояш дар бораи халқ навиштан, ба ҳисобгирии аҳолӣ мебошад.Аввалин маротиба мафҳуми демография аз тарафи олими фаронсавӣ А. Гияр…
Муфассалтар » -
Институтҳои иҷтимоӣ, ташкилотҳои ҷамъиятӣ ва назорати иҷтимоӣ
Яке аз шартҳои пайдоиши ниҳодҳои ичтимоӣ, ё ин ки институтҳои иҷтимоӣ ин пеш аз ҳама талаботи муайяни иҷтимоӣ мебошад.Институтҳои иҷтимоӣ аслан барои ташкили фаъолияти якҷояи одамон, бо мақсади конеъ гардонидани манфиату талаботҳои иҷтимоии онҳо равона карда шудааст. Мафҳуми «институт» маъноҳои гуногун дорад.Калимаи «институт» (institutum)лотинӣ буда маънояш – сохт, барқароркунӣ мебошад.Баъдтар ин мафҳум…
Муфассалтар » -
Муносибатҳои иҷтимоӣ – этникӣ.Иҷтимоиёти сиёсӣ ва моҳияти он.
Дар фаҳмиши иҷтимоӣ – фалсафӣ халқ ҳамчун офаридгори таърих, умумияти кулл фахмида мешавад, ки ҳамаи табақа ва синфу гурўҳҳои иҷтимоии мувофиқи мақомашон дар инкишофи ҷамъият ҳавасмандро муттаҳид менамояд. Дигар ин ки халқ аз синфҳою гурўҳҳои иҷтимоӣ иборат аст. Мафҳуми «халқ» маънои методологӣ низ дорад, бо ёрии вай қувваҳои прогрессивии ҷомеа…
Муфассалтар » -
Маданият – ҳамчун низоми иҷтимоӣ
Маданият таърифи универсалӣ надорад.Тасвирҳои мухталифи соҳаи маданият имконпазир буда, ҳар кас вобаста ба мақсадхои мушаххаси тадқиқот ба тарзи худ ифода менамояд, вале таърифи томи моҳияти маданият, ки дар ҳама ҷо маъмул шуда бошад, вуҷуд надорад, гарчанде дар баробари ҳамин маънои ин мафҳум фаҳмо менамояд. Мафҳуми «маданият» аз худи аввал бо…
Муфассалтар » -
Метод ва методологияи тадқиқоти сотсиологӣ
Методҳо дар рафти фаъолияти амалии одамон чун усулҳои ҷамбасту ба хосият ва қонунҳои воқеият, ба мантиқи объективии чиз мутобиқу мувофиқи фаъолият пайдо шуда , мақсад аз фаъолияти инсон дигаргун сохтани чиз мебошад. Аз ин рў меодҳои фаъолияти амалӣ тарзҳои таърихан муайяншудаю аз ҷиҳати иҷтимоӣ собити таъсири ҳиссию амалии одам ба…
Муфассалтар » -
Сотсиологияи оила
Сотсиологияи оила Оила ячейкаи аввалини ҷомеа ба шумор меравад.Оила, ки ҳамсарон ва фарзандони онҳоро муттаҳид менамояд, яке аз шаклҳои аввалини умумияти иҷтимоии одамон, гурўҳи хурдтарини он аст, ки дар ин ҷо вазифаҳои барои ҷомеа муҳимтарин, қабл аз ҳама, вазифаҳои давом додани насли инсон иҷро мешаванд.Мувофиқи қонунҳои ҷомеа ба расмият даровардани…
Муфассалтар » -
Шаклгирии шахсият ва вазъи иҷтимоии он
Ҷомеа ҳамчун низоми том аз намудҳои гуногуни фаъолияти бомақсади гурўҳӣва фардӣ иборат аст. Муайян намудани методологияи таҳлилу тадқиқи «инсон» пеш аз ҳама аз таҳлили маънӣ ва мазмуни мафҳумҳои «фард», «фардият» ва «шахсият» оғоз меёбад.Чунин таҳлил нишон медиҳад, ки мафҳумҳои «фард», «фардият» ва «шахсият» ба категорияҳои фалсафаи иҷтимоӣ дохиланд.Усули тавзеҳи мазмуни…
Муфассалтар »