Месяц: Июнь 2017
-
Фардияти суханвар
Дар санъату маҳорати суханварӣ ба ҷуз таҳия намудани гуфтори хуб омили муҳимтарин фардияти сухангуй аст. Шарҳу тафсир ва рушанӣ андохтан ба он ки шахси сухангуй (нотиқ) чӣ гуна хусусиятҳои фардӣ дошта бошад, то андозае мушкил аст, зеро фардият аз тамоми хусусияти як инсон: ҳолатҳои руҳӣ, ҷисмӣ, шуур ва ҳолати мухталиф,…
Муфассалтар » -
Фасоҳати сухан
Лафзу иборат бояд фасеҳ бошад ва ҳарчанд ин марбут ба илму адаб аст, аз ҷиҳати аҳамияташ наметавонем аз зикру усули он худдорӣ кунем. Фасоҳат, чи дар лафзи муфрад ва чи дар иборати мураккаб, аз панҷ шарт иборат аст: 1. Холӣ будан аз танофур. 2. Дуруст ва беғалат будан ва мувофиқат…
Муфассалтар » -
Таҳияи нутқ
Омодагии комил барои суханварӣ бар манбаи асосии имон, алоқа ба сират, маълумоти кофӣ, азм, иродаи қавӣ, машқ устувор аст. Касе, ки бихоҳад бар маснади суханварӣ такя занад, ба парвариши фикру зеҳн пардозад ва рисолати худро дар ҳамин заминаи ҳаққу ҳақиқат амалӣ созад: нахуст аз худ шунавандаи солиму алоқаманд бисозад, яъне…
Муфассалтар » -
Таъкид бар калимоти муҳим ва тағйири
САДО БА ТАНОСУБИ КАЛИМА ВА ҶУМЛА Гуфтор аз ду омил: маънавӣ (андеша) ва моддӣ (суръат, калима, ҷумла ва калом) ба вуҷуд меояд. Ба ибораи дигар ҳамин ки ҳадаферо барои дар миён гузоридан бо дигарон интихоб кунем, василаи ҷилавгир шудани онро луғат ва бо баёни дурусту таъсирбахшу хушоянди он метавонем иҷрои…
Муфассалтар » -
Ҳунари сухан гуфтан
Шайх Саъдӣ дустонро ба се навъ тақсим намудааст: Дило, ёрон се қисманд, ар бидонӣ, Забонианду нонианду ҷонӣ, Ба нонӣ нон бидеҳ, аз дар биронаш! Навозиш кун ба ёрони забонӣ! Валекин ёри ҷониро ба даст ор! Ба ҷонаш ҷон бидеҳ, ар метавонӣ. Пас аз таъмини саломатӣ ва дарёфти дустони ҷонию рафиқони…
Муфассалтар » -
Шунаванда кист ва ҳадафи ӯ чист?
Инсон дар иртибот бо дигарон ҳамеша ду нақшро иҷро мекунад. Яке сухангуй ва дигаре шунаванда (сомеъ). Шахс дар баробари он ки сухан мегуяд, бояд ҳарфи дигаронро низ шунавад. Ҳар яки ин нақшҳо ҳадду андозаи худро дорад. Ба қавли мардум: «Ҳар сухан ҷоеву ҳар нукта мақоме дорад». Шунаванда, ки дар ҷаласаву…
Муфассалтар » -
Тарзи муоширати расми бо телефон
Тарзи муносибат ва гуфтугу бо телефон низ яке аз санъатхои муоширати расмй ба хисоб меравад. Аз тарзи гуфтугу бо телефон мизоч метавонад, дар бораи корхона, коргарони корхона хулосабарорй намояд. Дар вакти гуфтугу б о телефон мизоч; тагйирёбии шакли руй, харакатхои дар шахси бо телефон чавобдодаистодаро дида наметавонад, лекин тарзи сухангуиро,…
Муфассалтар » -
Одоби муколама ва музокирот
