Год: 2017
-
Ташхиси инкишоф
Дар таҷрибаи педагогии муосир талабот нисбати ташхиси фавран муайянкунии сатҳи пешрафту инкишофи талабагон бештар ҳис карда мешавад. Ин ба самаранок идоракунии раванди ташаккулёбии шахсият, ки барои муйян кардани умқи дониш, суръат ва хусусиятҳои хоси тағйирёбӣ ба миён омадааст. Дар ин хусус ҳанӯз К. Д. Ушинский ишора дода буд: «Агар педагогика…
Муфассалтар » -
Фаъолият ҳамчун омили инкишоф
Ба таъсири инкишофи ирсият, муҳит ва тарбия боз барилова як омили ниҳоят муҳим ҳамроҳ мешавад, ки онро «фаъолияти шахсият» меноманд. Дар таҳти фаҳмиши ин ибора ҳамаи кору бори одам – шуғли зиндагии вай ифода меёбад. Чунин фаъолият ба мо аз қаъри асрҳо меросӣ шуда меояд: «Мард бояд ҳаросон нашавад, мушкиле…
Муфассалтар » -
Омилҳои асосии инкишофи шахсият
Тадқиқотҳои илмӣ ва таҷрибаҳои зиндагӣ собит мекунанд, ки омилҳои инкишоф ва ташаккулёбии шахсият – аломатҳои биологӣ (ирсият), муҳит (табиӣ ва иҷтимоӣ) ва тарбия (бо таълим) на фақат байни ҳамдигар алоқамандӣ доранд, ҳамчунин ҳар яке ба дараҷаи таъсирбахшии худ низ моликанд. Инсон роҳҳои мураккабу тӯлониро тай намуда рушду камол меёбад. Инкишофи…
Муфассалтар » -
Қонунияти умумии инкишоф
1.Раванди инкишофи шахсият. Раванди инкишоф — ин дигаргунии миқдорӣ ва сифати ҷисмии инсон аст. Натиҷаи инкишоф ин ташаккули одам ҳамчун намуди мавҷудоти биологӣ ва ҳамчун иҷтимоӣ мебошад. Инкишофи ҷисмонии одам ба хусусиятҳои биологӣ вобаста буда, дар худ тағйироти морфологӣ (сохти ҷисм), биокимиёӣ, физиологӣ мегирад. Аммо инкишофи иҷтимоӣ ба рушди психологӣ,…
Муфассалтар » -
Асосҳои методологии инкишофи назариёти педагогӣ ва методҳои тадқиқоти илмии он
Асосҳои методологӣ омили муҳими коркард ва инкишофи назариёти педагогӣ мебошад. Методология назарияи гнесеологӣ ва мантиқиест дар боби принсипҳо ва маҷмӯи тадқиқу ҳодисаҳои табиӣ ва ё иҷтимоӣ фаҳмида мешавад. Педагогика, чунон ки гуфтем, ҳамчун илми фалсафа аз қадимулайём дар таҳти ду консепсияи бо ҳам муқобили методологияи фалсафӣ – идеалистӣ ва материалистӣ…
Муфассалтар » -
Мавзӯи педагогика ва масъалаҳои асосии тадқиқоти он
Ҳар фан мавзӯи тадқиқотии худро дорад. Дар педагогика бо анъанаи пештара мавзӯи тадқиқоти педагогикаро тарбия, яъне чӣ тавр ба меҳнат омода кардани насли наврас дар назар дошта мешуд. Аммо инкишофи назарии педагогика чунин муайянкунии мазӯи тадқиқоти фанни мазкурро маҳдуд ва сатҳӣ мешуморад. Сустии муайянкунии мавзӯи тадқиқотии педагогика дар он аст,…
Муфассалтар » -
Инкишофи педагогика ва мафҳумҳои асосии он.
