Месяц: Июнь 2017
-
Иди қурбон
Иди қурбон Иди Қурбон яке аз ду иди мусалмонҳои тамоми дунёст, ки ҳамасола дар санаи 10-уми моҳи зулҳиҷҷаи солшумории ҳиҷрии қамари баргузор мегардад. Ин ду ид бо ду аркони ислоӣ пайванд мебошанд, мусалмонон ин ду идро ҷашн мегиранд, ки аз ду ибодати муҳим фориғ мешаванд: иди Фитр баъдӣ як моҳи…
Муфассалтар » -
Шеърхои шоир ва нависандаи точик Садриддин Айни
САҲАРГОҲОН Сахаргоҳон, ки булбул дар наво шуд, Гул аз шоди шукуфту ғунча во шуд. Шумо, эй булбулони боғи мактаб, Саҳаргоҳон набояд хуфт ҳар шаб. Шумо ҳам дар наво оед, бояд, Ки то аз боғи маъни гул кушояд. Саҳаргоҳон гулистони дабистон. Тароватбахш бошад чун гулистон. Чаро аз ин гулистон гул начинед?…
Муфассалтар » -
Истифодаи мотиватсия дар фаъолгардонии фаъолияти идоракунӣ
Истифодаи мотиватсия дар фаъолгардонии фаъолияти идоракунӣ Барои боз ҳам самаранок идора кардани ҳайати кормандон дар корхона солҳои охир ангезаҳои кормандонро васеъ истифода мебаранд, чунки он кормандонро барои ба натиҷаҳои баланд ноил шудан ҳавасманд мекунад. Ангеза (мотиватсия) – ин ҷараёни водорнамоии худ ва дигарон ба фаъолият барои расидан ба мақсадҳои шахсӣ…
Муфассалтар » -
Равандҳои такмилдиҳии усулҳои идоракунии корхона
КОРКАРДИ СТРАТЕГИЯИ ТАРАҚҚИЁТИ КОРХОНА. Дар шароити низоми хоҷагидории бозаргонӣ ҳар як корхона ба бозор мустақилона ворид мешавад ва ба шароити рақобати бозор танҳо корхонае тоб меорад, ки барои фурўши моли худ шароити муносибро фароҳам меорад. Аз ин рў, ҳар як корхонаро зарур аст, ки вобаста ба талаботи бозор роҳи худии…
Муфассалтар » -
Таҳлили фаъолияти ҷамъияти дорои масъулияташ маҳдуди «ШОҲМАНСУР»
Таҳлили фаъолияти ҷамъияти дорои масъулияташ маҳдуди «ШОҲМАНСУР» ҶДММ «Шоҳмансур» ҳамчун корхонаи нонпазӣ соли 1958 дар ҳайати Иттиҳодияи истеҳсолии нонпазии шаҳри Душанбе ташкил ёфта, то моҳи октябри соли 1989 сохтори истеҳсолии Вазорати ғаллаи РСС Тоҷикистон ба шумор мерафт. Аз моҳи октябри соли 1989 дар асоси қарори Кумитаи иҷроияи ноҳияи Роҳи Оҳани…
Муфассалтар » -
Функсияҳои асосии идоракунӣ дар корхона
Функсияҳои асосии идоракунӣ дар корхона Менеҷмент ҳамчун илми идоракунии ҷараёни иҷтимоию иқтисодӣ функсияеро иҷро менамояд, ки барои фаъолгардонии амалиёти одамон дар соҳаи идоракунӣ барои ба мақсади ниҳоӣ расидан кўмак мерасонад. Дар фаъолияти менеҷменти имрўза панҷ функсияи асосӣ ҷудо карда мешавад (расми 1):[1] Ояндабинӣ ва банақшагирӣ. Ташкилӣ. Фаъолгардонӣ ва ҳавасмандкунӣ. Ҳамоҳангсозӣ…
Муфассалтар » -
Усулҳои идоракунӣ дар корхона
Усулҳои идоракунӣ дар корхона Мафҳуми усули идоракунӣ тарҷумаи калимаи юнонии «methodos» буда, воситаи ноил гаштан ба ягон ҳадафи хоҷагӣ аст. Дар шароити кунунии хоҷагидорӣ истифодаи усулҳои идоракунӣ бояд барои ташкили фаъолияти самарабахши истеҳсолот ва кормандон нигаронида шавад. Се омили муҳимро хотиррасон кардан бомаврид аст, ки бо назардошти онҳо роҳбарон ба…
Муфассалтар » -
Мафҳум, моҳият ва принсипҳои идоракунии корхона