Муколама ва музокирот дар шаклҳои гуногун (корӣ, расмӣ, ғайрирасмӣ, давлатӣ ва ғайра) ва дар доираи фарогири худ (дуҷониба, сеҷониба, бисёрҷониба) навъҳои хоси мулоқоти сиёсӣ ва тарзҳои маъруфтарини пешбурди фаъолияти дипломатӣ ва байналмилалӣ мебошанд. Дар онҳо талаботи умумӣ ва кули одоби муошират ва одоби сўҳбат хусусияти ҳатмӣ доранд ва ҳамзамон шароит…
Муфассалтар » -
Меъёрҳои асосии ахлоқи инсон
Ҳар як илм дорои меъёрҳои хосу муайяни худ мебошад. Фалсафаи ахлоқӣ низ дар худ меъёрҳои хосаи санҷиши рафтору кирдори одамонро, ки ба воситаи онҳо ҳукм ба хубӣ ва бадӣ мешавад, ғунxонида аст. Агар тифле ва ё шахсе кори хуб ва ё бадеро анҷом диҳад, мо дар сатҳи худ ва ҷомеъа…
Муфассалтар » -
Ахлоқ аз нигоҳи фалсафа
Дар таърихи фалсафаи ниёгон дар боби ахлоқ ва ё пиромуни робитаи инсон бо худ ва бо нафси хеш қариб тамоми мутафаккирон рўй оварданд ва шоҳасарҳо эҷод намуданд. Аз давраи Авасто ва баъд ва билхоса дар асрҳои миёна ба ин масъала мароқи дучанд зоҳир гардид, чунки ҳакимон дар асоси аҳкоми шариат…
Муфассалтар » -
Ҳусни рафтори расмӣ ва сиёсӣ
СИМОИ ЗОҲИРӢ Симои зоҳирии инсон маъмулан таасуроти нахустин ва муҳимро боқӣ мегузорад. Бо он ки шинохти беҳтар ва амиқтари сират ва ҷаҳони мураккаби ботинии инсон, дарки мазмуни арзишҳои маънавӣ ва идеалҳои зиндагӣ ва бахусус, кўшиши табии шинохти ҷавҳари инсон сабабгори нисбатан ва тадриҷан хира гардидани таассуроти симои зоҳирӣ, либос, манераҳо…
Муфассалтар » -
Илми ахлоқ ва масъалаҳои асосии он
Илми ҳикмат, чуноне ки зикр намудем, яке аз илмҳои назариявӣ буда, ҷинсу ашёҳоеро мавриди баррасӣ қарор медиҳад, ки барои идрок ва маърифати инсон қуллай ва муносиб бошанд. Ба тариқи дигар гўем ин илм нахустасоси ашё ва падидаҳо, инчунин сабабиятҳоро меомўзад. Илм ҳамон вақт қимату арзиши аслии хешро ба даст хоҳад…
Муфассалтар » -
Илми ахлоқ ва масъалаҳои асосии он
Илми ахлоқ ва масъалаҳои асосии он Шояд дар таърихи фарҳанг ва адабиёти ягон кишвар ин қадар ба масъалаи ахлоқи инсон даст назада бошанд, чуноне ки дар таърихи фарҳангу фалсафаи пешгузаштагони халқамон. Ин пирони хирад аз бар кардани илми ахлоқро, ки аз пояҳои асосии саодати иҷтимоӣ аст нисбат бар дигар илмҳо…
Муфассалтар » -
Муносибати сиёсат ва ахлоқ
Яке аз масъалаҳои муҳими илмӣ сиёсӣро масъалаи муносибати байниҳамдигарии сиёсат ва ахлоқ, баҳамтаъсиррасонии сиёсат ва соҳаҳои дигари ҳаёт, доираи таъсиррасонӣ ва нуфузи сиёсат ташкил медиҳад. Дар сиёсат арзишҳои ахлоқию маънавӣ нақши муҳим доранд. Таърихи тамаддун нишон медиҳад, ки мутафаккирон дар сиёсат ва давлатдорӣ ба масъалаҳои аҳлоқӣдиққати хоса медоданд. Плутарх, Арасту дар сиёсат иштироки шахсони…
Муфассалтар » -
Таълимотҳои ахлоқию сиёсӣ
(Пайдоиш ва инкишофи таълимотҳои ахлоқию сиёсӣ ба ташаккули аввалин давлатҳо дар Шарқи қадим— Миср, Бобулистон, Ҳиндустон, Хитой, Эрон рост меояд. Он боиси такмили ҳаёти одамон, дарёфти сатҳи сифатан нави тамаддун ва ахлоқ гардид. Одамон орзую омоли худро бо тарзҳои гуногун ва шаклҳои мухталиф зохир менамуданд. Ҷомеа ба ду қисм тақсим гардида…