Чунон ки дар боло зикр кардем, тарбия аз пайдоиши ҷамъияти инсонӣ сарчашма гирифта, то кунун хеле ривоҷу равнақ ёфта омадааст. Дар асоси маҷмӯи таҷрибаҳои ғуншудаи зиндагӣ ва инкишофи қувваҳои истеҳсолӣ бо талаботи зарурии зиндагӣ назарияи донишҳои тарбия – илми педагогика кор карда шуд. Аввалҳо ин соҳаи дониш дар дохили илми…
Муфассалтар » -
Пайдоиш ва инкишофи педагогика
Тарбия ҷараёни хеле қадимӣ буда, он бо баробари пайдоиши одамони аввалин арзи вуҷуд кардааст. Аввалҳо кӯдакон бе ҳеҷ як педагогика тарбия карда мешуданд, ҳатто барои вуҷуд доштани он тасаввуроте ҳам надоштанд. Биноан илми тарбия хеле дер, баъди ғун шудани таҷрибаҳои инсоният пайдо мешавад. Он дар ҷомеа яке аз соҳаҳои илми…
Муфассалтар » -
Педагогика – илм дар бораи тарбия
Педагогика номи худро аз калимаи юнонии «пайдагогос» («пайда» — атфол, кӯдак ва «гогос» — роҳнамо, баранда) гирифта, якҷоя маънои «роҳнамои атфол» — ро ифода мекунад. Дар Юнони қадим ғуломонеро, ки аз дасти кӯдакони хӯҷаинҳои худ дошта ба мактаб мебурданд ва он ғуломоне, ки ба кӯдакон савод, оббурӣ, аспсаворӣ, шамшерзанӣ, гӯштингирӣ…
Муфассалтар » -
Фарҳанг. Мазмуни мафҳум
Фарҳанг дар ҳаёти инсоният беш аз пеш мавқеи зиёдтареро ишғол менамояд. На танҳо фарҳанги дорои маънои васеъ — тамоми дастовардҳои башарият, балки он чизе, ки дар сатҳи шуури муқаррарӣ чун фарҳанг муаррифӣ гардидааст, монанди: маърифатнокӣ, маълумотнокӣ, покдилӣ, раҳмдилӣ ва ғ. Адами чунин сифатҳо, ё норасоии онҳо дар ҷомеа алакай эҳсос…
Муфассалтар » -
Илми ҳуқуқшиносӣ, додгоҳ ва додхоҳ дар рим
САРЧАШМАҲО ОИД БА КАСБИ ҲУҚУҚШИНОСӢ. Сарчашмаҳои қадимтарини касби ҳуқуқшиносӣ ва тамоми ҳуқуқи муосир, дар маҷмӯъ, дар Рими Қадим қарор гирифтааст. Сарфи назар аз ин, дар рушди мактаби ҳуқуқӣ саҳми арзишмандтарин гузоштааст. Дар Рими Қадим мафҳуми ҳуқуқшинос вуҷуд надошт. Бо вуҷуди он, аксарияти таърихнигорон бар он ақидаанд, ки ҳуқуқшиносони нахустини…
Муфассалтар » -
Мактабҳои илмӣ ва симоҳои қонунгузории рим
АҚИДАҲОИ ҲУҚУҚШИНОСОНИ РИМ. Дар ҳаёти ҷамъиятию сиёсии Рим ҳуқуқшиносон мавқеи намоёнро ишғол карда, дар байни аъёну ашроф ва гражданҳои оддӣ дорои обрӯю эътибори калон буданд. Ба онҳо натанҳо оид ба масъалаҳои хусусӣ, балки ашхоси амалдори баланди давлатии то императорҳо ҳам барои маслиҳат муроҷиат мекарданд. Дар замони Октавиан Август ҳуқуқшиносони…
Муфассалтар » -
Танқиди ҷомеаи пешин ва намоиши афзалиятҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон
Тарбия, умуман, ва тарбияи ватанпарастии насли наврас, махсусан, барои ҷомеаи навини Тоҷикистон худ аз худ ба иҷро намерасад. Тарбияи замони шӯравӣ бо номи тарбияи коммунистӣ маълум буд ва он дар асоси идеологияи коммунистӣ мураттаб гардида, маҳз ба ҷомеае хизмат мекард, ки дар роҳи сохтмони ҷомеаи коммунистӣ қарор гирифта буд.…
Муфассалтар » -
Андешаи миллӣ ҳамчун ғояи ватанпарастӣ
Қариб дар ҳамаи давру замонҳо мамлакатҳои пешқадами ҷаҳон андешаи миллии худро доштанд, ки онҳо аз ормонҳои миллӣ ба миён омада, бо мақсадҳои вақт ва дурнамои давлату ҷомеа ҳамоҳанг буда, ҳам бунёди моддӣ ва ҳам ғоянокии миллии рушди ҷомеаро ифода менамуданд ва дар ниҳояти кор ба ваҳдати ғоявии ҷомеа ва рушди…
Муфассалтар » -