Мафҳум, моҳият ва принсипҳои идоракунии корхона Ба ҳама маълум аст, ки ҷараёнҳои иқтисодӣ худ аз худ амалӣ намегарданд. Онҳо танзим ва идора карда мешаванд. Идоракунӣ ба қатори мафҳумҳое дохил мешавад, ки ба ҳамагон аз хурдӣ маълум аст, лекин доир ба идоракунии корхона тарзу усулҳое мавҷуданд, ки моҳияти онро дида баромадан…
Муфассалтар » -
Гармчашма
Гармчашма ГАРМ – ЧАШМА Макони чойгиршави ВМКБ Вилояти мухтори кухистони Бадахшон. Худуди чугрофи 42 км дар кисмати чанубу шарки шахри Хоруг ва 60 км аз Ишкошим. Наклиёт автобус аз шахри Хоруг, такси. Чашмаи минералии шифобахши Гарм-Чашма (ба руси «Горячий источник») дар баландии 2325 метр аз сатхи бахр ва дар кисмати…
Муфассалтар » -
Наврӯз ҷаҳони шуд
Наврӯз қадимтарин ва зеботарин ҷашни ориёиҳо мебошад. Наврӯзро, баҳорро ҳамчун ба зиндагии пас аз марг шабоҳат медиҳанд. Наврӯз дар фарҳанги мо тоҷикон рӯзи нав, рӯзи зиндагии нав, рӯзи шодӣ, рӯзи адлу эътидол, рӯзи бахшоиши гуноҳҳои якдигар, рӯзи оштӣ аст. Табиат, таърих ва инсон дар ин рӯз ҷони тоза меёбанд. Чуноне…
Муфассалтар » -
Ромит. Маълумот дар бораи Дараи Ромит
Дара яке аз мамнуҳгоҳҳои машхури Тоҷикистон мамнунгоҳи Ромит ҷойгир аст, ки соли 1951 дар масофаи 16,1 ҳазор га ташкил шудааст. Мамнуҳгоҳи Ромит ба намуди секунҷа монанди дорад.Иқлими ин минтақа ба қисми қаторкуҳҳои Њисор таалуқ дорад. Миқдори боришот дар нимсола ба 800-1000 мм расида шумораи зиёди он ба фасли зимистону баҳор…
Муфассалтар » -
Қалъаи Ҳисор
Собиқ қарорго ҳи Бек, сарнишондаи амири Бухоро дар 26 километрии ғарби пойтахт ҷойгир шудааст. Ќалъаи девор ҳои ғафсиаш 1 метр бо сангар ҳои тирпарронӣ ва тўп ҳо аз ҷониби посбон ҳо та ҳти му ҳофизат қарор гирифта буд. Дар дохили қалъа ҳавз ва боғ мавҷуд аст. Зина ҳои бузург ва…
Муфассалтар » -
Кумитаи Ҷавонон Варзиш Ва Сайёҳии Тоҷикистон
Ҷумҳурии Тоҷикистон баробари ба даст овардани истиқлолият зарурати ташаккул ва амалӣ намудани сиёсати давлатии ҷавононро пазируфтааст. Баъди 6 моҳи соҳиб гаштан ба истиқлолияти давлатӣ аз ҷониби Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул гаштани қонуни асосии ҷавонон – Қонун «Дар бораи сиёсати давлатии ҷавонон» (13 марти соли 1992 тасдиқ гаштааст) далели ин…
Муфассалтар » -
Ҷавонон қувваи бузург ва ояндаи давлату миллатанд
Ҷавонон қувваи бузург ва ояндаи давлату миллатанд «Татбиқи босамари сиёсати давлатии ҷавонон аз рӯзҳои нахустини соҳибистиқлолӣ дар меҳвари фаъолияти Ҳукумати Тоҷикистон қарор дорад. Аксарияти аҳолии Тоҷикистонро ҷавонон ташкил медиҳанд, ки онҳо давомдиҳандаи кору фаъолияти насли калонсол, неруи созанда ва иқтидори воқеии пешрафти ҷомеа, хулоса ояндаи миллат ва давлат мебошанд». Дар…
Муфассалтар » -
Системаи асаб
Системаи асаб Хосиятҳои умумии сохти системаи асаб Аҳамияти системаи асаб. Системаи асаб дар танзими вазифаи организм роли муҳим мебозад. Вай кори доимии ҳуҷайраҳо, боф- таҳо, узвҳо ва системаи онҳоро таъмин мекунад. Бо мавҷудияти ин система организм бо муҳити беруна алоқаманд аст, Фаъолияти системаи асаб ба ҳиссиёт, таълим, хотир, нутқ, тафаккур…
Муфассалтар » -
Организм ҳамчун як воҳиди том