Муфассалтар » -
Мафҳуми этика ва ахлоқ
Этика аз забони (юн. Ethika, аз etos-расм, хулқ, хислат), гирифта шуда маънои хулқшиносӣ-ро дорад, ки масъалаҳои ахлоқиро меомўзад. Он яке аз фанҳои таълимии фалсафӣ ва ҷомеашиносӣ ба ҳисоб меравад. Мафҳуми этикаро бори аввал мутафаккири юнонӣ арасту дар асарашҳояш «этикаи никомах» ва «этикаи бузург» истифода намуда тобиши илмӣ додааст. Арасту ҳангоми…
Муфассалтар » -
Ороиши дастархони миллӣ ва мизи аврупоӣ
Одоби хўрдани таом ва нўшидани нўшокиҳо. Ороиши дастархони миллӣ ду вазифаи асосиро иҷро мекунад. Вазифаи аввал ин вазифаи этикӣ ва вазифаи дигар — вазифаи биологӣ ба ҳисоб меравад. Вазифаи аввал. Халқи тоҷик миёни дигар халқҳо бо ороиши дастархони миллии худ шўҳрат дорад. Мардуми мо ба ороиши дастархон диққати махсус медиҳад. Кушодани…
Муфассалтар » -
Одоби меҳмоннавозӣ. Намудҳои қабул ва қоидаҳои рафтор дар онҳо
Халқи тоҷик ҳамчун халқи инсондўст, раҳмдил, таҳаммулгаро ва меҳмоннавоз дар миёни халқҳои дигар машҳур мебошад. Ин хислат дар расму оини мо аз қадимулайём вуҷуд дошт ва бо тариқи анъана то ба имрўз давом дорад. Меҳмону меҳмоннавозӣ иззату икроми зиёдеро талаб мекунад, бинобар ин мо бояд нисбат ба меҳмон лутфу карами…
Муфассалтар » -
Одоби сўҳбатҳои телефонӣ. Калима , ибора ва услуби сўҳбати телефонӣ.
ОДОБИ СЎҲБАТҲОИ ТЕЛЕФОНӢ . КАЛИМА , ИБОРА ВА УСЛУБИ СЎҲБАТИ ТЕЛЕФОНӢ . ТАЛАБОТ ОИД БА ГУЗАРОНИДАНИ СЎҲБАТИ ТЕЛЕФОНӢ. Истифодаи таҷҳизоти гуногуни техникӣ дар ҷаҳони муосир яке аз воситаҳои асосӣ дар муоширати ҳаррўзаи одамон гаштааст. Бешубҳа, техника ва технология имрўз дар тамоми соҳаҳои зиндагӣ ёвари беназири инсонанд ва истифода аз онҳо…
Муфассалтар » -
Симои зоҳирӣ.ҳусни рафтори расмӣ ва сиёсӣ.маданияти низоми либоспўшӣ.симои .
Симои зоҳирии инсон маъмулан таасуроти нахустин ва муҳимро боқӣ мегузорад. Бо он ки шинохти беҳтар ва амиқтари сират ва ҷаҳони мураккаби ботинии инсон, дарки мазмуни арзишҳои маънавӣ ва идеалҳои зиндагӣ ва бахусус, кўшиши табии шинохти ҷавҳари инсон сабабгори нисбатан ва тадриҷан хира гардидани таассуроти симои зоҳирӣ, либос, манераҳо ва хусусиятҳои…
Муфассалтар » -
Одоби сўҳбат вамаданияти нутк.салом ҳамчун аломати эҳтиром. Ташрифҳои расмӣ
Гўш фаро додан ба ҳамсўҳбат, сари вақт ва вокуниши дуруст ба суолҳои ў ва боназокат (мулоим, боадабона) посух гуфтан ба онҳо-муҳинтарин унсури фарҳанг аст. Ҳангоми сўҳбати дўстона одатан яке сўхан мегўяд ва дигарон оромона ба он гўш фаро медиҳанд. Зиёда аз ин танҳо ҳамон вақт пурсишро матраҳ месозанд, ки сухани…
Муфассалтар » -
Мафҳуми одоб (этикет). Мафҳуми одоби касбӣ. Этика ҳамчун илм ва зуҳуроти фарҳанги динӣ.