Шароити таърихии пешин ва имрӯз барои тарбияи ватанпарастии ҷавонон
Пӯшида нест, ки дар ҶШС Тоҷикистон ва на танҳо дар ин ҷумҳурии шӯравӣ, мафҳуми “муҳаббат ба ватан” дар мазмуни аслиаш ҳанӯз дар замони шӯравӣ коҳиш ёфта буд. Ватанпарастӣ аслан дар маънии “Ватанам СССР, гулшанам СССР” тарғиб карда мешуд ва Тоҷикистон гӯё, ки зери ин мафҳум ба хотири фаромӯшӣ…
Муфассалтар » -
Ҷангҳои Шоҳаншоҳии Сосониён ва Империяи Рим
Ҷангҳо дар байни Империяи Рим ва Шоҳаншоҳии Сосониён аз солҳои 230-232 оғоз меёбанд. Бо сабаби хеле зиёд будани ин ҷангҳо ва ҳаҷми мақолаи мазкур мо онҳоро ба таври зерини мухтасар нишон медиҳем [15 ва сарчашмаҳои дигар]: Харитаи шоҳаншоҳии Сосониён дар марҳалаи масоҳати васеи он Солҳои 230-232. Ардашер ин ҷангро баҳри…
Муфассалтар » -
Ҷангҳои Шоҳаншоҳии Порт ва Империяи Рим
Тавре маълум аст, дар муқобили нерӯҳои ҳарбии точанде пурзуршавандаи Рими Қадим на Карфаген ва на давлатҳои эллинистию баъди эллинистии Юнони Қадим истодагарӣ карда натавониста, пасиҳам аз легионҳои Рим шикаст хурда, ба музофотҳои Ҷумҳурӣ ва Империяи Рим табдил дода мешуданд. Дар қатори давлатҳои Юнони Бузург, Юнони Балкан, Осиёи Хурд, Назди баҳри…
Муфассалтар » -
Шахсияти Улҷойту Худобанда дар сарчашмаҳои таърихӣ
Султон Муҳаммад Худобанда Улҷойту бародари Ғозонхон буд,ки дар замони ҳаёт вай ҳукумати Хуросонро дошт. Ғозонхон пеш аз вафот валиаҳди худ Улҷойтуро хонда буд. Ӯ аз марги бародар зуд иттилоъ ёфт ва кабл аз он,ки дигар шоҳзодагон ҳаракате аз худ нишон диҳанд худро ба пойтахт расонид ва дар соли 1304-и мелодӣ…
Муфассалтар » -
Ҷангҳои пунӣ ва барҳамхурии империяи карфаген. Маданияти карфаген
Ин ҷо хотиррасон менамоем, ки мо дар мавриди нақл оид ба таърихи Ҷумҳурии Рим ва муқовимати ҳарбӣ дар байни Рим ва Карфаген, ки дар Шимоли Африқо ва Ғарб давлатҳои абарқудрати асрҳои III — II буданд, нақл карда будем, ки дар маркази таваҷҷӯҳи он “ҷангҳои пунӣ” истодаанд. Дар маркази таваҷҷӯҳи сиёсати…
Муфассалтар » -
Сохти сиёсӣ ва идораи давлати карфаген
Ин замон Карфаген давлати ашрофӣ (олигархӣ) буд, ки дар он ҳокимият дар дасти гурӯҳбандиҳои алоҳидаи ашрофони тиҷоратию кишоварзие қарор дошт, ки барои ҷои авввал дар таъсир ва ҳокимияти давлатӣ пайваста дар байни худ мубориза мебурданд.Аҷаб нест, ки дар миёнаҳои асри IХ п.а.м. дар Карфаген ҳокимияти шоҳӣ низ мавҷуд буд: дар…
Муфассалтар » -
Ташаккулёбии империяи карфаген
Вилояти асосии мустамликагардонии Финикия Африқои Шимолӣ буда, дар қаламрави имрӯзаи Тунис финикиҳо якчанд якчанд шаҳр бунёд карданд, ки яке аз онҳо Карфаген буда, шояд дар муқобил бо номи хеле қадимтари мустамликавиии Утика бошад. Мувофиқи сарчашмаҳои қадимтарин шаҳр-давлати мустамликавии Карфагени финикиҳо дар солҳои 825 – 823 п.а.м. аз тарафи одамони баромадашон…
Муфассалтар » -
Асосёбии шаҳр – давлати карфаген
Дар замонҳои қадимтарин дар соҳилҳои шарқии баҳри Миёназамин қабилаҳое скунат доштанд. ки пойтахти онҳо дар соҳили ин баҳр воқеъ гардида буд ва Тир ном дошт. Онҳо баҳрнвардони моҳир буда, ба ҷойҳои дуру наздик ба сафар баромада, бо халқу давлатҳои зиёд муносибатҳои тиҷоратӣ доштанд, аз он ҷумла бо Миср, Сурия, Фаластин…
Муфассалтар » -
Аҳолии карфаген