Организм ҳамчун як воҳиди том Усулҳои танзими функсияҳои организм. Дар организми одам ҳуҷайраҳо, бофтаҳо, аъзо ва системаи онҳо ҳамчун як чизи ягона ва бутун кор мекунанд. Кори онҳо бо ду роҳ: ҳуморалӣ (моддаҳои химиявӣ тавассути моеъи муҳити дохилии организм — хун, лимфа, моеъи байниҳуҷайра сурат мегирад) ва асабӣ танзим карда…
Муфассалтар » -
Бофтаҳо, аъзо ва танзими узвҳо
Бофтаҳо. Маҷмӯи ҳуҷайраҳо ва моддаи байниҳуҷайравӣ, ки аз рӯи пайдоиш, сохт ва иҷрои амал ба ҳамдигар монанд буда, вазифаи якхеларо иҷро мекунанд, бофта номида мешавад. Дар организм чор гурӯҳи бофтаҳоро фарқ кардан мумкин аст: эпителӣ, васлкунанда (пайвасткунанда), мушак ва асаб (расми 3). Бофтаи эпителӣ (аз калимаи юнонӣ эпи — дар…
Муфассалтар » -
Ҳуҷайра, сохт, вазифа ва таркиби он
Ҳуҷайра, сохт, вазифа ва таркиби он Сохти ҳуҷайра. Ба монанди дигар мавҷудоти зинда бадани одам низ аз ҳуҷайраҳо иборат аст. Ҳуҷайраҳо дар байни моддаҳои байниҳуҷайравӣ ҷой гирифтаанд. Ин моддаҳо ҳамчун манбаи ғизо устувории ҳуҷайраҳоро таъмин мекунанд. Ҳуҷайраҳо шаклу андозаю амалиёти гуногун доранд, вале аз ҷиҳати сохт ба ҳамдигар монанданд. Ҳар…
Муфассалтар » -
Масъалаҳои тарбиявӣ дар Эҷодиёти Абдӯллоҳи Рӯдакӣ
Масъалаҳои тарбиявӣ дар Эҷодиёти Абдӯллоҳи Рӯдакӣ Дар эҷодиёти ин шоири бузурги асри Х ва сардафтари адабиёти форсу тоҷик Абуабдӯллоҳи Рӯдакӣ масъалаҳои тарбияи ахлоқу одоб, омӯхтани илму ҳунар мавқеи мнамоён ишғол менамояд. Ин хусусиятро дар эҷодиёти аксарияти шоирони асри Х ва асрхои минбаъда дидан мумкин аст. Ҳатто баъзе шоирони тоҷик дар…
Муфассалтар » -
Низомии Ганҷави (тахминан 1141 -12 марти 1209)
Низомии Ганҷави (тахминан 1141 -12 марти 1209) Монанди он ки пеш ва пас аз “Шохнома”-и Фирдавсӣ, рубоиёти Хайём ва қасидаҳои Носири Хусрав маснавиҳои қаҳрамонӣ, рубоиёт ва қасидаҳои диниву ахлоқӣ бисёр гуфтаанд, вале касе ба пояи онҳо нарасидааст, ҳеч шоире низ на пеш ва на пас аз “Хамса”-и Низомии Ганҷавӣ асаре…
Муфассалтар » -
Вароқии Хиравӣ
Вароқии Хиравӣ Абӯбакр Зайнуддин ибии Исмоили Варроқи Хиравӣ аз шоирони бузурги қарни панҷум аст, Падари ӯ Исмоили Варроқ ҳамон аст, ки Ҳаким Абулқосими Фирдавсӣ пас аз фирор аз Ғазнин, ба қавли Низоми Арӯсӣ дар шаҳри Ҳирот ба дукони ў омада буд ва (шаш моҳ) дар хонаи ӯ мутаворӣ буд, то…
Муфассалтар » -
Абдул Қодир Бедил
Абдул Қодир Бедил Абдул Қодир Бедил ё Бедили Деҳлавӣ насрнавис, файласуф ва мутафаккири Тоҷиктабори Ҳиндустон. Номи шоир Абдулқодир буда, Бедил тахаллуси адабиаш ба шумор меравад. Маънои Бедил — «дилдода», «дилбохта», «ошиқ ба зиндагӣ ва инсонҳо», «ба маҳбуба» ва билохира «ба Худои мутаол» аст. Дар қарнҳои минбаъда услуби сабки Бедилро ҳамзамононаш…
Муфассалтар » -
Абулқосими Фирдавсӣ
Абулқосими Фирдавсӣ Макони таввалуд деҳаи Божи нохияи Табарони наздикии шаҳри Тус дар оилаи заминдор. Давраи ҷавонии шоир нисбатан ором буд ва Фирдавсӣ аз ин имконият истифода бурда, ба таҳсили илм машғул шуд, дар мактаб ва мадраса илмҳои расмии даврро меомӯхт: забонҳои арабӣ ва паҳлавиро хеле хуб медонист ва дар санъатҳои…
Муфассалтар » -
Рўзгор ва мероси адабӣи ҳаким Абулқосими Фирдавсӣ.