Усул, меъёр ва арзишҳои иҷтимоӣ, маънавӣ ва ахлоқӣ натиҷаи ташаккули тулонии табиӣ ва қонунии инсон ва ҷомеаи инсонӣ мебошанд. Бидуни онҳо шарти муҳимтарини ҳастии иҷтимоии инсон-муошират ва равобити гуногуни башарӣ имконпазир нест. Маҳз онҳо муҳимтарин василаи таъмини равобити байни халқҳо, кишварҳо ва ҷомеаҳо гардидаанд. Возеҳ аст, ки равобити васеъ ва…
Муфассалтар » -
Зинахои дониши акли, назарияви
Накша. Мохияти мафхум. Мохият ва хусусияти мухокима. Тартиби пешниходи хулосабарори. Мохияти мафхум Тафаккури инъикоси ашё ва ҳодисаҳои олами моддӣ мебошад. Мафҳум яке аз шаклҳои тафаккур аст. Азбаски тафакур инъикос Аше ва ҳодисаҳои олами моддист, пас, мафҳум низ яке шаклҳои тафаккур, инъикоси Аше ва ҳодисаҳои олами моддӣ мебошад. Дар олам чизҳои…
Муфассалтар » -
Мохият ва хусусияти мухокима
Муҳокима яке аз шаклҳои тафаккур мебошад. Муҳокима ҳам мисли мафҳум инъикоси воқеияти реалие мебошад, ки берун аз шуури инсон ва новобаста ба он вуҷуд дорад. Муҳокима чунин шакли тафаккур мебошад, ки вай хусусият, ашёҳо, муносибати ашёҳо ва нишонаҳои онҳоро бо ёрии тасдиқ ва инкор инъикос мекунад. Дар муҳокима ҳамеша дар…
Муфассалтар » -
Мохияти мафҳум
Тафаккури инъикоси ашё ва ҳодисаҳои олами моддӣ мебошад. Мафҳум яке аз шаклҳои тафаккур аст. Азбаски тафакур инъикос Аше ва ҳодисаҳои олами моддист, пас, мафҳум низ яке шаклҳои тафаккур, инъикоси Аше ва ҳодисаҳои олами моддӣ мебошад. Дар олам чизҳои сершумору ададашон беохиру гуногун: электрон, молекула, растанӣ, ҳайвонот, одам, ҷамъият, миллат, забон,…
Муфассалтар » -
Мавзӯъ ва аҳамияти илмии мантиқ
Нақша Вокеияти моддӣ ва донистани он Дониши хулосавӣ Қонунҳои мантиқ Илм дар бораи тафаккури инсон, шакл, қонун ва қоидаҳои он мебошад. Ба воситаи таффаккур инсон оламро дарк мекунад. Масъалаҳое, ки ба донистани олам вобастаанд, масъалаҳои фалсафа ба шумор мераванд. Мантик, ки мавзуи он тафаккури дарккунандаи олам аст, илми фалсафа ҳисоб…
Муфассалтар » -
Масъалаҳои умумиҷаҳонии (глобалӣ) муосир
Дар қатори масъалаҳои байналхалқи, масъалаҳои глобалӣ низ яке аз масъалаҳои муҳими ҳаёти ҷамъияти ба шумор мераванд. Худи мафҳуми «global» аз забони фаронсавӣ гирифта шуда маънои умумӣ ва фарогирандаи умумии тамоми сайёраи заминро дорад. Аввалин шуда ин мафҳумро олими амрикоӣ Р.Робертсон дар асари худ «муҳокимаи глобалӣ » истифода намудааст. Дар зери…
Муфассалтар » -
Равандҳои сиёсӣ ва муносибатҳои байналхалқии муосир
Дар ҷаҳони муосир барои амалӣ шудани манфиатҳои сиёсӣ восита ва усулҳои гузаронидани раванди сиёсӣ накши асосиро мебозад. Раванди сиёсӣ ба равандҳои сиёсии дохилӣ ва беруна тақсим мешавад; Раванди сиёсии дохилӣ дар байни субъектҳои сиёсат; синфҳо, гурӯҳҳои гуногуни иҷтимоӣ, миллатҳо, ҳизбҳо, ҳаракатҳои оммавӣ, сарварони сиёсӣ мегузаранд, мақсади асосии онҳо ба даст…
Муфассалтар » -
Низоъҳои сиёсӣ
Яке аз масъалахое, ки имруз ҷомеаро ба ташвиш овардааст ин масъалаи низоъ ва роҳи ҳалли он мебошад. Илми сиёсатшиносӣ моҷароҳоро низ чун яке аз падидаҳои сиёси зери тадқиқи худ гирифтааст. Дар ҷахони сиёсат мафҳум «конфликт» аз забони лотинӣ гирифта шуда маънои низоъ, ихтилоф ва моҷароро дорад. Аввалин ақидаҳои оид ин…
Муфассалтар » -
Маданияти сиёсӣ
Маданияти сиёси ҳамчун яке аз категорияҳои омӯзишии сиёсатшиносии таърихи тулонӣ надорад, балки он падидаи нав мебошад. Ҳамчун мафҳум «маданияти сиёсӣ» аввалин маротиба аз тарафи философ ва маорифпарвари олмон дар асри ХУ111 И. Гердер истифода шудааст. Дар ҳаёти муқаррарӣ маданияти сиёсӣ ҳамчун маҷмӯӣ мақом ва рафторҳо, одатҳои хуби ҳаёти сиёсӣ фахмида…
Муфассалтар »