Дар заминҳое, ки ба Карфаген тааллуқ доштанд, аз ҳамаи онҳо дида, аҳволи либиягиҳо вазнинтар буд; онҳо аҳолии муқимии Африқои Шимолӣ буданд. Барои он, ки ин халқҳо дар тобеият нигоҳ дошта шаванд, ҳукумати Карфаген мулкҳои либиягии худро ба вилоятҳои минтақавӣ тақсим карда, ба стратегҳо тобеъ кунонид. Ин тадбир истиқлолияти ҷамоаҳои маҳаллӣ…
Муфассалтар » -
Таъсисёбии давлати карфаген. Маълумоти умумӣ дар бораи карфаген
Маълумоти умумӣ дар бораи карфаген Ягон баҳре дар Ғарб ба рушди баҳрнавардӣ мисли баҳри Миёназамин мусоидат карда наметавонист. Дар ин ҷо якчанд намуди шароит бо ҳамдигар ҳамоҳанг буданд – шумораи зиёди ҷазираҳо, иқлими кифоятан гарм ва ниҳоят, ҷуғрофияи соҳилҳои баҳр. Дар баробари ин, дар соҳилҳои ин баҳр заминҳои барои кишту…
Муфассалтар » -
Германия баъд аз сулҳи аугсбургӣ ва Ҷанги Сисола
Аҳволи иқтисодӣ – иҷтимоӣ ва сиёсии Германия дар охири асри XVI ва аввали асри XVII. Шикасти ҷанги деҳқонон дар соли 1525 ва ғалабаи князҳо дар Реформатсия қувваи феодалии ҷамъияти Германияро аз нав пурқувват гардонида, барои ба иқтисодиёти мамлакат дохилшавии муносибатҳои нави истеҳсолотӣ — муносибатҳои капиталистӣ, монеаи калон гардиданд. Баъд аз…
Муфассалтар » -
Венгрия ва Трансилвания дар асри XVI ва нимаи аввали асри XVII
Князгариҳои Венгрия ва Трансилвания. Дар аввали асри XVI ба ҳайати королии Венгрия на танҳо заминҳои аҳолинишини венгерӣ, балки заминҳои славянӣ ва руминӣ низ дохил мешуданд. Аз болои ҳамаи мамлакат дворянҳои венгерӣ ҳукмронӣ мекарданд. Зиддиятҳои байниҳамдигарии феодалони венгер ҳокимияти королиро суст карда, аз тарафи туркҳо забт шудани мамлакатро осон гардонид. Дар…
Муфассалтар » -
Полша дар асрҳои XVI-ХVII
Сохти иқтисодӣ-иҷтимоӣ ва сиёсии Полша. Дар асри ХVI ба давлати Полша: Мазовия, Полшаи Бузург, Полшаи Хурд, Литва, Галитсия, ҷанубу ғарбии Рус, Пруссияи Ғарбӣ ва Шарқӣ, як қисми Ливония (Лифтландия) дохил мешуданд. Дар аввали ҳамин аср ин давлат қариб 5 миллион аҳолӣ дошт. Полша асосан давлати аграрӣ(кишоварзӣ) буда, саноат ва савдо…
Муфассалтар » -
Чехия дар асри XVI-нимаи аввали асри XVII
Вазъи сиёсӣ, иқтисодӣ ва иҷтимоии Чехия дар асри XVI. Дар аввали асри XVI дар Аврупои Шарқӣ давлатҳои марказиятноке ба вуҷуд меоянд, ки яке аз онҳо давлати австриягии Габсбургҳо буд. Ба он Австрия, Тирол, якчанд вилоятҳои Германияи Ҷанубӣ-Ғарбӣ, Штирия, Каринтия ва Крайния дохил мешуданд. Дар асрҳои XIV-ХV туркҳо Балканро забт намуда,…
Муфассалтар » -
Шветсия дар асри XVI
Шветсия Дар асри XVI Шветсия якҷоя бо Финладияи ба он тобеъ мамлакати қафомондаи аграрӣ буд. Дар хоҷагии деҳоти он ҳоло ҳам тарзи ибтидоии зироатӣ (беша барои кишт омода шуда, дар ҳолати беқувват гаштан боз ҷангал рӯёнда мешавад) ва хоҷагии дуқитъагӣ ҳукмрон буд. Шаҳрҳо хеле кам буда, аз сабаби камаҳолӣ буданашон…
Муфассалтар » -
Мамлакатҳои Скандинавия дар асри ХVI-нимаи аввали асри ХVII
Гарчанд давраи охири асрҳои миёна барои аксари давлатҳои Аврупои Ғарбӣ – давраи вайроншавии сохти феодалӣ буд, аммо барои мамлакатҳои Скандинавия ин давра баръакс, замони мустаҳкамшавии он ҳисобида мешуд. Маҳз бо ин, дар аввали давраи нав дар натиҷаи тадриҷан ба вуҷуд омадани мануфактура, инкишофи фанҳои аниқ ва паҳншавии идеяҳои гуманистӣ дар…
Муфассалтар »