Устоди бузурги бебадил ҳаким Абулқосим Мансур ибни Ҳасан Фирдавсии Тўсӣ, шоири бузурги ҳамосасарои Эрон ва яке аз шоирони машҳури олам ва ситораи дуРахшони осмони адабӣ форсӣ ва аз мафоҳири номбардори миллати Эрон аст ва ба сабаби ҳамин азамати макраму мартабат саргузашти ў монанди дигар бузургони дунёи қадим бо афсонаҳо ва…
Муфассалтар » -
Адабӣёти тоҷик дар асри 10 11. Вазъияти сиёсӣ иҷтимоӣ ва фарҳангӣ дар ин давра
Вазъи умумии забон ва адаби форсӣ- тоҷикӣ. Даврае, ки мо мавриди мутолиа қарор медиҳем, яке аз муҳимтарин давраҳои адабии мо маҳсуб меёбад, ҳамчунин ибтидои тарақии адаби форсӣ аст. Шоҳони ин давра, яъне шоҳони Сомонӣ дар Мовароуннаҳр, Хуросон қудрат намуда, ҳукумати эшон бо тасаллути Салҷуқиён дар Бағдод хотима меёбад. Дар аввалҳои…
Муфассалтар » -
Мунҷиқи Тирмизӣ. Дақиқии Балхӣ
Мунҷӣки Тирмизӣ. Абулҳасан Алӣ ибни Муҳаммад Мунҷиқи Тирмизӣ аз шоирони бузурги нимаи аввали қарни ҷаҳорум аст, ки баъд аз Дақиқӣ дар дарбори Чағониён ба cap мебурда ва маддоҳи онон, алалҳусус амир Абўяҳё Тоҳир ибни Фазли Чағонӣ ва амир Абулмузаффар Аҳмад ибни Муҳаммади Чағонӣ будааст. Вай шоире забоновару суханпардоз ва некўхаёлу…
Муфассалтар » -
Робиаи Балхӣ, Кисоии Марвазӣ
Робиаи Балхӣ. Робиа духтари Каъби Қуздорӣ аввалин суханварест аз ҷумлаи занон, ки номи ў дар радифи шоирони форсӣгўй зикр шудааст. Ў аз муосирони Рўдакӣ буд. Шайх Аттор дар маснавии «Илоҳинома» достоне аз зиндагии ў нақл кардааст, ки беасос буданаш ба ҳақиқат наздиктар менамояд, вале мазмунаш ғазалҳои шўрангезу равони Робиаро тавзеҳ медиҳад.…
Муфассалтар » -
Шоирони ҳамасри Рўдакӣ: Шаҳиди Балҳӣ, Абўшакури Балҳӣ. Шаҳиди Балҳӣ.
Абулҳасан Шаҳид ибни Ҳусайни Чуҳудонакии Балхӣ шоири ус¬тод ва доншпманду ҳакими маъруфи аҳди худ будааст. Рўдакӣ аз ҳамаи ҳамасрони худ танҳо ўро шоир ва дигаронро ровии ашъори ину он медонист. Вай аз бузургони ҳукамо ва мутакаллимон ва дар улуми авоил устод будааст. Ибн ан-Надим дар «Ал-феҳрист» гўяд, ки Шаҳид ибни…
Муфассалтар » -
Рӯзгор ва осори бозмондаи Абӯабдуллои Рӯдакӣ
Рӯзгор ва осори бозмондаи Абӯабдуллои Рӯдакӣ Рўдакӣ шоири устоди оғози қарни ҷаҳорум аст, ки ўро ба сабаби мақоми баландаш дар шоирӣ ва ба иллати пешвоии порсигўён ва оғозидани бисёре аз анвои шеъри порсӣ ба ҳақ «Устоди шоирон» лақаб додаанд. Дар қадимтарин ва дурусттарин маъхазе, ки аз ў ёд шуда, яъне…
Муфассалтар » -
Пайдоиш ва ташаккули адабиёт дар асрҳои 9-10
Қарни ҷаҳоруми ҳиҷрӣ мутобиқ, ба асри даҳи милодӣ замони тавлид ва устувор гаштани адабиёт ба забони форсии дарӣ, ки марҳалае ҷадид дар раванди таърихии забони форсист, маҳсуб меёбад. Мақоми адабиёт ба мартабаи иззат ва ҳудогоҳии гўяндагону ниёзмандон ва талабгоронаш баробар аст. Шеъру адаби дарӣ, аз ин сабаб, вақте рўй ба…
Муфассалтар »